Bitcoin vượt Google, xếp thứ 5 toàn cầu về vốn hoá thị trường
Investing.com - Ngày 4/6 đánh dấu thời điểm mức thuế mới 50% của Mỹ đối với thép và nhôm nhập khẩu chính thức có hiệu lực – gấp đôi mức thuế cũ công bố gần ba tháng trước. Tổng thống Donald Trump bất ngờ công bố chính sách này khi tới thăm nhà máy thép US Steel tại bang Pennsylvania, với tuyên bố rằng biện pháp này sẽ bảo vệ ngành công nghiệp thép Mỹ khỏi sự cạnh tranh từ nước ngoài.
Ông Trump nhấn mạnh: “Mức thuế 25% trước đây vẫn còn lỏng lẻo, nhưng với 50%, các đối tác sẽ không thể dễ dàng vượt qua được nữa”.
Tác động toàn cầu của việc tăng thuế
Thép và nhôm là nguyên liệu then chốt trong xây dựng, giao thông và quốc phòng, nhưng Mỹ hiện vẫn phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu – khoảng 20% lượng thép tiêu thụ và một nửa lượng nhôm đến từ nước ngoài. Các nước xuất khẩu lớn vào Mỹ gồm Canada, Mexico, Brazil, Trung Quốc và nhiều quốc gia châu Á.
Việc nâng thuế không chỉ nhằm đảm bảo an ninh quốc gia mà còn nhằm khôi phục ngành công nghiệp nặng trong nước – vốn từng là niềm tự hào của nước Mỹ. Mức thuế mới được kỳ vọng sẽ thúc đẩy đầu tư trong nước và tạo việc làm. Ngay sau thông báo, cổ phiếu các công ty thép Mỹ như Cleveland-Cliffs và Nucor đã tăng mạnh.
Tuy nhiên, giới đầu tư quốc tế không mấy lạc quan. Các thị trường tài chính, đặc biệt tại châu Âu, đã phản ứng tiêu cực. Chuyên gia Oliver Roth cho biết chỉ số DAX của Đức đã giảm do lo ngại về sự bất ổn trong chính sách thương mại của Mỹ.
Liên minh châu Âu (EU) cũng cảnh báo khả năng trả đũa nếu đàm phán không đạt kết quả tích cực. Theo người phát ngôn EC, việc Mỹ tăng thuế sẽ làm gia tăng chi phí cho cả doanh nghiệp và người tiêu dùng, đồng thời làm suy yếu nỗ lực đàm phán song phương.
Tại châu Á, các doanh nghiệp Hàn Quốc như POSCO và Hyundai Steel đã chứng kiến giá cổ phiếu lao dốc. Do đã đầu tư cơ sở vật chất phục vụ thị trường Mỹ, việc tìm kiếm thị trường thay thế là thách thức lớn.
Theo JP Morgan (NYSE:JPM_pj), kịch bản xấu nhất là GDP toàn cầu có thể giảm tới 0,7% do ảnh hưởng tiêu cực tới thương mại và đầu tư.
Liệu ngành công nghiệp Mỹ có thực sự hưởng lợi?
Mặc dù ngành thép Mỹ có một số lợi ích ngắn hạn như giá cổ phiếu tăng và lợi nhuận cải thiện, nhưng về dài hạn, tác động tiêu cực là không nhỏ. Khoảng 25% lượng thép và 50% lượng nhôm ở Mỹ là hàng nhập khẩu. Do đó, việc tăng thuế sẽ khiến chi phí đầu vào tăng mạnh, ảnh hưởng tiêu cực tới nhiều ngành sản xuất trong nước như ô tô, hàng không, thực phẩm và năng lượng.
Giá thép cuộn tại Mỹ đã tăng 6% còn phí bảo hiểm nhôm tăng tới 54%, dẫn đến việc người tiêu dùng và doanh nghiệp chịu thiệt. Một số công ty trong nước thậm chí đang gặp khó trong việc giữ đơn hàng quốc tế do sự bất ổn về thuế quan.
Chỉ số đơn hàng xuất khẩu giảm trong khi nhập khẩu phục vụ sản xuất cũng sụt mạnh trong tháng 5, báo hiệu tình trạng khó khăn lan rộng trong ngành công nghiệp Mỹ. Một số ý kiến cho rằng chính phủ cần linh hoạt điều chỉnh chính sách, có thể miễn giảm thuế cho các mặt hàng thiết yếu mà Mỹ không thể tự sản xuất.
Một điểm sáng khác là thỏa thuận giữa US Steel và Nippon Steel. Dù thương vụ này từng bị ngăn chặn dưới thời ông Biden, Tổng thống Trump lại ủng hộ và gọi đây là "hợp tác đôi bên cùng có lợi". Theo thỏa thuận, Nippon Steel sẽ đầu tư 14 tỷ USD vào ngành thép Mỹ và giữ lại trụ sở US Steel tại Pittsburgh, với quyền phủ quyết thuộc về chính quyền Mỹ.
Thỏa thuận này có thể giúp bảo toàn khoảng 20.000 việc làm và thu hút dòng vốn ngoại phục vụ cho mục tiêu tái thiết ngành công nghiệp Mỹ. Cùng với chính sách tăng thuế, những bước đi này cho thấy định hướng "Nước Mỹ trên hết" của chính quyền hiện tại.