Investing.com -- Đợt tăng lãi suất gần đây của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) đã tạo ra một đợt bán tháo mạnh trên các thị trường toàn cầu vào đầu tháng 8/2024.
Phần lớn các nhà kinh tế được CNBC khảo sát dự đoán BoJ sẽ tăng lãi suất thêm 25 điểm cơ bản (bps) trong tuần này. Nếu đúng như dự đoán, lãi suất chính sách của BoJ sẽ đạt mức 0,5%, cao nhất kể từ năm 2008.
18 trong số 19 nhà kinh tế tham gia khảo sát tin rằng Nhật Bản sắp tăng lãi suất, chủ yếu do những thay đổi trong phát biểu gần đây của các quan chức cấp cao BoJ. Cuộc khảo sát được thực hiện từ ngày 15 đến 20 tháng 1.
Bình luận của Thống đốc Kazuo Ueda và phát biểu của Phó Thống đốc Ryozo Himino với các lãnh đạo doanh nghiệp vào tuần trước đều cho thấy BoJ có thể sẽ tăng lãi suất.
Vào ngày 16 tháng 1, ông Ueda cho biết BoJ sẽ tăng lãi suất nếu “nền kinh tế và giá cả” tiếp tục cải thiện, theo thông tin từ Reuters.
Trong khi đó, ông Himino tiết lộ BoJ sẽ thảo luận về việc tăng lãi suất tại cuộc họp diễn ra từ ngày 23 đến 24 tháng 1. Ông cũng cho rằng việc giữ lãi suất thực ở mức âm khi Nhật Bản đã vượt qua các yếu tố giảm phát sẽ là điều "bất bình thường".
Lạm phát lõi ở Nhật Bản đã duy trì mức mục tiêu 2% của BoJ trong suốt 32 tháng liên tiếp. Năm 2024, các công đoàn Nhật Bản cũng đạt được mức tăng lương cao nhất trong 33 năm.
Ông Uichiro Nozaki, nhà kinh tế tại Nomura Securities, nhận định rằng phát biểu của ông Himino chính là “chất xúc tác lớn” cho dự đoán tăng lãi suất. Ông giải thích: “Nhìn vào các bình luận của ông Himino và ông Ueda, chúng tôi thấy BoJ đã tự tin hơn về tình hình.”
Tuy nhiên, một số nhà kinh tế lưu ý rằng rủi ro lớn đối với dự báo tăng lãi suất của BoJ là các chính sách khó lường của tân Tổng thống Mỹ Donald Trump và ảnh hưởng của chúng đối với thị trường tài chính và nền kinh tế Nhật Bản.
Ông Takeshi Yamaguchi, nhà kinh tế trưởng về Nhật Bản tại MUFG Securities, vẫn giữ nguyên dự báo BoJ sẽ tăng lãi suất. Theo ông Yamaguchi, các phát biểu gần đây từ các quan chức BoJ cho thấy “tâm lý lạc quan hơn về hai yếu tố chính: triển vọng tăng lương năm 2025 và chính quyền mới của Mỹ.”
Một yếu tố khác mà các nhà kinh tế thường nhắc đến là sự yếu kém kéo dài của đồng yen. Trước phát biểu của ông Himino vào ngày 14 tháng 1, đồng yen đã giảm xuống mức thấp nhất trong 6 tháng là 158,37 yen đổi 1 USD.
Ông Stefan Angrick, Giám đốc tại Moody’s Analytics, nhận xét: “Đồng yen đã suy yếu mạnh sau khi BoJ bỏ lỡ cơ hội tăng lãi suất vào tháng 12/2024. Các dữ liệu lạm phát gần đây cũng cao hơn dự kiến, điều này làm tăng khả năng BoJ sẽ hành động vào tháng 1.”
Kỳ vọng BoJ sẽ tăng lãi suất trong tuần này đã giúp đồng yen phục hồi, đạt mức 155,65 yen đổi 1 USD vào lúc 9h56 ngày 22 tháng 1.
Rủi ro từ chiến lược carry trade
Đồng yen thường được sử dụng trong chiến lược carry trade, trong đó các nhà đầu tư vay tiền tệ có lãi suất thấp để đầu tư vào tài sản của các quốc gia có lãi suất cao hơn.
Đợt tăng lãi suất của BoJ vào tháng 7 năm ngoái đã đẩy giá yen tăng mạnh, khiến các nhà đầu tư sử dụng đồng yen phải đối mặt với áp lực lớn. Để thanh toán nợ, họ phải bán tài sản, gây ra một đợt biến động mạnh trên các thị trường tài chính toàn cầu vào đầu tháng 8.
Vì lãi suất ở Nhật Bản vẫn thấp hơn nhiều so với các quốc gia phát triển khác, chiến lược carry trade bằng đồng yen có thể vẫn phổ biến. Do đó, khi BoJ tăng lãi suất, nguy cơ xảy ra cú sốc giống như tháng 8 năm ngoái vẫn hiện hữu.
Tuy nhiên, BoJ cũng muốn tránh kịch bản này và đã chuẩn bị thị trường bằng các phát biểu của Thống đốc Ueda và Phó Thống đốc Himino. Vì vậy, thị trường toàn cầu có thể không phải đối mặt với một làn sóng hoảng loạn nữa.