Chính phủ họp với các tập đoàn bất động sản, công ty chứng khoán lớn
Investing.com - Theo các chuyên gia ngành công nghiệp, thỏa thuận thương mại vừa được Mỹ và Việt Nam công bố đang tạo ra nhiều nghi vấn mới đối với các hãng thời trang thể thao như Nike (NYSE:NKE) và Adidas (ETR:ADSGN) – những doanh nghiệp đang phụ thuộc nhiều vào nguồn cung giày dép và quần áo từ các nhà máy tại Việt Nam.
Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết Mỹ sẽ áp thuế 20% đối với nhiều mặt hàng nhập khẩu từ Việt Nam, trong khi hàng hóa "trung chuyển" từ các nước thứ ba qua Việt Nam có thể chịu mức thuế lên đến 40%.
Các nhà máy may mặc và sản xuất giày tại Việt Nam hiện đang phụ thuộc phần lớn vào nguyên liệu nhập từ Trung Quốc, bao gồm sợi, vải polyester và các loại phụ kiện như nút áo hay khóa kéo. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa rõ liệu những sản phẩm được lắp ráp tại Việt Nam từ nguyên liệu Trung Quốc có bị coi là hàng "trung chuyển" và bị đánh thuế cao hay không.
Thông thường, trung chuyển (transshipment) là hàng hóa được sản xuất chủ yếu tại Trung Quốc, sau đó chuyển đến Việt Nam, thay nhãn xuất xứ thành "Made in Vietnam" rồi xuất khẩu sang Mỹ. Hải quan Mỹ vốn đã theo dõi chặt hoạt động này, nhưng chính quyền Trump giờ đây đang siết chặt hơn nữa. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent tuyên bố trên kênh CNBC rằng "một lượng lớn" hàng xuất từ Việt Nam thực chất là hàng trung chuyển từ Trung Quốc.
Giáo sư Sheng Lu – chuyên ngành Thời trang và May mặc tại Đại học Delaware – nhận định rằng vẫn còn nhiều điểm chưa rõ trong thỏa thuận này. Ông nhấn mạnh rằng về mặt pháp lý, việc trung chuyển là hành vi bất hợp pháp, trong khi việc sử dụng nguyên liệu nhập khẩu theo đúng quy định về xuất xứ lại là thông lệ hợp pháp và phổ biến. Việc đánh đồng hai khái niệm này sẽ chỉ tạo thêm rủi ro và gây rối loạn chuỗi cung ứng.
Trong bối cảnh nhiều thương hiệu thời trang toàn cầu đang muốn giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc, Việt Nam đã nổi lên như một điểm đến thay thế hàng đầu. Tuy nhiên, Việt Nam giờ đây lại trở thành mục tiêu mới trong chính sách thương mại cứng rắn của chính quyền Trump.
Việt Nam hiện là nhà cung cấp giày thể thao lớn nhất cho Nike, chiếm 50% sản lượng toàn cầu của thương hiệu này trong năm tài chính 2024. Đây cũng là nguồn cung chính của Adidas, với 27% sản phẩm của hãng được sản xuất tại Việt Nam. Người phát ngôn của Nike cho biết công ty vẫn đang xem xét các chi tiết của thỏa thuận, trong khi Adidas từ chối bình luận.
Theo bà Lila Landis – chuyên gia tư vấn tuân thủ hải quan tại Texas – những thay đổi mới này có thể khiến nhiều nhà nhập khẩu phải cân nhắc lại chiến lược cung ứng: "Liệu Việt Nam có còn là lựa chọn tốt nhất nữa không?" – bà đặt câu hỏi. Bà cũng cảnh báo rằng nếu mức thuế 40% thực sự được áp dụng và cộng thêm thuế gốc đối với hàng Trung Quốc, thì tổng thuế có thể ở mức cực kỳ cao.
Hiệp hội các nhà phân phối và bán lẻ giày dép Mỹ (FDRA) cho biết Mỹ đã nhập khẩu khoảng 274 triệu đôi giày từ Việt Nam trong năm ngoái. Tổ chức này đã lên tiếng phản đối mức thuế mới, cho rằng chúng không cần thiết và sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới người tiêu dùng Mỹ.
Ông Joe Jurken – Giám đốc điều hành công ty quản lý chuỗi cung ứng The ABC Group – cho rằng mức thuế 20% đánh vào hàng Việt Nam đã thu hẹp chênh lệch với mức thuế 55% áp lên hàng Trung Quốc, điều này có thể khiến một số thương hiệu cân nhắc quay lại với nhà cung cấp Trung Quốc, bởi việc thay đổi chuỗi cung ứng tốn thời gian và chi phí lớn.
Theo ông Jurken, năng lực sản xuất tại Việt Nam vẫn còn hạn chế do số lượng nhà máy chưa đủ đáp ứng nhu cầu, trong khi Trung Quốc lại đang thừa công suất. Vì thế, ít nhất trong ngắn hạn, các nhà máy Trung Quốc có thể được hưởng lợi từ chính sách này.
Tuy vậy, theo các nhà phân tích tại công ty chứng khoán Raymond James, mức thuế 20% vẫn thấp hơn đáng kể so với mức 25–30% mà thị trường từng lo ngại. Ngoài ra, việc công bố thỏa thuận cũng góp phần giảm bớt sự bất ổn kéo dài, có thể tạo động lực để một số nhà bán lẻ quay lại đặt hàng tại Việt Nam – theo nhận định của ông Jim Kennemer, Giám đốc công ty Cosmo Sourcing.
Ông cũng lưu ý rằng: "Việc loại bỏ hoàn toàn Trung Quốc khỏi chuỗi cung ứng là điều gần như bất khả thi".