Những tín hiệu cho thấy thị trường có thể đang tạo đáy
Investing.com - Trung Quốc vừa gửi đi tín hiệu rõ ràng về việc ngừng hỗ trợ cho ngành xe điện – lĩnh vực từng được coi là mũi nhọn trong chiến lược công nghiệp quốc gia. Theo Reuters, việc xe năng lượng mới (NEV) bị loại khỏi kế hoạch phát triển 5 năm giai đoạn 2026–2030 cho thấy Bắc Kinh sẵn sàng rút lại các gói trợ cấp cho ngành này.
Trong bản kế hoạch công bố ngày 28/10, xe năng lượng mới – bao gồm xe điện (EV), hybrid cắm sạc và xe chạy pin nhiên liệu hydro – không còn nằm trong danh mục các ngành chiến lược. Thay vào đó, Trung Quốc ưu tiên đầu tư cho những lĩnh vực mới nổi như công nghệ lượng tử, năng lượng hydro, sản xuất sinh học và năng lượng hạt nhân. Đây là lần đầu tiên sau hơn một thập kỷ, ngành xe điện bị loại khỏi kế hoạch 5 năm.
Theo đánh giá của Reuters, động thái này phản ánh việc Bắc Kinh cho rằng ngành xe điện trong nước đã trưởng thành sau nhiều năm nhận hỗ trợ tài chính khổng lồ. Từ năm 2009, chính phủ Trung Quốc đã chi hàng tỷ USD để thúc đẩy sản xuất, giúp các hãng như BYD vươn lên dẫn đầu toàn cầu. Tính đến tháng 7/2024, xe năng lượng mới chiếm hơn 50% doanh số ô tô trong nước – đạt mục tiêu trước thời hạn tới 10 năm.
Tuy nhiên, thành công nhanh chóng cũng khiến ngành này rơi vào tình trạng dư thừa công suất. Cạnh tranh khốc liệt khiến giá bán lao dốc, đẩy các nhà sản xuất vào cuộc chiến giá kéo dài. Nhiều địa phương như Hợp Phì hay Tây An, vốn không có truyền thống trong lĩnh vực ô tô, cũng chạy đua đầu tư để giành miếng bánh từ “cơn sốt” xe điện.
Khi thị trường nội địa bước vào giai đoạn bão hòa và áp lực giảm phát lan rộng, triển vọng xuất khẩu của ngành xe điện Trung Quốc cũng trở nên mờ mịt do căng thẳng thương mại với Mỹ và châu Âu.
Trong bài phát biểu công bố kế hoạch mới, Chủ tịch Tập Cận Bình nhấn mạnh cần tránh phát triển ồ ạt hay đầu tư trùng lặp vào cùng một lĩnh vực. Trước đó, ông từng đặt câu hỏi liệu các địa phương có nhất thiết phải đổ vốn vào những ngành “thời thượng” như trí tuệ nhân tạo, điện toán hay xe điện hay không.
Giới phân tích nhận định việc loại xe điện khỏi kế hoạch 5 năm là bằng chứng cho thấy Bắc Kinh xem đây là một ngành đã đạt độ chín, không còn cần trợ cấp trực tiếp. Tuy nhiên, họ cũng cho rằng điều này không đồng nghĩa với việc Trung Quốc quay lưng với xe điện. Thay vào đó, chính phủ đang tái định hướng nguồn lực sang các lĩnh vực công nghệ mới có tiềm năng chiến lược hơn trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu và rủi ro an ninh gia tăng.