Vietstock - Donald Trump “nổi đóa” vì Fed nâng lãi suất
Tổng thống Mỹ Donald Trump lại bày tỏ sự tức giận của mình với Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), lần này thì ông phản ứng chỉ vài giờ sau tuyên bố nâng lãi suất của Fed.
“Đất nước chúng ta đang làm rất tốt”, ông Trump phát biểu tại một cuộc họp báo ở New York trong ngày thứ Tư (26/09). “Không may là họ (Fed) vừa nâng lãi suất thêm một chút, vì chúng ta đang làm quá tốt. Tôi không vui vì điều này”.
Đây đã là đợt nâng lãi suất lần thứ sáu kể từ khi ông Trump nhậm chức Tổng thống Mỹ vào tháng 1/2017, và hiện nay phạm vi lãi suất mục tiêu đã nâng lên 2-2.25%. Trong số 6 đợt này, thì Chủ tịch Fed đương thời, Jerome Powell, đã thực hiện tới 3 đợt nâng lãi suất.
“Về cơ bản, tôi là người thích lãi suất thấp”, ông Trump nhận định.
Được Quốc hội Mỹ thành lập trong năm 1913, Fed được trao thẩm quyền và sự độc lập lớn trong việc thiết lập chính sách tiền tệ mà không chịu bất kỳ sự can thiệp nào từ Chính phủ.
Tại cuộc họp báo sau khi đưa ra quyết định nâng lãi suất, ông Powell cho hay, Fed tập trung hoàn toàn vào những nhiệm vụ theo đuổi tình trạng toàn dụng nhân công (full employment) và ổn định giá cả.
“Chúng tôi không tính tới các yếu tố chính trị”, ông Powell trả lời khi được hỏi về áp lực từ phía Tổng thống Trump. “Đó là nhiệm vụ của chúng tôi. Đó là những gì chúng tôi làm. Và đó là cách mà chúng tôi luôn luôn thực hiện”.
Cùng với các đồng nghiệp, ông Powell đang nỗ lực thiết kế một đợt “hạ cánh nhẹ nhàng” (soft landing) cho nền kinh tế Mỹ bằng cách nâng lãi suất vừa đủ để ngăn chặn tình trạng quá nhiệt, nhưng không nâng quá nhiều vì có thể châm ngòi cho một cuộc suy thoái. Hiện nay, kinh tế Mỹ đang tận hưởng chuỗi tăng trưởng dài thứ hai trong lịch sử.
Sự can thiệp từ chính trị
Những nhận định mới đây của ông Trump tiếp nối những gì ông đã nói trong các cuộc phỏng vấn, trên Twitter và bài phát biểu riêng tư trong 3 tháng vừa qua. Ông khẳng định, ông không vui vì Fed cứ nâng lãi suất, qua đó phá vỡ truyền thống đã từng kéo dài hơn 2 thập kỷ qua rằng các vị Tổng thống Mỹ không được nhận định về chính sách tiền tệ để đảm bảo tính độc lập của Fed.
Phớt lờ những lời phàn nàn từ ông Trump, Fed tiếp tục nâng lãi suất một cách chậm rãi hơn so với những giai đoạn tăng trưởng kinh tế trước đây. Lãi suất ở mức thấp (so với các tiêu chuẩn lịch sử) khi xét tới tỷ lệ thất nghiệp dưới 4% và trong vài tháng gần đây, tăng trưởng kinh tế Mỹ ngày càng cao.
Fed được Quốc hội Mỹ trao nhiệm vụ ổn định giá và tối đa hóa việc làm, và cấu trúc của Fed được thiết kế để tách biệt quá trình ra quyết định với những yếu tố chính trị. Tổng thống Mỹ thực sự có sức ảnh hưởng trong việc bổ nhiệm Thống đốc cho Fed, nhưng những người do ông Trump đề cử, bao gồm ông Powell và Richard Clarida (Phó Chủ tịch Fed), đều là những người ủng hộ nâng lãi suất từ từ.
Khi còn là một ứng cử viên Tổng thống, ông Trump chỉ trích việc Fed giữ lãi suất ở mức thấp vì làm như vậy sẽ tạo ra một "bong bóng to, lớn". Ông nói Chủ tịch Fed khi đó là bà Janet Yellen nên tự cảm "xấu hổ" vì muốn củng cố di sản của chính quyền Barack Obama.
Khi trở thành Tổng thống Mỹ, ông Trump đã cân nhắc tái bổ nhiệm bà Yellen vào cương vị Chủ tịch Fed nhiệm kỳ thứ hai, nhưng cuối cùng lại chọn ông Powell – một người có lập trường chính sách tiền tệ tương tự bà Yellen.
Dù tỏ ra bất mã với ông Powell, ông Trump không có thẩm quyền sa thải một vị Chủ tịch Fed. Tổng thống Mỹ bổ nhiệm các thành viên của Hội đồng Thống đốc Fed ở Washington, trong đó có cả Chủ tịch Fed, nhưng chỉ có thể sa thải các thống đốc trong trường hợp có lý do xác đáng. Trong những trường hợp này thì phải được Thượng viện thông qua.
Vũ Hạo (Theo Bloomberg)
