Vietstock - BVS: Chiến tranh thương mại sẽ leo thang tới đâu?
Trong báo cáo chuyên đề “Toàn cảnh chiến tranh thương mại Mỹ - Trung”, CTCK Bảo Việt (BVS) đã có những đánh giá về tác động của cuộc chiến này tới hai bên tham gia và nhận định về khả năng leo thang của cuộc chiến.
Theo BVS, để xác định mức độ leo thang của cuộc chiến tranh thương mại dựa vào việc giải quyết những nguyên nhân gây ra cuộc xung đột này.
Nếu mục đích của chính quyền Trump là dành lấy sự ủng hộ của cử tri Mỹ thì nhiều khả năng cuộc tay đôi Mỹ - Trung sẽ hạ nhiệt sau thời điểm tháng 11/2018, tức khi bầu cử Quốc hội Mỹ giữa kỳ kết thúc.
Nếu mục tiêu của chính quyền Trump là giảm thâm hụt với Trung Quốc, xung đột thương mại có thể hạ nhiệt nếu Trung Quốc cam kết tăng mua hàng hóa từ Mỹ, để đưa thâm hụt của Mỹ với Trung Quốc xuống còn khoảng 100 tỷ USD/năm.
Nếu chính quyền Trump hướng đến mục tiêu chiến lược là kiềm chế sự trỗi dậy của Trung Quốc, cuộc chiến này sẽ còn kéo dài và diễn biến phức tạp. Theo đánh giá nhiều chuyên gia, rất ít khả năng Trung Quốc từ bỏ kế hoạch “Made in China 2025”, việc Mỹ có thể làm là ngăn chặn cách thức thực thi kế hoạch này, cũng như giữ thế chủ động cho các doanh nghiệp công nghệ Mỹ. Chính quyền Trump đang siết lại các vụ mua bán công ty công nghệ Mỹ của Trung Quốc, đồng thời áp thuế quan lên hàng hóa nhập khẩu nhằm gây sức ép để Trung Quốc phải mở cửa thị trường trong nước rộng rãi hơn cho doanh nghiệp Mỹ mà không kèm yêu cầu chuyển giao công nghệ. Bằng cách này, các công nghệ, sáng chế của Mỹ sẽ được bảo vệ tốt hơn và Trung Quốc sẽ cần thêm nhiều thời gian để tự mình làm chủ được những công nghệ mới.
Mỹ - Trung đều sẽ chịu ảnh hưởng
BVS nhận định rằng cuộc chiến thương mại này sẽ khiến cả Mỹ và Trung Quốc đều thiệt hại dù mức độ có thể khác nhau:
Trung Quốc chịu ảnh hưởng mạnh hơn ở giai đoạn đầu cuộc chiến, nhất là ở khía cạnh thị trường tài chính và tiền tệ khi dòng vốn nước ngoài rút mạnh khỏi thị trường Trung Quốc. Chiến tranh thương mại diễn ra lúc nền kinh tế Trung Quốc vẫn đang giảm tốc và các chiến dịch giảm đòn bẩy nợ, xử lý hệ thống ngân hàng ngầm... đang được thực hiện mạnh mẽ.
Để đối với cuộc chiến thương mại với Mỹ, Trung Quốc đã phải áp dụng nhiều chính sách tài khóa và tiền tệ. Đồng NDT đã ổn định lại từ cuối tháng 8/2018 nhờ các biện pháp xử lý “kỹ thuật” của Trung Quốc. Mục tiêu lớn nhất của Trung Quốc là tăng cường sức mạnh kinh tế nội địa, hạn chế ảnh hưởng tiêu cực từ thị trường xuất khẩu.
Chỉ số PMI tháng 8/2018 của Trung Quốc ở mức 51,3 điểm, cho thấy sản xuất chế tạo vẫn đang được mở rộng nhưng động lực chính đến từ các đơn hàng trong nước, các đơn hàng xuất khẩu có dấu hiệu giảm. Nếu diễn biến vẫn tốt như trong tháng 8, Trung Quốc nhiều cơ hội sẽ vượt qua thách thức chiến tranh thương mại.
Cùng với việc tính cạnh tranh của hàng hóa Trung Quốc bị ảnh hưởng, việc làm cho người lao động có thể là vấn đề đáng quan tâm hơn, khi các mặt hàng Mỹ đánh thuế đều là những sản phẩm thâm dụng lao động. Sức ép ổn định an sinh xã hội cũng là vấn đề gây khó cho Trung Quốc trong cuộc chiến thương mại.
Với Mỹ, cơ cấu mặt hàng Mỹ nhập từ Trung Quốc đa dạng: có cả phương tiện sản xuất, hàng hóa trung gian, lẫn hàng hóa tiêu dùng. Trong gói thuế 50 tỷ USD đầu tiên, Mỹ chủ yếu nhắm vào các loại phương tiện sản xuất và hàng hóa trung gian nhưng đến gói 200 tỷ USD mà Mỹ đang đe dọa, danh mục hàng hóa mở rộng sang rất nhiều nhóm hàng tiêu dùng.
Trong kịch bản tổng giá trị hàng hóa bị đánh thuế là 250 tỷ USD, cả doanh nghiệp lẫn người tiêu dùng Mỹ đều sẽ bị ảnh hưởng. Giá cả tăng cũng sẽ là dữ liệu quan trọng để Fed xem xét lộ trình tăng lãi suất nhanh hơn.
Tuy nhiên, một yếu tố giảm bớt hiệu ứng tiêu cực chính là chương trình cải cách thuế của chính quyền Trump khiến cho thu nhập khả dụng của người dân Mỹ tăng lên, giúp hấp thụ phần nào xu hướng tăng của giá hàng hóa. Trên bình diện chung, việc tăng thuế nhập khẩu có thể không ảnh hưởng quá mạnh hoạt động tiêu dùng của người dân Mỹ, qua đó tăng trưởng của Mỹ nhiều khả năng vẫn được đảm bảo. Bất lợi của chính quyền Trump trong cuộc chiến thương mại chính là cơ chế ra quyết định sẽ mất nhiều thời gian và đôi khi gặp phản đối của các nhóm lợi ích khác nhau.
Vĩnh Thịnh
