Bơm tiền để đạt mục tiêu 8,5% GDP: Liều lĩnh hay cần thiết cho tăng trưởng?
Theo Lan Nha
Investing.com - Trong Q2/2023, có 29 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp với tổng giá trị phát hành đạt khoảng 19.281 tỷ đồng, giảm 34,4% so với quý I, và giảm 83,1% so với cùng kỳ, theo dữ liệu tổng hợp từ VNDIRECT (HM:VND). Trong đó có 28 đợt phát hành riêng lẻ với tổng giá trị là 17.281 tỷ đồng. Lũy kế 6 tháng đầu năm tổng giá trị phát hành trái phiếu đạt khoảng 48.687 tỷ đồng, giảm 73,3% so với cùng kỳ. Trong đó tổng giá trị các đợt phát hành riêng lẻ đạt 42.787 tỷ đồng, giảm 75,6%, tổng giá trị phát hành công chúng đạt 5.900 tỷ đồng, giảm 15,9%.
Bất động sản là nhóm ngành có tỷ trọng phát hành trái phiếu lớn nhất trong quý II khi chiếm hơn 34,9% tổng giá trị phát hành. Theo sau là nhóm Ngân hàng chiếm 29%, nhóm Tập đoàn đa ngành và nhóm Logistics chiếm lần lượt là 10,4% và 8,5%, các nhóm ngành nghề khác chiếm 17,2%.
Các doanh nghiệp có giá trị phát hành riêng lẻ lớn nhất bao gồm: công ty TNHH Khai Thác Chế Biến Khoáng Sản Núi Pháo phát hành 2.600 tỷ đồng trái phiếu với lãi suất 9%/năm kỳ hạn 60 tháng. Công ty TNHH Phát triển Kinh Doanh Xây Dựng 3 phát hành 2.250 tỷ đồng trái phiếu với lãi suất 14%/năm kỳ hạn 60 tháng.
Trong khi đó, Tập đoàn MaSan (HM:MSN) là doanh nghiệp duy nhất phát hành ra công chúng với tổng giá trị phát hành thành công là 2.000 tỷ đồng, kỳ hạn 5 năm theo lãi suất thả nổi (lãi suất thả nổi được tính theo lãi suất huy động 12 tháng trung bình của 4 ngân hàng Thương mại nhà nước cộng thêm 4%).
Sau một số đợt phát hành có giá trị cao trong tháng 3 (thời điểm ngay sau khi Nghị định 08 được ban hành), hoạt động phát hành trái phiếu trong quý II lại trầm lắng. VNDirect cho biết niềm tin của các nhà đầu tư chưa quay trở lại trong bối cảnh còn nhiều tổ chức phát hành đang gặp khó khăn về hoạt động kinh doanh, khó khăn về dòng tiền dẫn tới chậm thanh toán các khoản nợ trái phiếu đến hạn
Hoạt động mua lại trước hạn bất ngờ gia tăng
Tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp được mua lại trước hạn trong quý II đạt hơn 62.535 tỷ đồng, tăng 76,8% so với quý II và tăng 4,9% so với cùng kỳ năm trước. Tốc độ mua lại trái phiếu doanh nghiệp trước hạn có xu hướng tăng mạnh kể từ tháng 5. Giá trị trái phiếu doanh nghiệp mua lại trước hạn tăng mạnh trong quý II đến từ hoạt động mua lại trước hạn của nhóm ngân hàng. Nhóm ngân hàng đã mua lại tổng cộng 39.842 tỷ đổng trái phiếu trước hạn, chiếm 63,7% tổng giá trị được mua lại.
Trong khi trong quý I nhóm này chỉ mua lại trước hạn 330 tỷ đồng. Nhu cầu tín dụng yếu trong những tháng đầu năm cùng với mặt bằng lãi suất huy động đã giảm mạnh và thanh khoản hệ thống ngân hàng dồi dào là điều kiện và động lực để các ngân hàng thực hiện mua lại trước hạn các lô trái phiếu phát hành riêng lẻ của mình.
Các ngân hàng đã mua lại nhiều nhất trái phiếu trước hạn trong quý vừa qua gồm: Ngân hàng Thương mại cổ phần Tiên Phong (HM:TPB) đã mua lại 5.500 tỷ đồng, Ngân hàng TMCP Phương Đông OCB (HM:OCB) đã mua lại 5.500 tỷ đồng, Seabank đã mua lại 5.000 tỷ đồng. Ngoài ra, BIDV (HM:BID) mua lại 4.792 tỷ đồng. Techcombank (HM:TCB) đã mua lại 4.500 tỷ đồng…
Hoạt động đàm phán gia hạn kỳ hạn trái phiếu diễn ra sôi động
Từ khi Nghị định 08 được ban hành cho đến nay, hoạt động đàm phán gia hạn kỳ hạn trái phiếu giữa các tổ chức phát hành diễn và các trái chủ đã diễn ra sôi động. Tính đến ngày 26/6 đã có hơn 30 doanh nghiệp đã đạt được thỏa thuận gia hạn kỳ hạn trái phiếu với các trái chủ và đã có báo cáo chính thức lên HNX.
Tổng giá trị trái phiếu đã được gia hạn kỳ hạn là hơn 42.000 tỷ đồng. Thời gian gia hạn của các lô trái phiếu đã được gia hạn đa dạng từ 1 – 24 tháng. Trong khi lãi suất trái phiếu được tính trong khoảng thời gian trái phiếu được gia hạn phần lớn cũng được thỏa thuận tăng so với lãi suất ban đầu của trái phiếu, với mức tăng từ 0,5% - 3% tùy theo khoảng thời gian gia hạn của trái phiếu.
Các công ty chậm thanh toán nợ trái phiếu tiếp tục gia tăng
Trong bối cảnh, hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp vẫn còn khó khăn, thị trường bất động sản vẫn trầm lắng. Nhiều doanh nghiệp gặp khó về dòng tiền và hạn chế khả năng tiếp cận nguồn vốn.
Danh sách các công ty chậm thanh toán các nghĩa vụ nợ trái phiếu vẫn tiếp tục tăng lên. Tính đến ngày 26/6, có khoảng 59 doanh nghiệp nằm trong danh sách chậm nghĩa vụ thanh toán lãi hoặc nợ gốc trái phiếu theo thông báo của HNX. VNDirect ước tính, tổng dư nợ của các đơn vị này vào khoảng 159.500 tỷ đồng, chiếm khoảng 14,6% dư nợ trái phiếu toàn thị trường. Khoảng hơn 43.800 tỷ đồng trái phiếu trong danh sách sẽ đáo hạn trong năm 2023, chiếm khoảng 19,6% tổng giá trị đáo hạn toàn thị trường cả năm.
Theo đó, hoạt động đàm phán gia hạn kỳ hạn trái phiếu sẽ tiếp tục diễn ra sôi động trong quý III. Áp lực trái phiếu doanh đáo hạn vẫn đang gia tăng trong 2 quý cuối năm nay, trong khi nhiều doanh nghiệp vẫn còn khó khăn kinh doanh và khó khăn về dòng tiền.
Việc có thể đàm phán để gia hạn thời hạn các trái phiếu sắp đến hạn là một trong những giải pháp tốt nhất mà những doanh nghiệp này có thể lựa chọn ở thời điểm này để có thêm thời gian phục hồi sản xuất kinh doanh và tạo ra đủ dòng tiền chi trả cho các khoản nợ trái phiếu của mình.
Trong năm 2023, VNDirect ước tính giá trị đáo hạn trái phiếu vào khoảng 223.400 tỷ đồng (tăng 45,6% so với 2022). Trong quý III sẽ có khoảng hơn 75.900 tỷ đồng trái phiếu đáo hạn (tăng 14,9% so với quý trước đó). Nhóm bất động sản là nhóm có tỷ trọng lớn nhất chiếm gần 43,6% tổng giá trị trái phiếu đáo hạn trong quý III, đứng thứ 2 là nhóm Tài chính – Ngân hàng với tỷ lệ chiếm 30% tổng giá trị đáo hạn.