Warren Buffett chuẩn bị rót 10 tỷ USD vào thương vụ lớn nhất ba năm
Investing.com -- Hôm thứ Hai, Trung Quốc đã chính thức bác bỏ cáo buộc từ phía Mỹ rằng Bắc Kinh đã vi phạm thỏa thuận thương mại Geneva, đồng thời quay lại chỉ trích Washington là bên phá vỡ các điều khoản đã cam kết. Động thái này cho thấy căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang có dấu hiệu leo thang trở lại.
Căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đã bùng lên trở lại sau một thời gian tạm lắng kể từ cuộc gặp giữa Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent và Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong tại Geneva, Thụy Sĩ. Cuộc gặp trước đó từng dẫn đến việc hai bên đồng ý tạm hoãn phần lớn mức thuế quan trong vòng 90 ngày.
Tuy nhiên, chính quyền Tổng thống Trump gần đây đã siết chặt thêm các biện pháp hạn chế xuất khẩu đối với phần mềm thiết kế chip và các loại hóa chất dùng trong sản xuất bán dẫn sang Trung Quốc. Đồng thời, Mỹ cũng tuyên bố sẽ thu hồi thị thực của sinh viên Trung Quốc – động thái khiến Bắc Kinh tức giận.
Phát ngôn viên Bộ Thương mại Trung Quốc nói rằng các bước đi mới của Mỹ “đã làm tổn hại nghiêm trọng đến thỏa thuận đạt được tại Geneva” và cảnh báo rằng Trung Quốc sẽ thực hiện các biện pháp để bảo vệ quyền lợi của mình nếu Mỹ tiếp tục có hành động gây phương hại đến lợi ích Trung Quốc.
Quyết liệt kiểm soát tài nguyên chiến lược
Trái với kỳ vọng của Washington, Trung Quốc vẫn giữ chặt việc xuất khẩu đất hiếm – nhóm khoáng sản quan trọng trong chuỗi cung ứng công nghệ cao. Truyền thông nhà nước Trung Quốc hôm thứ Hai khẳng định chính phủ đang triển khai các chiến dịch toàn quốc nhằm kiểm tra, ngăn chặn tình trạng khai thác và xuất khẩu khoáng sản quý trái phép.
Chuyên gia Stephen Olson từ Viện Yusof Ishak (Singapore) cho biết Bắc Kinh hiện rất sẵn sàng áp dụng lập trường cứng rắn trong đàm phán, vì họ hiểu rằng bất kỳ thỏa thuận nào với Mỹ cũng chỉ mang lại “một khoảng thời gian yên bình ngắn ngủi” chứ không thể chấm dứt xung đột về lâu dài.
Một người phát ngôn Trung Quốc cũng chỉ trích Mỹ là bên liên tục đơn phương “gây ra căng thẳng mới trong kinh tế và thương mại”, làm tăng sự bất ổn trong quan hệ song phương.
Ông Trump nổi giận, Trung Quốc phản pháo
Hôm thứ Sáu tuần trước, Tổng thống Donald Trump viết trên mạng xã hội rằng: “Trung Quốc – điều này không có gì bất ngờ với một số người – đã HOÀN TOÀN VI PHẠM THỎA THUẬN VỚI CHÚNG TA. Thế là hết chuyện ‘lịch sự’!”
Theo giáo sư Bert Hofman từ Đại học Quốc gia Singapore, việc ông Trump công khai nổi giận xuất phát từ sự thất vọng về việc Trung Quốc chậm chạp trong việc nới lỏng kiểm soát xuất khẩu đất hiếm – điều mà ông cho là đi ngược lại với thỏa thuận Geneva.
Về phía mình, Bộ Thương mại Trung Quốc khẳng định các cáo buộc của Mỹ là “trái với sự thật”, nhấn mạnh rằng Trung Quốc đã “nghiêm túc thực hiện và bảo vệ thỏa thuận”, bao gồm cả việc dỡ bỏ hoặc đình chỉ một số biện pháp thuế quan và phi thuế quan mà họ công bố hồi tháng 4, nhằm đáp trả chính sách thuế “có đi có lại” của Mỹ.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent tuần trước trả lời phỏng vấn Fox News rằng đàm phán thương mại giữa hai nước “gần như bị đình trệ” và cho rằng cần có một cuộc điện đàm trực tiếp giữa lãnh đạo hai nước.
Tuy nhiên, ông Dennis Wilder – cựu cố vấn tình báo Nhà Trắng – nhận định rằng một phần nguyên nhân khiến quan hệ song phương xấu đi là do thiếu sự phối hợp giữa các cơ quan chính phủ Mỹ. Theo ông, Bessent có thể không hề tham gia vào quyết định siết chặt xuất khẩu chip hay hủy visa sinh viên Trung Quốc.
Ông cũng nói rằng Ủy ban An ninh Quốc gia – đơn vị điều phối chính sách liên ngành – hiện đang “hỗn loạn” sau khi ông Trump ra lệnh cắt giảm quy mô tổ chức.
Trong khi đó, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Mỹ, ông Kevin Hassett, cho biết khả năng ông Trump và ông Tập điện đàm có thể diễn ra trong tuần này. Nhưng nhiều chuyên gia nhận định điều này khó xảy ra sớm vì bất đồng giữa hai bên vẫn còn rất sâu sắc.
Căng thẳng lan sang quốc phòng
Không chỉ dừng ở thương mại, căng thẳng Mỹ - Trung đang lan rộng sang lĩnh vực quốc phòng. Phát biểu tại Đối thoại Shangri-La ở Singapore cuối tuần qua, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth cảnh báo rằng Trung Quốc đang tạo ra “mối đe dọa thực sự và cận kề” trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, đồng thời kêu gọi các đồng minh tăng chi tiêu quốc phòng để đối phó.
Đáng chú ý, Trung Quốc không cử Bộ trưởng Quốc phòng tham dự hội nghị năm nay – điều chưa từng xảy ra kể từ năm 2019.
Phản ứng trước bài phát biểu của ông Hegseth, Đại sứ quán Trung Quốc tại Singapore tuyên bố “Mỹ mới chính là kẻ gây rối lớn nhất đối với hòa bình và ổn định khu vực.” Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc cũng lên tiếng chỉ trích Hegseth vì đã “kích động tư tưởng chiến tranh lạnh” và “xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền và quyền lợi của Trung Quốc.”