Trung Quốc là mục tiêu của ông Trump?

Investing.com -- Quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump áp dụng thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu mà "không có ngoại lệ hay miễn trừ" đã khiến thế giới đứng trước nguy cơ của một cuộc chiến tranh thương mại toàn diện.

Khi ký sắc lệnh áp thuế 25% tại Nhà Trắng vào tối ngày 10/2, Tổng thống Trump tuyên bố sẽ có các biện pháp đáp trả kiểu "có đi có lại" đối với tất cả các quốc gia áp thuế đối với hàng hóa Mỹ trong vòng hai ngày tới.

Đây có thể được xem là một lời cảnh báo, đồng thời là động thái "đẩy bóng sang phần sân khác" khi ám chỉ rằng cách các quốc gia phản ứng sẽ quyết định liệu thế giới có bước vào một cuộc chiến thương mại toàn diện hay không.

Trong khi truyền thông quốc tế tập trung vào những nhà cung cấp thép lớn nhất cho Mỹ như Canada, Brazil, Mexico và Hàn Quốc, biện pháp thuế quan mới của Mỹ lại có tác động bao quát hơn rất nhiều.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên, vào năm 2018, chính quyền của ông Trump đã đạt thỏa thuận về hạn ngạch với một số quốc gia sản xuất thép và nhôm, đồng thời miễn áp dụng mức thuế 10% cho một số nước.

Tuy nhiên, theo sắc lệnh mới được Nhà Trắng công bố, tất cả các thỏa thuận về hạn ngạch và hàng trăm loại thuế đối với các sản phẩm làm từ nhôm và thép sẽ bị hủy bỏ.

Bên cạnh đó, theo sắc lệnh này, thép và nhôm nhập khẩu phải được "nung chảy và tạo hình" ngay tại Mỹ, một yêu cầu được cho là nhằm ngăn chặn việc các sản phẩm từ Trung Quốc và Nga nhập khẩu vào Mỹ qua các nước thứ ba.

Không chỉ dừng lại ở đó, thuế quan sẽ còn được mở rộng đối với cả những sản phẩm hạ nguồn sử dụng thép và nhôm sản xuất ở nước ngoài, như thép kết cấu chế tạo và nhôm đùn.

Những người ủng hộ ông Trump cho rằng các biện pháp thuế quan mới sẽ góp phần đưa các nhà máy và công việc trở lại Mỹ. Quan điểm này có cơ sở nhất định, khi nhìn vào kết quả trong nhiệm kỳ đầu của ông.

Theo thống kê từ Viện Sắt và Thép Mỹ, lượng thép nhập khẩu đã giảm 10,2 triệu tấn từ năm 2017 – trước khi áp dụng thuế 10% – đến năm 2019. Trong cùng thời gian đó, sản lượng thép nội địa của Mỹ đã tăng 6,8 triệu tấn, tương đương 7,5%.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, mục tiêu lần này của Tổng thống Trump trong nhiệm kỳ này không phải là Canada, Mexico hay Hàn Quốc – những quốc gia mà Mỹ có thể dễ dàng tác động – mà chính là Trung Quốc.

Dù Trung Quốc chỉ đứng thứ 10 trong số các nhà cung cấp thép cho Mỹ, các biện pháp thuế quan này thực tế lại gián tiếp nhắm vào quốc gia này, nhằm hạn chế các lỗ hổng trong quá trình vận chuyển và xác minh nguồn gốc xuất xứ.

Một quan chức Mỹ cũng ngầm thừa nhận mục tiêu thực sự là Trung Quốc, theo Reuters.

Điều này có thể dẫn đến việc các quốc gia xuất khẩu thép và nhôm bán thành phẩm, như Trung Quốc, sẽ phải đối mặt với sự giám sát chặt chẽ hơn từ Mỹ.

"Nếu lượng xuất khẩu của các nước này sang Mỹ vẫn ở mức cao, họ có thể trở thành mục tiêu của các cuộc điều tra thương mại mới. Trung Quốc có thể chuyển hướng nhiều thép hơn sang Đông Nam Á, châu Phi và châu Âu, dẫn đến tình trạng cung vượt cầu và giá giảm tại các thị trường đó", theo GS Julien Chaisse (ĐH Hong Kong, Trung Quốc) dự đoán.