Điểm nhấn
- Trong một thế giới rung chuyển bởi đại dịch coronavirus và căng thẳng với Hoa Kỳ, chính phủ Trung Quốc đang đẩy mạnh tập trung vào thị trường nội địa với việc tuyên bố chính sách “lưu thông kép”.
- Các cuộc thảo luận công khai ngày càng tăng trong vài tuần qua đã giúp làm bật lên một số tác động đối với thương mại toàn cầu.
- “Chính sách 'lưu thông kép' thể hiện sự thừa nhận của Trung Quốc rằng nước này sẽ không thể phụ thuộc nhiều vào thương mại trong hai thập kỷ tới như đã làm trong hai thập kỷ trước", Stephen Olson, nhà nghiên cứu tại Tổ chức phi lợi nhuận Hinrich, cho biết trong một email tuần này.
Trung Quốc có thể sẽ trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới trong vài năm tới và nước này đang chuẩn bị cho những thay đổi lớn trong thương mại quốc tế.
Trong một thế giới bị rung chuyển bởi đại dịch coronavirus và căng thẳng với Hoa Kỳ, chính phủ Trung Quốc đã đưa ra một loạt điều khoản chính sách khác để thúc đẩy nền kinh tế của chính họ, lần này là dưới cụm từ “lưu thông kép”. Cụm từ này đề cập rộng rãi đến hai vòng hoạt động kinh tế - bên trong và bên ngoài - với trọng tâm là hoạt động kinh doanh tại sân nhà.
Mọi người không xác định được liệu "lưu thông kép" có phản ánh sự thay đổi lớn trong chính sách kinh tế của Bắc Kinh hay không, hay khái niệm này mới như thế nào.
Nhưng đáng chú ý, các ý kiến chính trị cấp cao được đưa ra ra chỉ vài tháng trước khi các nhà chức trách có kế hoạch công bố kế hoạch kinh tế của Trung Quốc trong nửa thập kỷ tới - kế hoạch 5 năm lần thứ 14.
Các cuộc thảo luận công khai gia tăng trong vài tuần qua cũng đã giúp làm bật lên một số tác động đối với thương mại toàn cầu.
Ví dụ, các nhà kinh tế tại ICBC International, công ty có trụ sở tại Hồng Kông của ngân hàng quốc doanh khổng lồ của Trung Quốc, đã đưa ra một loạt ghi chú trong vài tuần qua về “lưu thông kép”. Một trong những báo cáo đã thảo luận về tác động của chính sách Trung Quốc đối với vòng toàn cầu hóa tiếp theo.
Các tác giả đã sử dụng hai biểu đồ. Đầu tiên cho thấy một nền kinh tế quốc tế tập trung vào Hoa Kỳ như một trung tâm nhu cầu toàn cầu.
Bức thứ hai vẽ một thế giới được chia thành ba phần - Châu Âu, Bắc Mỹ và Châu Á - sẽ tương tác với nhau trên quy mô khu vực. Trung Quốc và "lưu thông nội bộ" của nó đứng ở trung tâm của châu Á.
Trước vòng toàn cầu hóa: 'Thế giới phẳng'
Vòng toàn cầu hóa mới: 'Cơ cấu đa phương thức'
Nguồn: ICBC International, CNBC dịch từ tiếng Trung Quốc
“Chính sách 'lưu thông kép' thể hiện sự công nhận của Trung Quốc rằng họ sẽ không thể phụ thuộc nhiều vào thương mại trong hai thập kỷ tới, như đã làm trong hai thập kỷ trước", Stephen Olson, nhà nghiên cứu tại Tổ chức phi lợi nhuận Hinrich, cho biết trong một email tuần trước.
Ông cũng lưu ý rằng: “Việc theo đuổi hội nhập kinh tế sâu rộng với Trung Quốc ngày càng bị Mỹ coi là một sai lầm chiến lược, điều này mang lại hiệu quả rất tốt cho Trung Quốc, nhưng lại kém hơn đáng kể đối với Mỹ”.
Hiện tại, thuế quan “ăn miếng trả miếng” trong tranh chấp thương mại của Trung Quốc với Hoa Kỳ trong hai năm qua đã làm giảm luồng hàng hóa giữa hai nước.
Trên cơ sở từng quốc gia, Hoa Kỳ vẫn là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Trung Quốc. Nhưng năm ngoái, trong bối cảnh căng thẳng thương mại leo thang, Bắc Mỹ đã nhường vị trí đối tác thương mại hàng đầu cho Liên minh châu Âu, theo dữ liệu của Hải quan Trung Quốc truy cập qua cơ sở dữ liệu Wind Information.
Năm nay, 10 quốc gia tạo nên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đã trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc, dữ liệu cho thấy.
“Vị thế của đất nước tôi trong nền kinh tế thế giới sẽ tiếp tục tăng lên, mối quan hệ của chúng tôi với nền kinh tế toàn cầu sẽ trở nên gần gũi hơn và cơ hội thị trường mà chúng tôi cung cấp cho các quốc gia khác sẽ mở rộng, và (chúng tôi sẽ) trở thành một trường hấp dẫn lớn để thu hút hàng hóa quốc tế và các nguồn lực quan trọng ”, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho biết trong một bài phát biểu vào tuần trước, đồng thời nghe các đề xuất về kế hoạch 5 năm sắp tới của Trung Quốc. Đó là theo bản dịch của CNBC từ văn bản tiếng Trung do truyền thông nhà nước đăng tải.
Nhiều thách thức trong nước của Trung Quốc
Ở trong nước, Trung Quốc có nhiều vấn đề cần giải quyết. Một số trong số đó là mới, chẳng hạn như lũ lụt xối xả ở miền nam của đất nước trong năm nay sau cú sốc coronavirus. Các vấn đề lâu nay khác chỉ trở nên rõ ràng hơn, chẳng hạn như phụ thuộc nhiều vào nợ để tăng trưởng và môi trường tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp nhà nước chuyển sang tư nhân điều hành. Khu vực tư nhân tạo ra hầu hết việc làm trong nước.
Theo quan điểm của Yan Se, nhà kinh tế trưởng tại Founder Securities, việc chú trọng chính sách nhiều hơn vào thị trường Trung Quốc một phần là lời nhắc nhở các chính quyền địa phương về công việc họ phải làm để cải thiện môi trường trong nước. Ông hy vọng sẽ có hỗ trợ chính sách hơn nữa cho đầu tư nước ngoài vào Trung Quốc và thương mại điện tử xuyên biên giới. Theo bản dịch của CNBC về tuyên bố tiếng Trung của ông này.
Khi thị trường Trung Quốc phát triển và những thách thức của thương mại xuyên biên giới ngày càng tăng, nhiều công ty nước ngoài đang áp dụng chiến lược “tại Trung Quốc, vì Trung Quốc”. Bắc Kinh đã hoan nghênh khoản đầu tư và có những nỗ lực đáng kể để giữ các doanh nghiệp ở lại nước này bất chấp căng thẳng địa chính trị.
Vào tháng 7, Trung Quốc đã ghi nhận mức tăng trưởng 12,2% trong đầu tư trực tiếp nước ngoài so với một năm trước, lên 9,05 tỷ USD, theo Bộ Thương mại. Điều đó đánh dấu tháng tăng thứ tư liên tiếp kể từ khi bùng phát coronavirus vào đầu tháng Hai.
Ngược lại, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài toàn cầu dự kiến sẽ giảm 30% trong bối cảnh đại dịch, theo báo cáo hồi tháng 5 của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế.
“Vốn là vua. Nếu bạn đưa ra nhiều điều ... chắc chắn hơn (các quốc gia khác) thì sẽ có người đến đầu tư”, Bruce Pang, trưởng bộ phận nghiên cứu chiến lược và vĩ mô tại China Renaissance, cho biết trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại, theo bản dịch tiếng Trung của CNBC.
Đối với Pang, những xu hướng đầu tư nước ngoài và những thay đổi trong xuất khẩu của Trung Quốc đã và đang diễn ra, và chỉ tăng nhanh kể từ khi virus corona bùng phát.
Các nhà chức trách và các công ty cũng đang cố gắng giúp các doanh nghiệp Trung Quốc chuyển trọng tâm sang thị trường nội địa.
Xu Hongcai, Phó Giám đốc Ủy ban Chính sách Kinh tế tại Hiệp hội Khoa học Chính sách Trung Quốc, cho biết trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại vào tuần trước: “Việc chuyển xuất khẩu của Trung Quốc vào bên trong thực tế là một điều tốt, vì vậy nền kinh tế của chúng ta có thể phát triển ổn định và tăng trưởng”, CNBC dịch từ tiếng Trung. "Điều này tốt cho phần còn lại của thế giới."
Quá trình chuyển đổi tiềm ẩn đau đớn
Đối với tất cả các bình luận về thúc đẩy tiêu dùng trong nước, những gì Bắc Kinh hình dung không nhất thiết là những gì sẽ xảy ra, đặc biệt là trong vài tháng tới.
Ngay bây giờ, "nhu cầu (trong nước) đang phục hồi, nhưng rất khó để phục hồi lại như trước khi có dịch", Xu nói. “Nhu cầu tổng thể đã giảm vì có sản phẩm thay thế. … Vì vậy, mọi người cần phải tìm những loại công việc khác, và vì vậy giai đoạn chuyển đổi này càng đau khổ hơn”.
Sau khi tổng sản phẩm quốc nội giảm 6,8% trong quý đầu tiên, mức tăng bất ngờ 3,2% trong quý thứ hai được hỗ trợ bởi sự gia tăng đầu tư, đặc biệt là vào bất động sản. Doanh số bán lẻ vẫn giảm 1,1% trong tháng 7 do tăng trưởng mua sắm trực tuyến không đủ bù đắp cho mức sụt giảm chung.
“Tiêu dùng chắc chắn sẽ không phải là động lực kinh tế trong năm nay hoặc năm sau. Nó sẽ là đầu tư và xuất khẩu”, Dan Wang, nhà kinh tế trưởng tại Hang Seng China, có trụ sở tại Thượng Hải, cho biết trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại vào tuần trước. “Để tăng tiêu dùng hoặc đóng góp vào tăng trưởng, Trung Quốc sẽ phải thực hiện một số cải cách lớn trong phân phối thu nhập, và một khó khăn lớn khi thực hiện điều đó là cải cách doanh nghiệp nhà nước.”
Nhưng về lâu dài, áp lực đang gia tăng đối với Trung Quốc trong việc chuyển hướng dựa nhiều hơn vào thị trường của mình.
Một trong những lý do khiến Trung Quốc theo đuổi “lưu thông kép” là vì quốc gia này đang phát triển nổi bật trên toàn cầu, bất cứ điều gì nó làm sẽ có tác động đáng kể khi các quốc gia khác đánh giá lại mức độ phụ thuộc của họ vào gã khổng lồ châu Á, Wang nói.
Bà nói: “Tôi nghĩ cụm từ này chủ yếu giải quyết rủi ro từ Hoa Kỳ và Trung Quốc muốn đảm bảo rằng họ vẫn giữ vai trò trung tâm trong chuỗi cung ứng toàn cầu.”
Theo CNBC