Tài sản số được luật hóa, chính thức thoát khỏi “vùng xám”

Investing.com - Lần đầu tiên, tài sản số – trong đó có tiền mã hóa (crypto) – được pháp luật Việt Nam công nhận và bảo vệ tương đương tài sản hữu hình. Đây là bước ngoặt quan trọng mà Luật Công nghiệp công nghệ số mang lại, theo chia sẻ của ông Nguyễn Khắc Lịch, Cục trưởng Cục Công nghiệp Công nghệ thông tin, tại hội nghị đầu tư tổ chức ở Hà Nội ngày 9/7.

Ông Lịch cho biết, luật mới đã chấm dứt tình trạng "vùng xám pháp lý" tồn tại lâu nay với hơn 21 triệu người Việt đang nắm giữ tài sản số. Theo quy định trong luật, tài sản số được xác định là tài sản theo Bộ luật Dân sự, được thể hiện dưới dạng dữ liệu số và có thể được tạo lập, lưu trữ, chuyển giao và xác thực thông qua công nghệ số. Đối với tài sản mã hóa, các công nghệ chuỗi khối (blockchain), sổ cái phân tán và các nền tảng kỹ thuật số tương đương sẽ là nền tảng xác thực chính.

Luật Công nghiệp công nghệ số được Quốc hội thông qua vào tháng 6 và sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026. Đây được kỳ vọng là hành lang pháp lý giúp tài sản số phát triển lành mạnh, minh bạch và bảo vệ quyền lợi người dùng trong môi trường số ngày càng mở rộng.

Từ góc nhìn quản lý, ông Lịch cho biết Chính phủ đang theo sát ba xu hướng lớn: cá nhân hóa dựa trên trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn; sự phát triển của tài sản số gắn với blockchain và token hóa; và cuối cùng là xu hướng giao dịch xuyên biên giới ngày càng mạnh mẽ. Theo ông, để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số, Việt Nam phải khai thác triệt để không gian số – nơi mà tài sản mã hóa có thể trở thành "bệ phóng" tiềm năng. Thống kê cho thấy, mỗi năm người Việt thực hiện lượng giao dịch crypto vượt 100 tỷ USD – một con số đáng chú ý.

Ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain Việt Nam, nhận định việc có luật rõ ràng sẽ làm thay đổi căn bản cách thị trường tài sản mã hóa vận hành. Trước đây, phần lớn hoạt động gọi vốn diễn ra trong các nhóm nhỏ, không chính thức và thông qua nền tảng chưa được cấp phép. Giờ đây, khi luật pháp vào cuộc, các hoạt động này có thể diễn ra minh bạch, công khai và được bảo vệ theo quy định – điều giúp giảm thiểu rủi ro cho nhà đầu tư và mở đường cho các startup nghiêm túc phát triển.

Ở góc độ thị trường đầu tư, ông Nguyễn Xuân Minh – Chủ tịch Công ty Chứng khoán Kỹ thương (Techcom Securities) – cho rằng các loại tài sản mới như crypto hay gọi vốn cộng đồng (crowdfunding) sẽ làm thay đổi bức tranh đầu tư truyền thống. Ngoài cổ phiếu và trái phiếu, nhà đầu tư cá nhân sẽ có thêm lựa chọn, đồng thời giảm được rào cản chi phí tham gia thị trường, tạo điều kiện để nhà đầu tư nhỏ lẻ dễ dàng tiếp cận.

Theo báo cáo từ Triple-A năm 2024, hơn 20% người Việt đang sở hữu tài sản số – một tỷ lệ thuộc hàng cao nhất thế giới. Dữ liệu từ Chainalysis cũng cho thấy Việt Nam nằm trong top 3 quốc gia có mức độ chấp nhận crypto cao nhất, gấp 3–4 lần trung bình toàn cầu.

Với khung pháp lý đã được thiết lập, tài sản số không còn là "miền đất hoang" về pháp luật. Đây có thể là cú hích quan trọng để Việt Nam thúc đẩy nền kinh tế số phát triển toàn diện và bền vững trong tương lai gần.