Investing.com -- Ngày 13/2 (rạng sáng 14/2 theo giờ Hà Nội), Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký sắc lệnh áp thuế nhập khẩu đối ứng (reciprocal tariff) đối với các quốc gia khác.
"Chúng tôi muốn một sân chơi công bằng. Hệ thống thuế nhập khẩu đối ứng sẽ mang lại sự công bằng", ông nói trong cuộc họp báo trước khi gặp Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi. Theo đó, Mỹ sẽ áp thuế nhập khẩu lên hàng hóa của các quốc gia tương ứng với mức thuế mà họ đang áp lên hàng hóa của Mỹ.
Tổng thống Trump cũng gợi ý các quốc gia giảm thuế nhập khẩu hoặc loại bỏ hoàn toàn thuế này. Các quốc gia áp dụng hệ thống thuế giá trị gia tăng (VAT) cũng sẽ bị coi là áp thuế nhập khẩu, và việc chuyển hàng hóa sang nước thứ ba để né thuế sẽ không được chấp nhận. Ông lấy ví dụ về việc châu Âu áp dụng VAT lên tới 20%, khiến nhiều doanh nghiệp Mỹ, như Apple (NASDAQ:AAPL), bị thiệt hại.
Một quan chức Nhà Trắng cho biết thuế nhập khẩu đối ứng cũng nhằm giải quyết các rào cản phi thuế quan, như VAT, trợ cấp của chính phủ và các chính sách về tỷ giá hối đoái, vốn cản trở việc xuất khẩu hàng hóa của Mỹ ra nước ngoài.
Bộ Thương mại và Đại diện Thương mại Mỹ sẽ sớm nộp báo cáo chi tiết về cách xử lý với từng quốc gia có quan hệ thương mại với Mỹ. Howard Lutnick, người được Tổng thống Trump đề cử làm Bộ trưởng Thương mại, khẳng định rằng công tác nghiên cứu sẽ hoàn thành trước ngày 1/4. Bộ này sẽ ưu tiên xem xét các quốc gia có thặng dư thương mại lớn nhất và áp thuế nhập khẩu cao nhất đối với Mỹ.
Quan chức Nhà Trắng cho biết thuế nhập khẩu đối ứng sẽ không được áp dụng ngay lập tức, mà có thể sẽ mất vài tuần hoặc vài tháng để thực thi. Mục đích của việc này là để các quốc gia có thời gian đàm phán lại các điều khoản thương mại với Mỹ.
Tổng thống Trump cũng tuyên bố sẽ sớm áp thuế nhập khẩu riêng biệt đối với ôtô nhập khẩu vào Mỹ.
Kế hoạch áp thuế nhập khẩu đối ứng đã được ông Trump công bố từ cuối tuần trước, với mục tiêu giúp Mỹ "được đối xử công bằng như các quốc gia khác". Tổng thống Mỹ đã nhiều lần phàn nàn về việc Liên minh châu Âu (EU) áp thuế 10% đối với ôtô nhập khẩu, trong khi Mỹ chỉ áp mức thuế 2,5%. Ông thường xuyên chỉ trích châu Âu vì "không mua xe Mỹ" nhưng lại xuất khẩu hàng triệu chiếc xe vào Mỹ mỗi năm.
Trong các cuộc điều trần gần đây, Lutnick bày tỏ lo ngại về mức thuế nhập khẩu cao mà Ấn Độ áp dụng, trong khi Jamieson Greer, người được ông Trump đề cử làm Đại diện Thương mại Mỹ, lại phàn nàn về thuế nhập khẩu và các rào cản thương mại từ Brazil.
Theo nguồn tin từ Reuters, việc xây dựng loại thuế này là một thách thức đối với các quan chức chính quyền Trump, vì họ sẽ phải rà soát thuế hiện hành đối với hàng nghìn sản phẩm từ gần 190 quốc gia. Đây là lý do tại sao ông Trump chưa thể công bố thuế nhập khẩu đối ứng ngay đầu tuần như dự định trước đó.
Căng thẳng thương mại toàn cầu đã gia tăng trong vài tuần qua, khi Tổng thống Trump ký sắc lệnh áp thuế 25% đối với hàng hóa từ Canada và Mexico, và 10% đối với hàng hóa từ Trung Quốc vào ngày 1/2. Tuy nhiên, vào ngày 3/2, ông đã thông báo hoãn việc áp thuế đối với Mexico và Canada sau khi đạt thỏa thuận về việc siết chặt hoạt động buôn lậu và nhập cư với hai quốc gia này.
Thuế nhập khẩu của Mỹ đối với Trung Quốc vẫn có hiệu lực từ ngày 4/2, và Trung Quốc ngay lập tức áp thuế trả đũa từ 10-15%. Nước này cũng tiến hành điều tra chống độc quyền đối với Google (NASDAQ:GOOGL), thắt chặt xuất khẩu các kim loại quan trọng và đưa hai công ty Mỹ vào danh sách đen.
Đầu tuần này, ông Trump cũng thông báo áp thuế 25% đối với toàn bộ nhôm và thép nhập khẩu vào Mỹ.