Tại thời điểm tôi cho rằng Sự điều chỉnh là cần thiết đối với TTCK VN thì hiện VNINDEX đang giao dịch ở vùng 980.x, nhiều cơ hỗi đã bị bỏ lỡ khi thị trường còn tiếp tục tăng xấp xỉ 3% nữa. Tôi phải thừa nhận rằng việc thận trọng giống như tôi đã khiến nhà đầu tư mất một phần chi phí cơ hội khá rõ ràng tương ứng với 3% tăng của thị trường. Tuy vậy tôi vẫn cho rằng chi phí bảo hiểm bỏ ra có tác dụng của nó khi rất nhiều nhà đầu tư khi nỗ lực trading trong giai đoạn cuối tháng 02 và đầu tháng 03 đã không tìm kiếm được lợi nhuận thậm chí thiệt hại khi những phiên biến động với biên độ lớn xuất hiện khi không đảm bảo được yếu tố tâm lý trong giao dịch và đặc biệt là ở thị trường chứng khoán phái sinh.
Đầu tiên, trước khi đi vào những đánh giá trực quan mang yếu tố phân tích kỹ thuật thì tôi xin khái quát lại một số yếu tố mà trước đây, khi đưa ra nhận định lạc quan cho thì trường thì lần này, dựa trên chúng, tôi đưa ra những quan điểm thận trọng hơn.
Tại thời điểm cuối năm 2018 khi thị trường khá bi quan thì chúng ta có P/E thị trường tại vùng 890 tương đương 15 lần với mức sinh lợi 6.5%/năm, tính bình quân từ khi thị trường hình thành uptrend dài hạn từ 2012 thì mỗi năm thị trường tăng đều 15%/năm, dù VNINDEX có một năm giảm thê thảm thì cả chu kỳ 2017-2018 chúng ta vẫn có một mức sinh lợi đều 15%/năm và thậm chí cao hơn.
Hiện tại, khi viết bài này chúng ta đang ngấp nghé vùng 1000 đối với VNINDEX, P/E là 16,6 lần với mức sinh lợi tại thời điểm này là 6%/năm, và thị trường kể từ thời điểm đầu năm 2018 đã tăng 14-15%. Với những giả định, dù nhiều khiên cưỡng, giá đóng cửa năm 2018 có thể cho chúng ta một mức kỳ vọng cụ thể của năm 2019 rơi vào vùng 1020+, thật trùng hợp đây cũng là đỉnh tháng 10/2018 vừa qua.
Với những con số trên, thì chúng ta đang ở giai đoạn mà tôi cho rằng cực kỳ nhạy cảm khi đây là vùng mà nhà đầu tư trung hạn sẽ ra quyết định tiếp tục nắm giữ hay kỳ vọng tiếp. Thật không lạ khi thị trường đã có hai lần thất bại trong việc kiểm nghiệm mốc kháng cự 1000.
Nhưng thị trường có những lý lẽ của nó, sự hưng phấn quá mức sẽ khiến chúng ta chuốc rủi ro nhưng thận trọng quá mức sẽ khiến chúng ta bỏ qua những cơ hội. Trong bối cảnh thị trường đó, tôi đã cố gắng hướng danh mục đến những cổ phiếu có câu chuyện riêng như trong bài Từ câu chuyện nâng hạng thị trường và thoái vốn nhà nước đến làn sóng UPCOM với tỉ trọng lớn là những cổ phiếu có giá trị sổ sách lớn trong khi giá đang bằng hoặc thấp hơn như VGT chẳng hạn. Và UPCOM đã thể hiện rằng mình cũng không phải là một nơi trú ẩn tồi.
Đi vào những phân tích về kỹ thuật, tôi xin bắt đầu tơi nơi trú ẩn của mình:
1. UPCOM: Chúng ta thấy được xu hướng khá rõ nét từ UPCOM, sau khi điều chỉnh về vùng hỗ trợ MA20 trên đồ thị nến ngày thì ngay sau đó là một nến phủ nhận với vol tương đương, dãi bollingerband bắt đầu co hẹp và nếu trong kịch bản UPCOM vượt 56.5 sẽ hình thành một xu hướng tăng ngắn hạn. Tuy nhiên do nền tảng tích lũy tương đối thấp nên khả năng đi xa sẽ tương đối khó. Upside kỳ vọng rơi vào tầm 5%.
Một điều tôi rất thích ở UPCOM trên phương diện phân tích kỹ thuật là hệ thống MA của nó. Đây là sàn duy nhất trong 3 sàn mà hệ thống MA sếp lớn chặt chẽ khi tất cả MA trung hạn nằm dưới MA ngắn hạn, trong kịch bản điều chỉnh downside cũng sẽ không là quá lớn và hoàn toàn chấp nhận được.
2. VN 30: Chúng ta đang thấy VN30 đang giằng co quanh MA200 và thanh khoản có dấu hiệu suy giảm, hệ thống MACD đang co giật quanh đường tính hiệu. Chúng ta có 50% khả năng MACD sẽ bật lên và tạo điểm mua vàng xác nhận tín hiệu tăng ngắn hạn và 50% khả năng MACD sẽ cắt xuống đường tín hiệu và cho điểm bán. Tuy nhiên một điều tích cực là hệ thống MA ngắn hạn đang hướng lên và nằm ngay dưới đường giá, trong kịch bản thị trường suy giảm thì khả năng sideway là khá lớn và khó có khả năng giảm sâu trên 3%. Việc chúng ta cần làm là chờ đợi để kênh giá vượt lên vùng 940-945 để xác nhận tín hiệu tăng thay vì cố gắng ra vào giai đoạn hiện tại. Điều này cũng sẽ đúng với hợp đồng phái sinh VN30F khi hiện tượng sideway rất có khả năng sẽ đến sớm.
Một điểm cần lưu ý nữa là thanh khoản, tôi khá lo ngại về thanh khoản của VN30 khi có sự lệch pha khá lớn với các chỉ sổ còn lại, thanh khoản suy giảm trong khi kênh giá đi ngang sẽ khiến rủi ro tăng lên và thể hiện lên những chỉ báo kỹ thuật nếu trong vài phiên tới yếu tố này không được cải thiện.
3. VNINDEX: Về mặt cấu trúc, các cổ phiếu thành phần của VNINDEX có sự khác biệt khá lớn với UPCOM và VN30 nên có sự khác biệt nho nhỏ trong hệ thống MA, tuy nhiên không quá đáng kể.
Tôi đã từng kỳ vọng chỉ số này điều chỉnh về vùng 940-950, tuy nhiên với xung lực khả mạnh duy trì trên MA200 và đẩy dần các đường MA ngắn hạn lên cao khiến cho những vùng hỗ trợ dịch chuyển lên. Về cơ bản, phiên điều chỉnh đã xảy ra rồi và biên độ thậm chí còn lớn hơn dự đoán với hơn 2% và ngay sau đó INDEX đã trở lại xu hướng tăng. Tuy nhiên tôi vẫn giữ sự thận trọng và quan sát tiếp tục.
Chỉ báo MACD vẫn đang hết sức nhạy cảm khi một kịch bản tăng mạnh với điểm mua vàng có thể xảy ra nhưng cũng sẽ là giảm mạnh nếu cắt xuống ở độ cao khá lớn này, đồng thời RSI cũng sẽ xác nhận một phân kỳ âm nếu giảm mạnh. Tóm lại, chúng ta cần thị trường vượt 1000 với thanh khoản lớn hơn và giữ ở vùng giá này đến cuối tuần. Chúng ta cần nhiều xung lực hơn vậy nếu không muốn trả giá trong bối cảnh thị trường đang "rướn", và nếu thận trọng, giữ thành quả là điều cần thiết.
