Vietstock - Nợ của Trung Quốc lại tăng mạnh, chiến dịch giảm bớt đòn bẩy đã tạm ngưng?
Các khoản cho vay mới tại Trung Quốc tăng lên mức kỷ lục trong tháng 1/2019 và các chuyên viên phân tích cho rằng đây có thể là một dấu hiệu các biện pháp kích thích của Chính phủ Trung Quốc cuối cùng đã phát huy tác dụng – vốn có thể là một thông tin tốt lành với nền kinh tế nước này.
Trong năm 2018, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đã tăng trưởng 6.6%, chậm nhất trong 28 năm.
Kinh tế Trung Quốc giảm tốc một phần là do các nỗ lực giảm bớt đòn bẩy trong nền kinh tế – một chiến dịch đã được khởi xướng từ 3 năm về trước. Việc giám sát chặt chẽ tín dụng, nhất là hệ thống ngân hàng ngầm (shadow banking), đã kìm hãm các hoạt động kinh tế và đẩy tăng trưởng xuống thấp hơn.
Thế nhưng, trong bối cảnh Trung Quốc chiến tranh thuế quan với Mỹ và nền kinh tế giảm tốc ngày càng mạnh, Bắc Kinh buộc phải suy nghĩ lại. Năm 2018, các cơ quan chức trách đã thực hiện các động thái để khuyến khích các ngân hàng cho vay nhiều hơn, giảm thuế và hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Nợ tăng lên mức kỷ lục
Các khoản cho vay từ ngân hàng và tổng tài trợ xã hội – thước đo rộng nhất của Trung Quốc về tín dụng – tăng lên mức kỷ lục trong tháng 1/2019, dựa trên số liệu từ Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBoC) công bố vào ngày 15/02/2019.
Các khoản cho vay mới bằng đồng Nhân dân tệ đạt 3.23 ngàn tỷ Nhân dân tệ (tương đương 481.76 tỷ USD), trong khi tổng tài trợ xã hội – vốn có bao gồm các khoản cho vay và trái phiếu – chạm mức 4.64 ngàn tỷ Nhân dân tệ. Những con số này khiến các chuyên viên phân tích cảm thấy choáng ngợp.
“Chiến dịch giảm bớt đòn bẩy đã chết”, Alicia Garcia Herrero, Trưởng bộ phận kinh tế châu Á-Thái Bình Dương tại Natixis SA ở Hồng Kông, cho hay.
Tăng trưởng tín dụng nhanh như thế “thể hiện rằng các nỗ lực nới lỏng của PBoC cuối cùng cũng phát huy tác dụng, khi thanh khoản được truyền dẫn từ các định chế tài chính sang nền kinh tế thực”, Bank of America Merrill Lynch (BoAML) cho biết trong một báo cáo.
Jian Chang, Chuyên gia kinh tế trưởng về Trung Quốc tại Barclays, cho biết, tín dụng tăng trưởng “khá đáng kể” và bà kỳ vọng tăng trưởng kinh tế Trung Quốc sẽ gia tăng trong quý 2/2019, sau khi hình thành mức đáy trong quý 1 hiện tại.
Kịch bản trên còn phụ thuộc vào “việc tăng cường nới lỏng chính sách từ Chính phủ Trung Quốc”, Chang nói với CNBC trong ngày thứ Ba (19/02). Đây cũng là quan điểm của các chuyên gia kinh tế khác – những người cho rằng Chính phủ nhiều khả năng đẩy nhanh các gói kích thích để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Còn quá sớm để kết luận
Tuy vậy, một số chuyên viên phân tích tỏ ra không đồng tình với quan điểm trên. Họ cho rằng, việc xem xét kỹ các con số tín dụng gần đây cho thấy một câu chuyện nhiều sắc thái hơn và còn quá sớm để cho rằng sự suy giảm tăng trưởng đã chấm dứt.
Mức nợ cao chồng chất trong một nền kinh tế đang giảm tốc có nghĩa là một số người đi vay đang tận dụng các khoản tín dụng mới để thanh toán các khoản nợ cũ, thay vì để tài trợ cho tăng trưởng kinh tế thực, công ty tài chính Nhật Bản Nomura cho biết trong báo cáo ngày thứ Ba (19/02).
“Hơn nữa, khi cả thị trường xuất khẩu và bất động sản đều suy giảm, chúng tôi khó lòng dự báo nhu cầu thực về tín dụng sẽ tăng đáng kể”, Nomura cho biết.
Trung Quốc là một trong những nền kinh tế có lượng nợ cao nhất trên thế giới – một điều đã thôi thúc các cơ quan chức trách tiến hành kiểm soát chặt chẽ các khoản cho vay từ 3 năm trước. Thế nhưng, trong bối cảnh kinh tế giảm tốc như thế này, các chuyên viên phân tích và nhà đầu tư cho rằng các cơ quan chức trách chẳng còn cách nào khác ngoài thúc đẩy hoạt động cho vay với mục tiêu mang tiền trở lại nền kinh tế - bất chấp rủi ro nợ gia tăng.
“Chúng tôi nghĩ trong ngắn hạn, điều này là tốt. Nhưng, trong dài hạn, mọi thứ sẽ quay trở lại vấn đề trước kia”, Kelly Chung, Chuyên gia quản lý quỹ cấp cao tại công ty đầu tư Value Partners ở Hồng Kông, nói với các phòn viên trong ngày thứ Năm (21/02).
Louis Kuijs của Oxford Economics cho biết ông kỳ vọng các cơ quan chức trách sẽ nỗ lực hết sức để triển khai một cách thận trọng, vì các quan chức Trung Quốc không muốn bị xem là “kích thích quá mức” và không muốn phá hoại những thành tựu của chiến dịch kiểm soát đòn bẩy và giảm bớt rủi ro tài chính.
Trong một báo cáo ngày thứ Năm (21/02), Kuijs cho biết ông nghĩ các nỗ lực kích thích gần đây dường như bắt đầu có hiệu lực, cùng với “đà tăng khiêm tốn” của mức nợ trong năm nay, sẽ là đủ để tăng trưởng kinh tế tạo đáy trong quý 2/2019.
Vũ Hạo (Theo CNBC)
