Vietstock - Bloomberg: Ông Trump tính chuyện sa thải Chủ tịch Fed sau đợt nâng lãi suất
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bàn luận về chuyện sa thải Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), Jerome Powel, khi sự bực tức của ông với Chủ tịch Fed ngày càng gia tăng sau quyết định nâng lãi suất trong tuần này và nhiều tháng sụt giảm liên tiếp của thị trường chứng khoán, dựa trên nguồn tin thân cận.
Nguồn tin trên cho biết, các cố vấn thân cạn với ông Trump không hề tin là ông sẽ sa thải ông Powell và hy vọng sự giận dữ của Tổng thống Mỹ sẽ xóa nhòa qua những ngày nghỉ lễ. Một số cố vấn của ông Trump đã lên tiếng cảnh báo việc sa thải ông Powell sẽ là một bước đi đầy thảm họa.
Dù vậy, Tổng thống Mỹ vẫn bàn luận riêng tư về chuyện sa thải ông Powell nhiều lần trong vài ngày qua, dựa trên nguồn tin thân cận.
Việc ông Trump sa thải Chủ tịch Fed có khả năng gây ra hiệu ứng tiêu cực và lan truyền ra cả thị trường tài chính, hủy hoại niềm tin của nhà đầu tư vào khả năng lèo lái nền kinh tế của Ngân hàng Trung ương mà không bị ảnh hưởng bởi chính trị. Vấn đề trên xảy ra khi thị trường đã lao dốc trong vài tuần gần đây, trong đó các chỉ số chính trên Phố Wall đã quay đầu sụt giảm mạnh trong năm nay.
Phát ngôn viên Nhà Trắng từ chối nhận định và Phát ngôn viên của Fed cũng vậy.
Những lời phàn nàn công khai và riêng tư của ông Trump về các thành viên thuộc chính quyền của ông thường được xem là bước đầu tiên dẫn tới sự ra đi của những thành viên bị chỉ trích – bao gồm cựu Bộ trường Tư pháp Jeff Sessions, cựu Ngoại trưởng Rex Tillerson.
Vẫn chưa rõ là ông Trump có thẩm quyền để sa thải ông Powell hay không. Đạo luật Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FRA) cho biết các thống đốc có thể bị “sa thải bởi Tổng thống Mỹ vì một lý do nào đó”.
Động thái sa thải ông Powell sẽ mang lại một thách thức chưa từng có tới tính độc lập của Fed. Mặc dù ông Powell được chính Tổng thống Mỹ bổ nhiệm, nhưng ông vẫn được cho là không bị ảnh hưởng bởi những bất mãn từ ông Trump, nhờ tính độc lập của Fed.
Sự tách biệt giữa chính trị với chính sách tiền tệ được cho là để duy trì niềm tin rằng các quan chức Fed sẽ làm những điều đúng đắn cho nền kinh tế trong dài hạn thay vì thay đổi trong ngắn hạn do sức ảnh hưởng của một chính trị gia.
Trong ngày thứ Tư (19/12), Fed đã quyết định nâng lãi suất lần thứ tư và cũng là lần cuối cùng trong năm 2018, đồng thời hạ dự báo nâng lãi suất trong năm 2019 từ 3 đợt xuống 2 đợt.
Ông Trump có quyền sa thải Chủ tịch Fed hay không?
Trước đó, Morgan Stanley có nhận định cho dù Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể không vui với Chủ tịch Fed, Jerome Powell, nhưng ông không có thẩm quyền sa thải nhà lãnh đạo Fed.
“Tổng thống Mỹ có thể bổ nhiệm Chủ tịch Fed, nhưng một khi đã thông qua, thì Tổng thống Mỹ đã không còn quyền hạn với Chủ tịch Fed và cách duy nhất để có thể sa thải Chủ tịch Fed là phải phá luật. Quốc hội sẽ buộc phải tìm một lý do để sa thải thông qua một cuộc bỏ phiếu và đầy đủ thủ tục”, Ellen Zentner, Trưởng bộ phận kinh tế Mỹ của Morgan Stanley, trao đổi với hãng tin CNBC trong ngày thứ Năm (29/11).
Theo luật của Mỹ, các quan chức Fed – và cả các quan chức của các cơ quan độc lập – có thể bị “sa thải có lý do chính đáng”, dựa trên báo cáo từ The Washington Post trong ngày thứ Tư (28/11). The Washington Post cho biết, “lý do” thường có nghĩa là có hơn 1 sự bất đồng chính sách với Tổng thống Mỹ.
Cho tới nay, chưa từng có vị Chủ tịch Fed nào bị sa thải bởi Tổng thống Mỹ, theo The Washington Post.
Vũ Hạo (Theo Bloomberg)
