Vietstock - Đà tăng 3,800% của một cổ phiếu bỗng hóa hư không trong vài phút vì quyết định của MSCI
MSCI đã từ bỏ kế hoạch thêm một cổ phiếu Hồng Kông – vốn đang tăng mạnh – vào danh sách bộ chỉ số, một động thái thay đổi quyết định hiếm hoi của MSCI sau khi một số thành phần tham gia thị trường tỏ ra lo ngại về khả năng đầu tư của công ty này.
Cách đây không lâu, ArtGo Holdings đã tăng gần 3,800% và mệnh danh là cổ phiếu tăng mạnh nhất thế giới trong nhóm những công ty có vốn hóa thị trường ít nhất 1 tỉ USD. Vậy mà đà tăng đó đã bị xóa sạch gần như toàn bộ chỉ trong vòng vài phút trong ngày thứ Năm (21/11) khi trader phản ứng với quyết định của MSCI. Cổ phiếu này rớt đến 98%, đánh bay hơn 5.7 tỉ USD vốn hóa trước khi hoạt động giao dịch của cổ phiếu này bị đình chỉ.
Hai tuần trước đó, MSCI thông báo dự định thêm cổ phiếu ArtGo vào bộ chỉ số. Nhưng vào ngày thứ Tư (20/11), MSCI cho biết rằng họ sẽ từ bỏ dự định đó sau hàng loạt phân tích và phản hồi từ các thành phần tham gia thị trường về khả năng đầu tư của cổ phiếu này.
ArtGo là một nhà sản xuất đá hóa và đang mở rộng sang các mảng khác như bất động sản. Đại diện của công ty này không lập tức nhận định về thông tin trên.
Đà tăng của cổ phiếu ArtGo khiến các nhà đầu tư chứng khoán kỳ cựu tại Hồng Kông choáng váng, trong đó nhà đầu tư nổi tiếng David Webb cảnh báo những người theo dõi web của ông trong tháng 9/2019 rằng cổ phiếu này là một “bong bóng”. Đà tăng của ArtGo là diễn biến mới nhất trong danh sách dài những đợt biến động cực mạnh và khó hiểu tại Hồng Kông. Chính điều này đã thôi thúc một số nhà đầu tư kêu gọi MSCI và các nhà cung cấp chỉ số khác điều chỉnh tiêu chí sàn lọc để đào thải những dạng cổ phiếu này.
“Thật tốt khi MSCI lắng nghe những gì mà nhà đầu tư đang trăn trở”, Daniel So, Chiến lược gia tại CMB International Securities, cho biết qua điện thoại. “Đây là điều tốt với sức khỏe của thị trường. Khó mà tránh khỏi việc thêm một số cổ phiếu có khả năng bong bóng vào các chỉ số tham chiếu nếu chúng ta chỉ tập trung vào dữ liệu như vốn hóa thị trường. Vì vậy tốt hơn là MSCI nên nghiên cứu từng trường hợp một”.
Trước đó trong năm 2019, MSCI bị chỉ trích vì thêm cổ phiếu China Ding Yi Feng Holdings – niêm yết ở Hồng Kông – vào các rổ chỉ số sau khi cổ phiếu này tăng vọt 8,500% trong 5 năm, bất chấp việc liên tục ghi nhận lỗ. Cổ phiếu này đã bị nhà điều hành chứng khoán của Hồng Kông đình chỉ sau đó. Nhà điều hành chứng khoán Hồng Kông cho biết họ đang điều tra giao dịch đáng ngờ ở cổ phiếu Ding Yi Feng Holdings (DYF) sau khi giá cổ phiếu tăng lên mức cao đến phi lý.
Cùng lúc đó, MSCI cho biết họ sử dụng tiêu chí định lượng như giá trị thị trường, số lượng cổ phiếu đang lưu hành tự do (free float) và thanh khoản khi chọn cổ phiếu để thêm vào rổ chỉ số và không đưa ra đánh giá về khả năng sinh lời, triển vọng tăng trưởng hay bất kỳ thông số chủ quan nào khác.
Quyết định thêm/loại cổ phiếu của MSCI và các nhà cung cấp chỉ số khác ngày càng trở nên quan trọng hơn đối với thị trường chứng khoán trong vài năm gần đây khi chiến lược đầu tư thụ động ngày càng trở nên phổ biến. Các quỹ đầu tư hàng tỉ USD – do BlackRock Inc., Vanguard Group Inc. và Northern Trust Corp. vận hành – đều mua cổ phiếu DYF sau khi MSCI thêm cổ phiếu vào rổ chỉ số.
MSCI không nhận định về thông tin trên. Trong khi đó, FTSE Russell – vốn đã thêm ArtGo vào một trong những chỉ số Trung Quốc của FTSE – từ chối nhận định.
ArtGo – vốn niêm yết lên sàn Hồng Kông vào năm 2013 – ghi nhận lỗ ròng 29 triệu Nhân dân tệ (4.1 triệu USD) trong 6 tháng đầu năm 2019, sau khi đánh mất 396 triệu Nhân dân tệ trong năm 2018. Công ty mở rộng đầu tư vào thị trường bất động sản trong năm nay, mua lượng bất động sản trị giá đến 206 triệu Nhân dân tệ. ArtGo tài trợ cho các thương vụ mua bất động sản này bằng tiền mặt và phát hành cổ phiếu mới. Lượng cổ phiếu mới phát hành có giá thấp hơn 20% so với giá thị trường tại thời điểm đó.
Cổ phiếu ArtGo bắt đầu leo dốc vào giữa năm 2019 và được thêm vào rổ FTSE Global Equity Index Series China Index vào cuối tháng 9/2019, từ đó dòng vốn từ quỹ thụ động – do Vanguard và State Street – bắt đầu chảy vào. Trong ngày giao dịch đầu tiên sau khi ArtGo được thêm vào rổ chỉ số, giá cổ phiếu tụt gần 50%.
Vào đầu tháng 10/2019, ArtGo bắt đầu leo dốc trở lại. Đà tăng đẩy nhanh hơn sau khi MSCI cho biết vào ngày 07/11/2019 rằng họ có thể thêm ArtGo vào các chỉ số, nhờ đó, cổ phiếu này vọt hơn 100% trong khoảng thời gian từ khi công bố cho đến lúc đóng cửa phiên ngày 20/11/2019. Đà giảm của ArtGo trong ngày thứ Năm (21/11) là đà giảm mạnh nhất ở Hồng Kông và chỉ số chuẩn Hang Seng sụt 1.6%.
Vương Đông (Theo Bloomberg)