Khi những lo ngại gia tăng về sự hỗn loạn tài chính lan rộng, nhà đầu tư đang tìm kiếm các tài sản ít có nguy cơ mất giá hơn, trong đó có đồng Yên. Theo chỉ số tiền tệ Nikkei, Đồng Yên Nhật đã tăng giá mạnh nhất trong số 25 loại tiền tệ chính kể từ cuối tháng 2/2023, ghi nhận tăng 3,2% tính đến phiên 23/3. Đồng Yên đã có thời điểm chạm mức cao nhất trong một tháng rưỡi, ở mức 130 yen đổi 1 USD trong phiên cuối tuần 24/3.
Năm 2022, nền kinh tế Nhật Bản đã bị ảnh hưởng bởi sự mất giá nghiêm trọng của đồng yên. Có những thời điểm, tỉ giá hối đoái giữa đô la và yên (tỉ giá thị trường) vượt quá 1 đô la đổi 150 yên, nhưng sau đó tình thế đã đảo ngược và vào năm 2023.
Xu hướng thắt chặt chính sách tiền tệ toàn cầu đã nới rộng chênh lệch lãi suất giữa Nhật Bản và các nền kinh tế khác. Tuy nhiên, sự khác biệt về chính sách tiền tệ này dường như là một yếu tố khiến đồng tiền này hồi phục gần đây.
Chủ tịch Cục dự trữ liên bang (Fed) tại Minneapolis, Neel Kashkari, cho biết hôm Chủ nhật rằng các nhà chức trách đang theo dõi “rất, rất chặt chẽ” để xem liệu căng thẳng trong lĩnh vực ngân hàng có biến thành một cuộc khủng hoảng tín dụng rộng lớn hơn, đẩy nền kinh tế vào suy thoái hay không.
Sự sụp đổ của ngân hàng Silicon Valley Bank (SVB) và ngân hàng Credit Suisse (Thụy Sỹ) đã làm dấy lên lo ngại về những nguy cơ có thể xảy đến đối với hệ thống ngân hàng. Lãi suất tăng làm xói mòn giá trị các trái phiếu chính phủ kỳ hạn dài mà các ngân hàng đang nắm giữ.
Dữ liệu chỉ số mua hàng PMI của Mỹ vượt quá mong đợi, đã không cải thiện được vị thế của đồng USD do tâm lý thị trường "mong manh".
Các cổ phiếu ngân hàng châu Âu đã bị ảnh hưởng, với các công ty lớn Deutsche Bank và UBS Group đang phải đối mặt với những lo lắng rằng các vấn đề nghiêm trọng nhất của ngành kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 vẫn chưa được ngăn chặn.
Các ngân hàng châu Âu đã trải qua sự sụt giảm hơn 5%, phản ánh tâm lý e ngại rủi ro trên thị trường, điều này đang củng cố vị thế trú ẩn an toàn của đồng Yên.
Tuy nhiên, tỷ giá USD/JPY dự kiến sẽ tiếp tục đối mặt với sự biến động trong ngắn hạn do tâm lý thị trường vẫn còn mong manh và những lo ngại về lĩnh vực ngân hàng vẫn tồn tại.
Cam kết đối với chính sách nới lỏng tiền tệ của Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BoJ) đã giữ cho lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản (JGB) ổn định hơn so với ở Mỹ hoặc châu Âu. Trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 5 năm có lợi suất tăng từ khoảng 1,2% vào cuối năm 2021 lên mức cao nhất là 4,5% vào cuối năm 2022. Trái phiếu chính phủ Nhật Bản kỳ hạn tương đương tăng từ -0,08% lên 0,33%.
Đồng Yên đã mạnh lên trong tháng 3/2023 chủ yếu do mối quan tâm của nhà đầu tư nước ngoài. Giá trị mua ròng JGB trung và dài hạn đạt kỷ lục trong tuần kết thúc ngày 18/3 là 4.000 tỷ yen (31 tỷ USD), theo dữ liệu của Bộ Tài chính Nhật Bản.
Mặc dù, sự phục hồi của lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ có thể cung cấp một số hỗ trợ cho đồng USD, trong khi lạm phát bền vững của Nhật Bản trên mức mục tiêu của Ngân hàng Nhật Bản có thể dẫn đến sự điều chỉnh trong chiến lược kiểm soát lợi suất trái phiếu và có khả năng tác động đến vị thế của đồng Yên như một tài sản trú ẩn an toàn.
Giờ đây, cán cân thương mại của Nhật Bản liên tục chìm trong sắc đỏ - gây áp lực giảm giá lên đồng Yên - trong bối cảnh nước này phụ thuộc nhiều hơn vào năng lượng nhập khẩu sau cuộc khủng hoảng hạt nhân năm 2011. Trong khi đó, xuất khẩu cũng suy yếu do khả năng cạnh tranh giảm đi. Và khi các công ty Nhật Bản mở rộng ra nước ngoài, họ có ít lý do hơn để gửi tiền về Nhật Bản.
Chuyên gia Daisuke Karakama tại ngân hàng Mizuho dự đoán, với tình trạng thâm hụt thương mại kinh niên, mức trần của đồng yen sẽ chỉ ở quanh mức 125 yen đổi 1 USD ngay cả khi tình trạng bất ổn tài chính quốc tế gia tăng hơn nữa.
