Vietstock - Xây dựng Trung tâm tài chính TPHCM: Tiềm năng song hành thách thức
Với vai trò là trung tâm kinh tế lớn nhất của Việt Nam, TPHCM đang hướng đến mục tiêu xây dựng một trung tâm tài chính quốc tế để nâng cao vị thế kinh tế và thu hút đầu tư toàn cầu. Đây không chỉ là mục tiêu của Thành phố mà còn là một phần quan trọng trong chiến lược phát triển quốc gia.
|
TPHCM được lựa chọn để xây dựng thành Trung tâm tài chính quốc tế toàn diện
|
Ngày 31/10 vừa qua, Ban cán sự đảng Chính phủ trên cơ sở đề án tổng thể do Bộ Kế hoạch và Đầu tư hoàn thiện trình Chính phủ đã có văn bản lấy ý kiến các cơ quan Trung ương, các địa phương để hoàn thiện hồ sơ đề án trình Bộ Chính trị. Ngày 15/11, Bộ Chính trị có Kết luận số 47 về việc xây dựng Trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại Việt Nam. Theo đó đồng ý chủ trương thành lập Trung tâm tài chính quốc tế toàn diện tại TPHCM (Trung tâm tài chính TPHCM).
Phát triển TPHCM thành Trung tâm tài chính quốc tế hoàn toàn phù hợp với định hướng của Đảng và Chính phủ. Tuy nhiên, trong quá trình hiện thực hóa tham vọng này, TPHCM vừa sở hữu nhiều thuận lợi lớn, vừa đối mặt với không ít thách thức cần giải quyết.
Những lợi thế hấp dẫn
Một trong những lợi thế lớn nhất của TPHCM là vị trí địa lý chiến lược. Thành phố nằm ở trung tâm khu vực Đông Nam Á, gần các nền kinh tế phát triển như Singapore, Thái Lan, và Malaysia. Vị trí này không chỉ giúp TPHCM dễ dàng kết nối với các trung tâm tài chính lớn trong khu vực mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao thương và trao đổi vốn quốc tế. Hệ thống giao thông của Thành phố, với cảng biển và sân bay quốc tế, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo dòng chảy hàng hóa và dịch vụ tài chính xuyên biên giới.
Về mặt kinh tế, TPHCM chiếm tỉ trọng lớn trong GDP cả nước, khoảng 23%, và là trung tâm của nhiều ngành kinh tế trọng điểm như tài chính, công nghệ và dịch vụ. Điều này tạo ra một hệ sinh thái doanh nghiệp năng động, nơi các công ty trong và ngoài nước có thể hợp tác, phát triển và đổi mới sáng tạo. Đồng thời, TPHCM cũng là nơi tập trung nhiều ngân hàng, công ty chứng khoán, tổ chức tài chính, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển của một trung tâm tài chính quốc tế.
Tốc độ chuyển đổi số trong lĩnh vực công nghệ tài chính thuộc vào loại cao nhất trong khu vực và thế giới, kèm với đó là chi phí giao dịch trong hệ thống tài chính thấp hơn rất nhiều so với các trung tâm tài chính của thế giới. Ví dụ ở Singapore, nếu như doanh nghiệp muốn mở tài khoản thì phải ký quỹ từ 5000 USD đến 300.000 USD tùy thuộc vào ngân hàng. Hay nếu như muốn chuyển tiền thì phí cũng rất cao và tính trên phần trăm số tiền giao dịch. Trong khi đó, các chi phí này ở Việt Nam tiệm cận bằng 0.
Nguồn nhân lực chất lượng cao cũng là một điểm mạnh của TPHCM. Với dân số trẻ, được đào tạo bài bản từ các trường đại học hàng đầu và các chương trình hợp tác quốc tế, thành phố có khả năng cung cấp lực lượng lao động phù hợp cho ngành tài chính và công nghệ. Hơn nữa, sự hiện diện của các startup trong lĩnh vực Fintech cũng là động lực thúc đẩy đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ trong tài chính, giúp TPHCM nhanh chóng thích nghi với các xu hướng toàn cầu.
Đặc biệt, Chính phủ Việt Nam đã và đang dành sự quan tâm lớn đến việc biến TPHCM thành một trung tâm tài chính quốc tế. Các chính sách ưu đãi, cải cách hành chính, và chương trình thu hút đầu tư nước ngoài được triển khai nhằm hỗ trợ thành phố đạt được mục tiêu này. Sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Chính phủ không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển mà còn giúp TPHCM nâng cao niềm tin với các nhà đầu tư quốc tế.
Khó khăn và thách thức
Mặc dù có nhiều thuận lợi, TPHCM vẫn đối mặt với không ít thách thức trong hành trình xây dựng trung tâm tài chính quốc tế. Một trong những vấn đề lớn nhất là cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng đủ nhu cầu phát triển. Tình trạng giao thông quá tải, ô nhiễm môi trường, và thiếu các khu trung tâm tài chính đạt chuẩn quốc tế là những rào cản cần được khắc phục. Dù sân bay quốc tế Long Thành đang được xây dựng, việc hoàn thiện các dự án hạ tầng lớn cần thời gian và nguồn lực đáng kể.
Khung pháp lý cũng là một thách thức lớn đối với TPHCM. Hệ thống pháp luật hiện tại chưa hoàn toàn bắt kịp với sự phát triển nhanh chóng của lĩnh vực tài chính quốc tế, đặc biệt là trong các vấn đề về thuế, bảo vệ nhà đầu tư, và giao dịch tài chính xuyên biên giới. Quy trình cấp phép và quản lý còn phức tạp, gây khó khăn cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư nước ngoài.
Bên cạnh đó, TPHCM phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các trung tâm tài chính phát triển trong khu vực như Singapore, Hong Kong, Kuala Lumpur và Bangkok. Các trung tâm này đã có nền tảng pháp lý vững chắc, cơ sở hạ tầng hiện đại, và hệ sinh thái tài chính tiên tiến. Để cạnh tranh, TPHCM cần có chiến lược rõ ràng và đồng bộ, tập trung vào việc tạo ra sự khác biệt và giá trị gia tăng cho nhà đầu tư.
Hạn chế về công nghệ và an ninh mạng cũng là một thách thức lớn. Mặc dù Việt Nam đang có sự phát triển nhanh về công nghệ, TPHCM vẫn cần đầu tư mạnh mẽ hơn vào các hệ thống dữ liệu, bảo mật thông tin, và quản lý rủi ro để đạt tiêu chuẩn quốc tế. Nguy cơ tội phạm mạng và các lỗ hổng bảo mật trong giao dịch tài chính cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc nâng cao năng lực bảo mật và quản lý rủi ro trong lĩnh vực này.
Cuối cùng, sự thiếu đồng bộ trong chiến lược phát triển cũng là một trở ngại. Việc phối hợp giữa các cơ quan nhà nước và doanh nghiệp đôi khi chưa hiệu quả, dẫn đến chậm trễ trong triển khai các dự án quan trọng.
TPHCM cần một chiến lược phát triển dài hạn, rõ ràng và được thực hiện đồng bộ để đảm bảo sự phát triển bền vững.
Định hướng phát triển
Để vượt qua các thách thức và tận dụng tối đa lợi thế, TPHCM cần tập trung vào một số định hướng quan trọng. Trước hết, Thành phố cần đẩy mạnh việc nâng cấp cơ sở hạ tầng, bao gồm giao thông, các khu tài chính hiện đại, và hệ thống công nghệ thông tin. Các dự án như sân bay Long Thành, siêu cảng Cần Giờ và các khu đô thị thông minh cần được ưu tiên hoàn thiện để tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển.
Song song với đó, việc cải cách pháp lý là vô cùng cần thiết. TPHCM cần học hỏi từ các trung tâm tài chính hàng đầu thế giới như Singapore và Hong Kong để xây dựng khung pháp luật minh bạch, linh hoạt, và hỗ trợ mạnh mẽ cho lĩnh vực tài chính. Các sandbox thử nghiệm công nghệ tài chính cũng nên được triển khai để thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực này.
Thành phố cũng cần tập trung thu hút đầu tư nước ngoài bằng cách tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi, giảm rào cản hành chính và cung cấp các ưu đãi hấp dẫn. Các sự kiện quốc tế như hội thảo, diễn đàn tài chính, và triển lãm cần được tổ chức thường xuyên để quảng bá hình ảnh và thu hút sự chú ý từ các nhà đầu tư.
Cuối cùng, TPHCM nên đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực tài chính, từ trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain, đến dữ liệu lớn (Big Data). Đồng thời, nâng cao năng lực bảo mật và quản lý rủi ro để đảm bảo an ninh mạng và sự an toàn trong các giao dịch tài chính. Nếu thực hiện đồng bộ các giải pháp trên, TPHCM không chỉ vượt qua các thách thức mà còn có thể trở thành một trung tâm tài chính quốc tế hàng đầu, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế của Việt Nam và khu vực Đông Nam Á.
GS.TS Nguyễn Hữu Huân (Đại học Kinh tế TPHCM)
