Mỹ cảnh báo áp thuế lên đến 100% đối với các quốc gia mua dầu của Nga
Investing.com - Tầm quan trọng của đất hiếm đối với kinh tế Mỹ được chính Tổng thống Donald Trump nhấn mạnh trong bài đăng trên Truth Social, khi ông viết in hoa dòng thông báo: “TRUNG QUỐC SẼ CUNG CẤP NGAY LẬP TỨC VÀ ĐẦY ĐỦ CÁC LOẠI NAM CHÂM CÙNG MỌI NGUYÊN TỐ ĐẤT HIẾM CẦN THIẾT”.
Ngày 12/6, Trung Quốc xác nhận thông tin về thỏa thuận thương mại với Mỹ do ông Trump công bố, đồng thời nhấn mạnh rằng cả hai bên cần tôn trọng các cam kết đã đạt được. Theo đó, Mỹ sẽ giảm thuế đối ứng, còn Trung Quốc sẽ nới lỏng kiểm soát xuất khẩu đất hiếm.
Thỏa thuận này đạt được sau hai ngày đàm phán tại London, nối tiếp vòng thương lượng trước đó ở Geneva. Tuy nhiên, việc thực thi thỏa thuận ở Geneva đã bị đình trệ do Bắc Kinh tiếp tục hạn chế xuất khẩu khoáng sản, buộc Washington đáp trả bằng các biện pháp siết chặt xuất khẩu công nghệ.
Theo tuyên bố của ông Trump trên mạng xã hội, Mỹ và Trung Quốc đã thống nhất mức thuế 55% đối với hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ, và mức 10% với hàng hóa Mỹ xuất khẩu sang Trung Quốc. Bên cạnh đó, Bắc Kinh cũng sẽ nối lại việc cung cấp nam châm và khoáng sản đất hiếm – yếu tố cốt lõi trong sản xuất công nghệ cao và quốc phòng.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm khẳng định: “Trung Quốc luôn thực hiện cam kết. Khi hai bên đạt được đồng thuận, cần nghiêm túc tuân thủ.”
Một quan chức Nhà Trắng cho biết mức thuế 55% này bao gồm thuế đối ứng 10% mà ông Trump áp lên hầu hết hàng hóa từ các đối tác thương mại, cộng thêm 20% liên quan đến các cáo buộc về fentanyl và 25% thuế đã được áp dụng từ nhiệm kỳ đầu tiên của ông.
Theo The Economist, đất hiếm đang được Trung Quốc sử dụng như một "công cụ cưỡng chế kinh tế". Mỹ muốn khôi phục lại thỏa thuận Geneva, trong đó có điều khoản về việc Bắc Kinh tăng xuất khẩu đất hiếm và nam châm. Nhưng sau khi ông Trump áp thuế hàng loạt vào đầu tháng 4, Trung Quốc đáp trả bằng việc nâng thuế hàng Mỹ lên đến 125%.
Đến vòng đàm phán Geneva hồi tháng 5, cả hai bên nhất trí “xuống thang”: Mỹ hạ thuế từ 145% xuống 30%, trong khi Trung Quốc giảm thuế từ 125% xuống 10%.
Thỏa thuận mới tại London tiếp tục hạ nhiệt căng thẳng: Mỹ giảm thuế còn 55% để đổi lấy việc Trung Quốc nới lỏng kiểm soát đất hiếm – điều cho thấy rõ vai trò “đòn bẩy chiến lược” của mặt hàng này.
Tháng 4, Trung Quốc áp hạn chế xuất khẩu với 7 loại đất hiếm như terbi và dysprosi – những nguyên tố thiết yếu trong sản xuất xe điện và tua-bin gió. Động thái này lập tức ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng Mỹ: Ford (NYSE:F) phải đóng cửa một nhà máy SUV tại Chicago trong tháng 5. Các hiệp hội ngành công nghiệp cũng cảnh báo nguy cơ gián đoạn rộng hơn, nhất là trong sản xuất phụ tùng ô tô.
The Economist cho rằng hai tháng qua giống như một “cuộc thử nghiệm vũ khí”, cho thấy Trung Quốc hoàn toàn có thể sử dụng đất hiếm như một công cụ gây sức ép địa – kinh tế trong thời đại cạnh tranh chiến lược mới.