Chính quyền Trump dự kiến áp giá sàn để đối phó thao túng thị trường từ Trung Quốc
Investing.com - Xuất khẩu gạo của Việt Nam giảm mạnh trong tháng 9 do Philippines – thị trường tiêu thụ lớn nhất – tạm dừng nhập khẩu, khiến lượng đơn hàng sụt giảm đáng kể. Trước diễn biến này, Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) kêu gọi doanh nghiệp bình tĩnh, giữ giá bán hợp lý và mở rộng thị trường xuất khẩu.
Theo thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, tháng 9, Việt Nam xuất khẩu 466.800 tấn gạo, trị giá 232,4 triệu USD – giảm hơn 46% cả về lượng và giá trị so với tháng 8. Lũy kế 9 tháng đầu năm, xuất khẩu gạo đạt 6,82 triệu tấn, tương ứng 3,49 tỷ USD, giảm 2% về khối lượng và 20% về kim ngạch so với cùng kỳ năm 2024.
Philippines – thị trường chiếm tỷ trọng lớn nhất – đã ngừng nhập khẩu trong 60 ngày kể từ 1/9, khiến lượng gạo xuất sang nước này giảm hơn 93% trong tháng 9. Tính từ đầu năm, Việt Nam đã xuất 2,94 triệu tấn gạo sang Philippines, trị giá 1,45 tỷ USD, thấp hơn lần lượt 8,7% và 26,9% so với cùng kỳ năm trước.
Không chỉ Việt Nam, các quốc gia xuất khẩu lớn khác như Thái Lan, Ấn Độ và Pakistan cũng chứng kiến lượng đơn hàng giảm do nhu cầu tiêu thụ toàn cầu yếu. Tại Philippines, Bộ Nông nghiệp nước này đang đề xuất kéo dài lệnh tạm ngừng nhập khẩu đến hết tháng 11, đồng thời xem xét điều chỉnh chính sách thuế nhập khẩu và áp giá sàn đối với lúa và gạo bán lẻ trong nước.
Một số doanh nghiệp trong nước cho rằng nếu chính sách giá sàn được áp dụng, điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến giá gạo xuất khẩu của Việt Nam và lợi nhuận của nông dân. Đại diện một doanh nghiệp ở Cần Thơ cho biết, nếu giá lúa nông dân bán ra dưới 4.000 đồng/kg, người trồng sẽ không còn động lực sản xuất, kéo theo sản lượng giảm.
Các doanh nghiệp xuất khẩu cho rằng Philippines có thể đang dư thừa nguồn cung do lượng nhập khẩu cao trong các năm trước, song việc hạ giá bán ồ ạt lúc này là không cần thiết. “Nếu giá xuất khẩu thấp hơn chi phí sản xuất, doanh nghiệp nên giữ hàng chờ cơ hội tốt hơn. Biến động thời tiết và thiên tai có thể khiến nhu cầu nhập khẩu tăng trở lại”, một đại diện ngành gạo nhận định.
Theo giới chuyên gia, việc Philippines tạm dừng nhập khẩu chỉ mang tính ngắn hạn, chủ yếu để ổn định giá trong nước giữa bối cảnh bão lũ gây thiệt hại mùa màng. Khi nguồn cung nội địa giảm, nước này nhiều khả năng sẽ sớm quay lại nhập khẩu, mở ra cơ hội phục hồi cho xuất khẩu gạo Việt Nam.