Vietstock - Bước ngoặt trong chính sách tiền tệ Trung Quốc
Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) dự kiến sẽ cắt giảm lãi suất trong năm nay và thực hiện cải cách chính sách tiền tệ theo hướng giống với hệ thống của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB).
Trong cuộc trao đổi với Financial Times, PBOC cho biết họ có thể sẽ hạ lãi suất từ mức 1.5% hiện tại "vào thời điểm thích hợp" trong năm 2025. Ngân hàng trung ương cũng nhấn mạnh sẽ ưu tiên "vai trò của điều chỉnh lãi suất" và giảm bớt việc sử dụng "mục tiêu định lượng" cho tăng trưởng tín dụng.
Khác với các ngân hàng trung ương phương Tây - vốn chỉ sử dụng lãi suất chuẩn để điều tiết nền kinh tế, PBOC từ lâu đã vận hành một hệ thống phức tạp hơn. Ngoài việc thiết lập đa dạng các mức lãi suất, họ còn thường xuyên đưa ra các chỉ dẫn không chính thức cho các ngân hàng về quy mô cho vay, giúp định hướng vốn vào các ngành mũi nhọn như sản xuất, công nghệ và bất động sản.
Tuy nhiên, bối cảnh kinh tế đang thay đổi đòi hỏi một cách tiếp cận mới. Nhu cầu tín dụng suy giảm mạnh do thị trường bất động sản trầm lắng kéo dài đã khiến các nhà hoạch định chính sách phải suy nghĩ lại. PBOC lo ngại các mục tiêu tăng trưởng tín dụng dẫn đến cho vay tràn lan mà không cân nhắc rủi ro, gây lãng phí về lâu dài.
"Cải cách lãi suất có thể sẽ là trọng tâm thực sự của PBoC trong năm 2025", Richard Xu, Chuyên gia phân tích tại Morgan Stanley nhận định.
Bước đi đầu tiên trong quá trình chuyển đổi này là việc PBOC công bố lãi suất repo 7 ngày sẽ trở thành công cụ chính sách chủ đạo. NHTW này cũng đã thực hiện những động thái chưa từng có trong năm 2024, như mua trái phiếu chính phủ trên thị trường mở - tương tự cách thức điều hành của Fed.
Tuy nhiên, PBOC đang gặp khó khăn trong việc thực hiện chuyển đổi này vì Chính phủ muốn định hướng vốn vào các lĩnh vực công nghệ cao và sản xuất. Trong năm 2024, như một phần của gói kích thích mạnh mẽ nhất kể từ đại dịch Covid-19, ngân hàng trung ương đã cắt giảm lãi suất 7 ngày hai lần và lãi suất 5 năm ba lần, nhằm hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng 5% của Chủ tịch Tập Cận Bình.
Gần đây, Thống đốc PBOC Pan Gongsheng cùng các cựu thống đốc đã có những cuộc họp quan trọng với lãnh đạo các ngân hàng lớn nhất Trung Quốc. Trong các cuộc họp này, họ đề xuất một cách tiếp cận mới: Các ngân hàng nên tính lãi suất cho vay dựa trên mức độ rủi ro của từng khoản vay, thay vì chờ đợi chỉ đạo từ NHTW như trước đây.
Tuy nhiên, các ngân hàng bày tỏ sự lo ngại về việc phải tự quyết định lãi suất cho vay, đặc biệt với các khoản vay dài hạn. Điều này cũng dễ hiểu vì trong nhiều năm qua, các ngân hàng đã quen với việc nhận chỉ đạo trực tiếp từ PBOC thay vì phải tự đánh giá rủi ro và định giá khoản vay.
Các nhà phân tích chỉ ra rằng PBOC vẫn thiếu một số yếu tố thiết yếu, đặc biệt là lịch trình công khai các cuộc họp định kỳ về chính sách. "Các thành viên thị trường có thể sẽ phải đoán mò điều gì sẽ xảy ra tiếp theo", Haibin Zhu tại JPMorgan Chase nhận định.
Thiên Vân (Theo Financial Times)
