Wealth effect và VN-Index

Vietstock - Wealth effect và VN-Index

Wealth effect (Hiệu ứng của cải) từ thị trường chứng khoán không chỉ tác động tới tiêu dùng cá nhân mà còn lan tỏa tới doanh nghiệp.

Wealth effect - Hiệu ứng của cải

Wealth effect (Hiệu ứng của cải) là hiện tượng kinh tế khi giá trị tài sản tăng lên – đặc biệt từ thị trường chứng khoán – khiến người dân cảm thấy giàu có hơn, từ đó gia tăng chi tiêu tiêu dùng. Ngược lại, khi giá trị tài sản giảm, họ có xu hướng thắt chặt chi tiêu.

Tại Mỹ, nơi có tỷ lệ người dân tham gia đầu tư chứng khoán cao nhất thế giới, hiệu ứng này thể hiện rõ nét. Khoảng 61% người Mỹ sở hữu cổ phiếu qua nhiều hình thức như tài khoản môi giới cá nhân, quỹ hưu trí 401(k) hoặc cổ phiếu công ty.

Khi thị trường chứng khoán tăng điểm, tổng giá trị tài sản của các hộ gia đình tăng theo, thúc đẩy họ chi tiêu mạnh hơn. Ví dụ, trong giai đoạn 2020-2021, chỉ số S&P 500 tăng hơn 100% từ đáy khủng hoảng COVID-19, đẩy giá trị tài sản hộ gia đình Mỹ lên mức kỷ lục.

Trong khi đó, mặt trái là trong khủng hoảng tài chính 2008-2009 khi chỉ số Dow Jones mất hơn 50% giá trị, tài sản hộ gia đình giảm mạnh, dẫn đến chi tiêu tiêu dùng sụt giảm nghiêm trọng và kéo dài suy thoái kinh tế.

Ở Việt Nam, Wealth effect từ chứng khoán chưa mạnh mẽ như Mỹ do tỷ lệ người dân tham gia đầu tư còn thấp, ước tính chưa đến 10% dân số có tài khoản chứng khoán.

Dù vậy, giai đoạn 2020-2021, VN-Index tăng vọt từ 660 điểm lên hơn 1,500 điểm, xu hướng chi tiêu trong lĩnh vực như bất động sản, xe hơi và du lịch, cũng tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế.

Chưa kể, bên cạnh chứng khoán, còn khoảng hơn 20% dân số có sở hữu tài sản số. Đây cũng là một lý do Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài chính ngay trong tháng 3/2025 sẽ báo cáo Chính phủ ban hành nghị quyết, cho phép thí điểm xây dựng, đưa vào vận hành sàn giao dịch tiền ảo để các nhà đầu tư tại Việt Nam giao dịch, đầu tư mua bán.

Với nỗ lực vượt qua mốc 1,300 điểm cùng với việc đang ở chuỗi 8 tuần tăng liên tiếp, Wealth effect một lần được kỳ vọng sẽ tạo nên tác động tích cực tới nền kinh tế. Đặc biệt, trong một năm, Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế ít nhất 8%.

Các doanh nghiệp cũng hưởng lợi

Hiệu ứng Wealth effect mang lại nhiều lợi ích cho cả nhà đầu tư cá nhân đặc biệt quan trọng khi thị trường ở xu hướng tăng (uptrend). Nhiều người tận dụng lợi nhuận từ chứng khoán để đầu tư vào các tài sản khác như nhà ở, xe hơi hoặc thậm chí tái đầu tư vào thị trường.

Đây cũng là lý do các nhà môi giới thường khuyến nghị đầu tư vào nhóm ngành chứng khoán, bất động sản, ô tô và du lịch khi thị trường khởi sắc.

Tuy nhiên, đối với doanh nghiệp, Wealth effect cũng có hiệu ứng lan tỏa không kém. Khi thị trường chứng khoán tăng trưởng, doanh nghiệp dễ dàng huy động vốn thông qua phát hành cổ phiếu với mức giá hấp dẫn hơn. Nguồn vốn này giúp họ mở rộng sản xuất, tuyển dụng thêm lao động và gia tăng đầu tư vào công nghệ hoặc cơ sở hạ tầng.

Mới đây, Vinpearl sau khi chào bán thành công hơn 70 triệu cổ phiếu thu về 5,000 tỷ đồng đã nộp hồ sơ niêm yết lên HOSE.

Còn trong tháng 04/2025, Becamex IDC (HN:IDC) (BCM (HM:BCM)) sẽ thực hiện đấu giá 300 triệu cổ phiếu tại HOSE, kỳ vọng thu về ít nhất 20,880 tỷ đồng.

Theo ông Lê Anh Tuấn, Giám đốc đầu tư Dragon Capital cho biết, làn sóng IPO trong 3 năm tới có thể chứng kiến khoảng 47.5 tỷ USD "đổ bộ" vào TTCK Việt Nam.

Trong đó, mảng tiêu dùng có thể thu hút 12.8 tỷ USD kỳ vọng đến từ Thaco Auto, Bách Hóa Xanh, Golden Gate và Highlands Coffee. Mảng dịch vụ tài chính được dự báo đạt 5 tỷ USD với TCBS và VPS.

Mảng công nghệ và dịch vụ IT với Viettel IDC, Công nghệ VNG, Misa, VNPay (4.7 tỷ USD); mảng khách sạn với thương vụ niêm yết của Vinpearl (2 tỷ USD); chăm sóc sức khỏe với Nhà thuốc Long Châu, Xuyên Á (1.9 tỷ USD) và lĩnh vực giải trí Datviet Vac, Galaxy media (0.8 tỷ USD)…

Về xu hướng thị trường chứng khoán, ông Bùi Văn Huy, Giám đốc khối Nghiên cứu và Đầu tư, CTCP FIDT, việc VN-Index vượt qua mốc 1,320 điểm là một dấu hiệu tích cực, phản ánh tâm lý lạc quan của nhà đầu tư và sức mạnh của dòng tiền trên thị trường.

Đây là mức cao nhất trong nhiều tháng, cho thấy xu hướng tăng trưởng rõ nét của chứng khoán Việt Nam. Động lực chính đến từ chính sách tiền tệ nới lỏng của Chính phủ, với cam kết duy trì lãi suất thấp để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế năm 2025 trên 8%. Ngân hàng Nhà nước vẫn điều hành linh hoạt, đảm bảo thanh khoản dồi dào trong hệ thống tài chính, đồng thời giữ tỷ giá ổn định và kiểm soát tốt áp lực lạm phát, điều này tạo niềm tin lớn cho thị trường. Bên cạnh đó, việc Chính phủ đẩy nhanh giải ngân đầu tư công đã kích thích các ngành hưởng lợi như xây dựng, vật liệu xây dựng và hạ tầng, góp phần củng cố đà tăng của chỉ số.

Quân Mai