Vận tải biển đối mặt thách thức từ quy định giảm phát thải carbon. Thị trường 22/2

Theo Dong Hai

Investing.com – Nhiều hãng tàu quốc tế đối mặt với nhiều thách thức về quy định, theo đó các hãng tàu Việt Nam cũng chịu ảnh hưởng từ tình hình chung vì quy định giảm phát thải carbon. Vốn ngoại phân hóa tại ngân hàng và tỷ giá USD ngày 22/2: Giá giảm tại các ngân hàng… Dưới đây là nội dung chính 3 tin tức đáng chú ý trong phiên giao dịch hôm nay thứ Tư ngày 22/2.

1. Vận tải biển đối mặt với thách thức từ quy định giảm phát thải carbon

Kể từ năm 2023, quy định mới của Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) liên quan tới giảm phát thải carbon từ tàu chính thức được áp dụng. Theo quy định mới, các hãng tàu phải tính toán lượng phát thải của tàu dựa trên các thông số kỹ thuật, sao cho đáp ứng được hai chỉ số này. Nếu không, sẽ buộc phải có biện pháp can thiệp nhằm giảm phát thải carbon.

Quy định mới buộc các chủ tàu phải tìm những biện pháp phù hợp để tối ưu hóa đội tàu. Đó có thể là trang bị máy móc, thiết bị mới trên tàu, giảm tốc độ chạy của các tàu cũ, bán hoặc phá dỡ các tàu cũ không đạt yêu cầu của quy định.

Trong bối cảnh đó dự báo có hơn 80% số tàu container và tàu chở hàng rời sẽ có khả năng rơi vào “thế khó” khi phải theo hai chỉ số của quy định mới gồm: Chỉ số thiết kế hiệu quả năng lượng đối với tàu hiện có (EEXI) và Chỉ thị Cường độ carbon hoạt động của tàu (CII (HM:CII)).

Các chuyên gia cũng cảnh báo, sẽ có lượng lớn các hãng vận chuyển LNG có khả năng rơi vào tình trạng phải dùng biện pháp can thiệp khi hồ sơ phát thải CII của các hãng này được phân tích. Thậm chí, nếu chỉ số này được thắt chặt, nhiều tàu có thể không sử dụng được. Hoặc các hãng phải đầu tư nhiều tiền bạc để tái cơ cấu đội tàu, hoặc chấp nhận các biện pháp can thiệp mà có thể gây ảnh hướng lớn tới việc khai thác, kinh doanh. Trường hợp tàu không thỏa mãn quy định về EEXI, tàu phải được áp dụng các biện pháp để cải thiện hiệu quả năng lượng của tàu như giới hạn công suất động cơ/trục, hoặc áp dụng các thiết bị tiết kiệm năng lượng. Ngoài ra, tàu cũng có thể chuyển đổi nhiên liệu sang loại phát thải carbon thấp, hoặc các phương pháp phù hợp khác. Trong đó, dễ áp dụng nhất là phương pháp giới hạn công suất động cơ/trục, tức làm giảm tốc độ của tàu.

Trong bối cảnh đo, tại Việt Nam, trường hợp các tàu phải giảm công suất sẽ gây ảnh hưởng đáng kể tới hiệu quả khai thác đội tàu. Bởi giảm công suất sẽ kéo dài hải trình của tàu, kéo theo tăng chi phí ngày tàu cố định. Trong khi đó, chi phí tiêu hao nhiên liệu giảm không đáng là bao. Chi phí vận hành vẫn ở mức cao, trong khi các chi phí khác vẫn duy trì. Lượng hàng vẫn vậy nhưng tàu không thể chạy hết công suất. Trường hợp thị trường hàng hóa tốt có thể bù đắp, nhưng cũng chỉ được phần nào. Nếu hành trình của tàu bị kéo dài còn gây nhiều hệ lụy cho các chủ hàng (người thuê tàu).

Hiện nay, các điều khoản liên quan đến vấn đề ô nhiễm, khí thải đã bắt đầu được đưa vào các hợp đồng cho thuê tàu định hạn. Tuy nhiên, các chủ tàu vẫn có đủ thời gian để dần thay đổi, điều chỉnh theo lộ trình để đảm bảo các tiêu chuẩn.

Nhưng quy định mới cũng gây nhiều áp lực lên các doanh nghiệp vận tải biển. Các doanh nghiệp sẽ phải tính toán để giảm thiểu thấp nhất các thiệt hại. Ngoài giảm tốc độ tàu chạy, trong tình huống tàu không đạt tiêu chuẩn, còn có phương án khác là thay động cơ mới. Nhưng việc thay mới rất tốn kém nên hầu như không ai làm.

 Tổng Thư ký Hiệp hội Chủ tàu Việt Nam Bùi Văn Trung đánh giá, việc tàu biển phải thực hiện theo quy định về Chỉ số EEXI và CII là một áp lực. Bởi, việc chuyển đổi sang sử dụng năng lượng xanh rất khó. Tuy nhiên, các doanh nghiệp vận tải biển muốn tồn tại để kinh doanh, buộc phải thay đổi theo sự thay đổi của thế giới. Vấn đề lớn nhất là phải tìm ra được hướng thực hiện theo quy định một cách tốt nhất.

2. Vốn ngoại phân hóa tại ngân hàng

Số liệu cập nhật mới nhất của Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD) có hiệu lực đến ngày 21/2 thì 14 ngân hàng có tỷ lệ sở hữu nước ngoài đã kín hoặc gần kín tỷ lệ sở hữu vốn ngoại như ABB, (HM:ACB), (HM:CTG), (HM:HDB), (HM:MBB), (HM:MSB), (HM:OCB), (HM:STB), (HM:TCB), (HM:TPB), (HM:VCB), (HM:VPB), LPB (HM:LPB), VIB (HM:VIB).

Cụ thể, tỷ lệ nắm giữ tại ABB là 24,6/24,61%; ACB là 30/30%, MBB là 23,24/23,235%; MSB là 29,96/30%; OCB là 21,54/22%; STB là 29,27/30%; TCB là 22,46/22,459%; TPB là 30/30%; VIB là 20,5/20,5%; VPB là 17,64/17,642%; LPB là 5/5%.

Riêng nhóm big4 như BID, nhà đầu tư nước ngoài hiện đang nắm giữ 17,25% trên tỷ lệ 30% cổ phần được sở hữu tối đa; tỷ lệ này đã tăng 0,01% so với mức 17,24% của 1 tuần giao dịch trước đó. Với CTG, nhà đầu tư nước ngoài hiện đang nắm giữ 28,12% trên tỷ lệ 30% được sở hữu tối đa; tỷ lệ nắm giữ này đã tăng 0,01% so với mức 28,11% của 1 tuần giao dịch trước đó. Hay tại VCB, nhà đầu tư nước ngoài hiện đang nắm giữ 23,62% trên tỷ lệ 30% được sở hữu tối đa; tỷ lệ nắm giữ này  không đổi so với mức 23,62% của 1 tuần giao dịch trước đó.

Theo quan sát đối với các ngân hàng có tỷ lệ sở hữu nước ngoài đã kín hoặc gần kín tỷ lệ sở hữu vốn ngoại đều là ngân hàng có tốc độ tăng trưởng lợi nhuận cao cũng như sở hữu khả năng sinh lời cao trong hệ thống ngành này.

Tính riêng nhóm ngân hàng quốc doanh, CTG có tốc độ tăng trưởng 20% so với mức 3% cùng kỳ. VCB với mức tăng cải thiện mạnh từ gần 19% lên 37% trong năm 2022, đạt mức 37.358 tỷ đồng… Ở khối ngân hàng tư nhân, nhiều ngân hàng duy trì mức tăng trưởng cao đến 50% gồm VPB (47,7%), STB (44,1%)…

Theo quy định tại Nghị định số 01/2014/NĐ-CP ngày 3/1/2014 về việc nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần của tổ chức tín dụng Việt Nam, tỷ lệ sở hữu cổ phần nhà đầu tư nước ngoài không quá 5% vốn điều lệ đối với cá nhân nước ngoài; không quá 15% vốn điều lệ đối với tổ chức nước ngoài; không quá 20% vốn điều lệ đối với nhà đầu tư chiến lược; nhà đầu tư nước ngoài và người có liên quan không quá 20% vốn điều lệ.

Dù vậy, một số ngân hàng có tỷ lệ sở hữu nước ngoài thấp như SSB với 0,02/5%; VAB với 0/30%, VBB với 0/30%, NAB với 0,03/30%, PGB với 0/30%, SGB với 0,02/30%, BVB với 0,1/5%, KLB (HN:KLB) với 0/30%...

3. Tỷ giá USD ngày 22/2: Giá giảm tại các ngân hàng

USD Index, thước đo sức mạnh của đồng bạc xanh so với các đồng tiền chủ chốt khác hiện ở mức 104,08 theo ghi nhận lúc 7h (giờ Việt Nam), không xa mức cao nhất trong sáu tuần là 104,67 đạt được vào thứ 6 vừa rồi. Tỷ giá euro so với USD tăng 0,13% ở mức 1,0661. Tỷ giá đồng bảng Anh so với USD tăng 0,14% ở mức 1,2124. Tỷ giá USD so với yen Nhật giảm 0,23% ở mức 134,71.

Tỷ giá trung tâm hôm nay (22/2) được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố ở mức 23.641 VND/USD, giảm 2 đồng so với mức niêm yết hôm qua. Áp dụng biên độ 5%, hiện tỷ giá USD các ngân hàng thương mại (NHTM) được phép giao dịch là từ 22.459 - 24.823 VND/USD.

Tỷ giá USD trong nước sáng nay ghi nhận nhiều điều chỉnh giảm giá thêm khi ngoài Vietcombank, các ngân hàng còn lại có mức hạ từ 10 đến 50 đồng. Trong đó, đáng kể nhất là BIDV (HM:BID) với 50 đồng giảm giá mua bán còn hạ 10 đồng là VietinBank ở cả hai chiều giá so với mức niêm yết cùng giờ sáng qua.

Giá mua USD hiện nằm trong khoảng từ 23.530 – 23.580 VND/USD còn giá bán ra duy trì trong phạm vi 23.880 - 23.955 VND/USD. Trong đó, BIDV vừa có giá mua USD cao nhất vừa có giá bán USD thấp nhất.

Trên thị trường "chợ đen", khảo sát lúc 9h30 sáng nay cho thấy đồng USD hiện được giao dịch ở mức 23.700 - 23.780 VND/USD, giá mua và giá bán cùng giảm 50 đồng so với mức ghi nhận giờ này hôm qua.