Giữa lúc kịch bản nào cũng có thể xảy ra, nhà đầu tư nên bắt đáy hay cắt lỗ?

Vietstock - Giữa lúc kịch bản nào cũng có thể xảy ra, nhà đầu tư nên bắt đáy hay cắt lỗ?

Hiện nay, P/E của thị trường chứng khoán Việt Nam đã dưới 10 lần, một mức cực kỳ hấp dẫn trong lịch sử. Tuy nhiên, trao đổi với chúng tôi, các chuyên gia trong lĩnh vực chứng khoán cho rằng nhà đầu tư nên hành động cẩn trọng trong bối cảnh thuế quan đang rất nóng, khó đoán và bất kỳ kịch bản nào cũng có thể xảy ra.

Sáng 09/04, trên trang cá nhân, ông Nguyễn Duy Hưng - Chủ tịch Chứng khoán SSI (HM:SSI) đã đăng dòng trạng thái: “Thuế quan tác động tiêu cực nhưng không có lý do gì thị trường phản ứng như tận thế, đã đến lúc bắt đáy!”

Nhận định bắt đáy của Chủ tịch SSI được đưa ra trong bối cảnh thị trường giảm mạnh gần đây. Thực tế sau đó thị trường lập tức có sự hồi phục qua mốc 1,140 điểm nhưng cũng rất nhanh chóng trở lại pha điều chỉnh. Vậy, nhà đầu tư có thật sự nên bắt đáy lúc này?

Kịch bản nào cũng có thể xảy ra 

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Hồng Điệp - Chủ sở hữu, Tổng Giám đốc CTCP Vick cho rằng, nhà đầu tư nên nhìn nhận thị trường một cách khách quan. Đợt giảm mạnh lần này - hơn 200 điểm chỉ trong 4 phiên - là một cú sốc lớn mà rất hiếm thấy trong lịch sử. Ngay cả những biến cố lớn trước đây liên quan đến bầu Kiên, giàn khoan cũng ít khi khiến thị trường giảm sâu và nhanh như vậy. Hay ở đại dịch COVID-19, tốc độ giảm mạnh nhưng đó là tình hình chung toàn cầu và Việt Nam không thể tránh khỏi. 

Hiện tại, trong khi chứng khoán thế giới có sự đan xen các phiên tăng và giảm, phục hồi nhất định, thì thị trường Việt Nam lại liên tục "đỏ lửa" với tốc độ giảm rất cao. Điều này cho thấy sự phản ứng đến từ nỗi lo về một cuộc chiến tranh thương mại toàn cầu.

Ông Điệp đánh giá, hiện vẫn chưa thể khẳng định liệu chiến tranh thương mại sẽ thực sự bùng nổ hay không, hay mức độ căng thẳng sẽ tiếp tục gia tăng, nhưng rõ ràng đã có dấu hiệu về việc các nước lớn áp thuế lẫn nhau, không có dấu hiệu khoan nhượng hay thương lượng.

Trong khi đó, ông Nguyễn Thế Minh - Giám đốc Khối Nghiên cứu và Phát triển KHCN Chứng khoán Yuanta Việt Nam lại cho biết đang nghiêng về khả năng thị trường sẽ có nhịp hồi phục trong các phiên tới, với kỳ vọng sẽ có một cuộc đàm phán mang lại kết quả tích cực dành cho Việt Nam trong ngày 09/04. Có thể Mỹ sẽ trì hoãn thời điểm áp dụng thuế hoặc áp mức thuế thấp hơn 46%, giúp thị trường đảo chiều nhanh chóng.

Về mặt kỹ thuật, nhiều cổ phiếu hiện tại đã rơi vào vùng quá bán rất sâu, cho thấy có khả năng xuất hiện các nhịp hồi. Về định giá, P/E dự phóng của thị trường đang ở mức dưới 10 lần, tương đương đáy của COVID-19 hay cuộc khủng hoảng bất động sản năm 2022. Do đó, cơ hội hồi phục là có cơ sở.

Tuy nhiên, chuyên gia Yuanta cũng lưu ý rằng, nếu sau ngày 09/04 không có bất kỳ thỏa thuận nào và mức thuế 46% được giữ nguyên, căng thẳng thương mại Mỹ - Trung leo thang bằng các đòn đáp trả. Khi đó, rủi ro sẽ tăng cao và VN-Index có thể thủng mốc 1,000 điểm.

“Chính quyền Trump là chính quyền khó đoán nhất lịch sử, tất cả chính sách thuế quan vừa qua đều bẻ gãy tất cả lý thuyết về kinh tế từ năm 1965 đến nay. Do đó, mọi dự báo đều chỉ là tương đối” - ông Minh chia sẻ.

Bắt đáy hay cắt lỗ?

Dù khó đoán, nhưng với kinh nghiệm nhiều năm trên thị trường, ông Nguyễn Hồng Điệp thấy rằng những nhà đầu tư vượt qua được những giai đoạn giảm sốc như thế này và nắm giữ được các cổ phiếu chất lượng với định giá thấp thì sau đó đều có được lợi nhuận rất lớn.

Ông Điệp nhấn mạnh việc vượt qua được giai đoạn này sẽ mang lại lợi thế lớn. Tuy nhiên, nếu gọi đây là thời điểm "bắt đáy" thì chưa phù hợp. Bởi nếu nhà đầu tư kỳ vọng mua đúng đáy để vài ngày sau có lãi ngay là điều không thực tế. Bên cạnh đó, diễn biến chiến tranh thương mại còn chưa rõ ràng, nếu căng thẳng gia tăng thì đáy hôm nay chưa chắc đã là đáy cuối cùng.

Nhà đầu tư cần xác định rõ giá trị tài sản mình đang nắm giữ, việc giảm giá hợp lý vì biến động thị trường hay vì cổ phiếu có vấn đề nội tại. Nhiều người mua theo phong trào, không biết tài sản mình đang nắm giữ thực sự có giá trị hay không, thì lúc thị trường giảm mạnh dễ bị hoảng loạn và bán đúng đáy.

Nếu dùng đòn bẩy (margin), thì lời khuyên là hãy tận dụng những nhịp hồi để bán ra, giảm hết margin càng sớm càng tốt, bởi công cụ này chỉ phù hợp khi thị trường tăng, còn trong giai đoạn này lại là con dao hai lưỡi dễ dẫn đến cháy tài khoản.

Nhà đầu tư nào sức chịu đựng yếu thì cũng nên giảm tỷ trọng cổ phiếu, còn nếu có sức chịu đựng tốt, hiểu rõ định giá thì có thể giữ cổ phiếu và không nhất thiết phải bán ra lúc này, đồng thời cũng không nên mua thêm.

Với những người có tiền mặt, thì đây là lúc để bắt đầu nghiên cứu thị trường, nhưng nên giải ngân từng phần, mỗi lần chỉ khoảng 15 - 20% số tiền dự định đầu tư. Hãy chấp nhận rằng giá có thể tiếp tục giảm sau mỗi lần mua và tuyệt đối không mua đuổi nếu cổ phiếu tăng.

Về câu chuyện bắt đáy, ông Nguyễn Thế Minh cho rằng nhu cầu này luôn có rất nhiều và quan trọng nhất là đánh cược vào kịch bản nào sẽ xảy ra. Nhà đầu tư có khẩu vị rủi ro cao và đang nắm giữ tiền mặt lớn thì có thể giải ngân khoảng 10 - 20% danh mục với kỳ vọng mọi điều xấu nhất đã được phản ánh vào giá. Trong khi các nhà đầu tư đang nắm nhiều cổ phiếu không nên mua bình quân giá xuống, đặc biệt nếu có tỷ lệ margin thấp thì tốt nhất là quan sát và chờ đợi thị trường xác nhận xu hướng rõ ràng. Nếu tỷ lệ margin cao, cần giảm ngay để tránh rơi vào tình huống bị giải chấp trong kịch bản xấu. Còn với những nhà đầu tư thận trọng, việc cần làm là chờ đợi những tín hiệu cho thấy xu hướng rõ ràng hơn.

Các chuyên gia cho rằng, không phải ngành hay cổ phiếu nào cũng như nhau. Cụ thể, những mã bị ảnh hưởng nặng bởi chiến tranh thương mại, như dệt may, da giày, thủy sản, gỗ, cao su, khu công nghiệp… thậm chí các doanh nghiệp vận tải có thị phần lớn tại Mỹ - sẽ mất nhiều thời gian để phục hồi, do đó nên có các hành động hạ tỷ trọng nếu đang sở hữu trong danh mục. Ngược lại, những ngành có khả năng ít chịu ảnh hưởng hơn, như công nghệ, ngân hàng, chứng khoán, bán lẻ, tiêu dùng nội địa... sẽ phục hồi nhanh và mạnh hơn, có thể xem xét mua vào.

Huy Khải