TIÊU ĐIỂM
- Tổng thống Mỹ Joe Biden có thể sẽ gặp khó khăn trong việc theo đuổi các chính sách tập hợp các “quốc gia xoay trục” trong khu vực châu Á nhắm đối trọng với Trung Quốc, theo James Crabtree, Trường Chính sách Công Lý Quang Diệu ở Singapore cho biết.
- Một phần của những thách thức này bắt nguồn từ lời hứa của Biden trong việc xây dựng lại tầng lớp trung lưu Mỹ, Crabtree nói.
- Áp lực trong nước có thể thách thức các nỗ lực của chính quyền Biden nhằm đạt được các thỏa thuận như Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương cho phép Mỹ xích lại gần hơn với châu Á, ông nói.
Một nhà phân tích chính trị nói với CNBC, Tổng thống Mỹ Joe Biden có thể gặp khó khăn khi tập hợp các "quốc gia xoay trục" châu Á thành một liên minh nhằm thực hiện chính sách đối trọng với Trung Quốc.
James Crabtree, giáo sư tại Trường Chính sách Công Lý Quang Diệu ở Singapore, một phần của thách thức đó bắt nguồn từ lời hứa của Biden về việc xây dựng lại tầng lớp trung lưu Mỹ - điều này có thể cản trở nỗ lực thúc đẩy các chính sách kinh tế và thương mại mà các nước châu Á sẽ tham gia.
“Theo truyền thống, những gì nước Mỹ đã làm theo truyền thống là cố gắng sử dụng cả sức mạnh an ninh và kinh tế để lôi kéo các đồng minh về phía họ. Chẳng hạn, Mỹ đã thiết lập hiệp định thương mại TPP ban đầu," Crabtree nói với CNBC hôm thứ Sáu.
TPP đề cập đến Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương, một hiệp ước thương mại được đàm phán bởi cựu Tổng thống Barack Obama và 11 quốc gia khác - hầu hết đều ở châu Á - Thái Bình Dương, ngoại trừ Trung Quốc.
Thực tế là sức mạnh kinh tế của Mỹ đang giảm, của Trung Quốc đang tăng lên. Và Trung Quốc cũng đang làm khá tốt “việc đánh cắp vai trò” của Mỹ với tư cách là quốc gia bảo vệ thương mại tự do trong khu vực.
Ban đầu, đây được cho là thỏa thuận thương mại lớn nhất thế giới, bao gồm gần 40% nền kinh tế toàn cầu. Thỏa thuận này sẽ nâng cao vai trò chiến lược của Mỹ ở châu Á - Thái Bình Dương và cân bằng lại ảnh hưởng kinh tế và chính trị ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực.
Nhưng thỏa thuận này đã bị chỉ trích rộng rãi ở trong nước và không bao giờ được Quốc hội thông qua. Những người gièm pha - trong đó có cựu Tổng thống Donald Trump - nói rằng TPP sẽ đẩy nhanh sự suy giảm ngành sản xuất của nước Mỹ và làm ảnh hưởng đến công nhân Mỹ.
Ông Trump đã rút nước Mỹ khỏi thỏa thuận vào năm 2017 và 11 quốc gia còn lại đã đàm phán lại và ký một thỏa thuận được đổi tên thành Thỏa thuận Toàn diện và Tiến bộ cho Đối tác xuyên Thái Bình Dương, hoặc CPTPP.
Áp lực trong nước có thể tiếp tục thách thức các nỗ lực của chính quyền Biden nhằm đạt được các thỏa thuận thu hút các nền kinh tế xuất khẩu lớn của khu vực.
“Biden đã hứa hẹn về một chính sách kinh tế và thương mại chỉ mang lại lợi ích cho tầng lớp trung lưu Mỹ,” Crabtree nói.
“Nếu Biden thực sự làm được điều đó, thì sẽ khó hơn nhiều khi cố gắng đạt được các thỏa thuận kinh tế với… các nước xuất khẩu lớn của châu Á là những quốc gia xoay trục đối trọng với Trung Quốc. Và việc lôi kéo các quốc gia châu Á vào một liên minh đối trọng với Trung Quốc sẽ khó khăn hơn nhiều đối với Mỹ, ”ông nói thêm.
Trong vài năm qua, Trung Quốc đã mở rộng ảnh hưởng của mình ở châu Á - Thái Bình Dương khi Mỹ dường như rút lui khỏi khu vực dưới sự lãnh đạo của Trump.
Một động thái phát triển lớn đã nâng cao vị thế của Trung Quốc là việc ký kết Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực hay RCEP - thỏa thuận thương mại lớn nhất thế giới do Bắc Kinh ủng hộ, không bao gồm Mỹ.
Đã có một sự lạc quan mới rằng chính quyền Biden sẽ liên kết lại với thế giới và khu vực. Các dấu hiệu ban đầu đã thực sự chỉ ra hướng đi đó, với việc Biden tăng cường nhóm chính sách đối ngoại của mình với các chuyên gia về châu Á.
“Thực tế là sức mạnh kinh tế của Mỹ đang giảm, của Trung Quốc đang tăng lên. Và Trung Quốc cũng đang làm khá tốt việc “đánh cắp vai trò của nước Mỹ” với tư cách là quốc gia bảo vệ thương mại tự do trong khu vực, ”ông nói.
“Câu hỏi lớn đặt ra là: Liệu Mỹ có quay trở lại với hiệp định TPP không? Crabtree cho rằng rất nhiều người ở Washington muốn làm điều đó, nhưng chính trị không phải là cuộc chơi đơn giản, do vậy không thể biết liệu họ có thực hiện được mong muốn đó hay không”.