Nhiều mô hình lừa đảo liên quan tài sản mã hóa sẽ tan vỡ?

Vietstock - Nhiều mô hình lừa đảo liên quan tài sản mã hóa sẽ tan vỡ?

Nếu khung pháp lý vận hành thị trường tài sản mã hóa tốt, đây sẽ là cơ hội biến dòng chảy kinh tế ngầm thành minh bạch, đóng góp trực tiếp cho tăng trưởng.

Chính phủ đã chính thức ban hành Nghị quyết 05/2025/NQ-CP về việc thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam. Nghị quyết được kỳ vọng sẽ định hình sân chơi mới cho nhà đầu tư tài sản mã hóa và tài chính. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cũng đặt ra nhiều câu hỏi về nhân lực, công nghệ, tính minh bạch và khả năng liên thông quốc tế.

Thế giới có hơn 800 sàn tài sản số, Việt Nam kết nối với sàn nào?

Theo ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA), người dân và doanh nghiệp Việt Nam được lợi rất nhiều từ nghị quyết này. Trước tiên, rất nhiều mô hình lừa đảo sẽ tan vỡ.

Khi pháp luật thừa nhận những môi trường cho phép gọi vốn công khai, thông qua những tài sản giao dịch thì các hình thức gọi vốn ở những nhóm kín với cam kết lợi nhuận 20-30% chắc chắn sẽ không còn.

Ngoài ra, việc Việt Nam chấp thuận thí điểm tài sản sản mã hóa sẽ là cơ hội để chúng ta xác định các dòng chảy tài sản mã hóa trong vùng xám, chưa được định danh rõ ràng bấy lâu nay. Nếu khung pháp lý vận hành tốt, đây sẽ là cơ hội biến dòng chảy kinh tế ngầm thành minh bạch, đóng góp trực tiếp cho tăng trưởng. Ngược lại, nếu khung pháp lý chưa phù hợp, thì đó cũng là cơ hội để cơ quan quản lý kịp thời điều chỉnh.

Thị trường tài sản mã hóa của chúng ta so với thế giới còn non trẻ. Những khó khăn ban đầu, theo ông Trung, là không thể tránh khỏi. Chủ tịch Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam nhấn mạnh khi nghị quyết ra đời, thị trường đã có hàng chục triệu người tham gia theo cách tự phát, trong khi nhiều người chưa từng hiểu biết về lĩnh vực này.

Rõ ràng thị trường phát triển nhanh nhưng thiếu nền tảng. Từ góc độ Hiệp hội, rủi ro ở đây rất lớn. Cơ quan công an vẫn xử lý các vụ lừa đảo từ vài triệu đến hàng trăm triệu đô, cho thấy năng lực quản lý, giám sát và nhân lực hỗ trợ thị trường còn rất thiếu.

"Thách thức là làm sao để xây dựng một đội ngũ đủ chuẩn, từ cơ quan quản lý đến các đơn vị cung cấp dịch vụ để có thể vận hành thị trường an toàn. Đây có thể coi là yếu tố tiềm ẩn nhiều khó khăn nhất", ông Trung nhấn mạnh.

Tính liên thông với các sàn quốc tế cũng là điều mà nhiều nhà đầu tư và chuyên gia quan tâm. Hiện nay có hơn 800 sàn tài sản số trên toàn cầu. Vậy Việt Nam sẽ kết nối với một sàn, vài chục sàn hay hàng trăm sàn? Nếu sàn trong nước không có tính liên thông, sẽ đặt ra câu hỏi lớn cho pháp luật và cho cả tính hấp dẫn của thị trường.

Để tránh cho người dân mất những đồng tiền mồ hôi công sức

Nhận định về triển vọng của thị trường tài sản mã hóa Việt Nam, ông Mai Huy Tuần, Tổng Giám đốc SSI Digital (Đơn vị công nghệ số thuộc chứng khoán SSI) cho biết, với blockchain Việt Nam đang là top đầu, với tài sản số, Việt Nam có thể vươn mình trở thành số 1.

Tuy nhiên, nhà đầu tư nên tìm hiểu một cách kỹ lưỡng. Nếu có thể, Chính phủ nên có những trung tâm tư vấn chính thống cho người dân hiểu bản chất tài sản số là gì, rủi ro đến từ đâu.

CEO của SSID khuyến nghị với nhà đầu tư: Tài sản số không giống như tài sản vật lý có thể mang về nhà cất. Tất cả các tài sản số đều nằm trên các mạng lưới (chain), chỉ cầm được trên các ứng dụng. Vậy thì ứng dụng nào là đáng tin cậy? Các ví nào là ví có thể đựng được, cách quản lý ra sao? Ví nóng, ví lạnh như thế nào?

Đây là điều mà chúng ta cần thời gian để tư vấn, giáo dục qua các kênh truyền thông chính thống giúp nhà đầu tư hiểu rằng có một luồng tài sản mới và đã được Chính phủ thừa nhận trong Luật dân sự. Khi một dòng tài sản mới được chấp thuận, chúng ta cần giáo dục thị trường. Đó là điều cần phải làm để tránh cho người dân mất những đồng tiền mồ hôi công sức”.

Ông Đào Việt Dũng - Quản lý cấp cao mảng quản trị rủi ro tại Fidelity International (Công ty nước ngoài chuyên cung cấp dịch vụ quản lý đầu tư) cho rằng, giai đoạn thí điểm tài sản mã hóa cần tập trung vào chất lượng hơn là số lượng. Ông đề xuất, Việt Nam nên khởi đầu với những sản phẩm dễ chuẩn hóa và có giá trị cao như biên lai hàng hóa được token hóa hoặc các khoản phải thu từ dự án hạ tầng.

Ông Dũng cũng cho rằng Việt Nam cần hợp tác với các tổ chức lưu ký và kiểm toán quốc tế sẽ giúp xây dựng uy tín, tận dụng lợi thế chi phí và lĩnh vực tăng trưởng mạnh của Việt Nam.

Ông Dũng cũng chỉ ra một số rủi ro chính trong giai đoạn thí điểm. Trước tiên, rủi ro pháp lý xuyên biên giới, khi nhà đầu tư ở nước ngoài nhưng tài sản nằm trong nước, gây khó khăn cho việc thực thi quyền lợi.

Ngoài ra phải kể đến rủi ro thực thi tài sản đảm bảo, đặc biệt với bất động sản, khi khung pháp lý chưa đủ mạnh. Không chỉ vậy, quá trình thí điểm phải tính đến rủi ro vận hành từ sự không đồng bộ giữa lưu ký, kế toán và blockchain. Cuối cùng là rủi ro thanh khoản thứ cấp: Nếu thiếu nhà tạo lập thị trường hoặc kết nối với DeFi, nhà đầu tư sẽ khó thoát vị thế.

NGỌC DIỆP