Sau thanh tra, thị trường vàng có ổn định?

Vietstock - Sau thanh tra, thị trường vàng có ổn định?

Ngày 30/05/2025 vừa qua, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố kết luận thanh tra về việc chấp hành chính sách, pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng tại 4 công ty và 2 ngân hàng.

Theo kết luận thanh tra, các đơn vị kinh doanh vàng có nhiều sai phạm trong việc đưa thông tin gây nhầm lẫn, vi phạm chế độ báo cáo, hóa đơn, chứng từ…

Giá vàng miếng SJC sau khi có kết luận thanh tra đã giảm nhẹ. Tính đến sáng 04/06/2025 được Công ty SJC niêm yết giá mua - bán ở mức 114.9-117.2 triệu đồng/lượng, giảm 1.6-1.8 triệu đồng/lượng ở mỗi chiều so với ngày 30/05/2025.

Để có góc nhìn sâu hơn về diễn biến thị trường vàng sau khi có kết luận thanh tra, người viết đã trao đổi với PGS (HN:PGS).TS. Nguyễn Hữu Huân - Giảng viên cấp cao Đại học Kinh tế TPHCM.

Liên quan đến thị trường vàng trong nước, sau kết quả thanh tra vừa qua, theo ông diễn biến giá vàng có thay đổi gì đáng kể không ạ?

PGS. TS. Nguyễn Hữu Huân: Kết quả thanh tra vàng vừa rồi có tác động nhất định đến thị trường. Sau thời điểm công bố, giá vàng trong nước có phần chững lại, có xu hướng giảm nhẹ. Trong nước đang thiếu nguồn cung vàng vật chất, trong khi nhu cầu đầu tư, tích trữ, giao dịch thì rất cao. Việc thanh tra chủ yếu nhằm hạn chế các hoạt động đầu cơ, gom hàng, làm giá... Tuy nhiên, nếu không xử lý từ gốc - đảm bảo nguồn cung vàng ổn định, quản lý chặt các khâu phân phối và tạo ra một sân chơi công bằng thì tình trạng chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới vẫn còn tồn tại.

Vậy giải pháp lâu dài để xử lý triệt để vấn đề chênh lệch giá vàng là gì, thưa ông?

Theo chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, hướng đi lâu dài là phải thành lập sàn giao dịch vàng quốc gia, xóa bỏ thế độc quyền trong kinh doanh vàng miếng. Hiện nay, thị trường vàng trong nước gần như do một vài đơn vị kiểm soát, nên mới xảy ra tình trạng giá nội địa cao hơn rất nhiều so với quốc tế. Khi có sàn vàng quốc gia, có nhiều doanh nghiệp được tham gia cạnh tranh, thì sẽ hình thành mặt bằng giá minh bạch, tiệm cận với giá thế giới hơn.

Tuy nhiên, không thể làm ngay lập tức, có thể phải mất ít nhất 2-3 năm. Vì phải sửa đổi Nghị định 24, xây dựng hành lang pháp lý mới, sau đó mới bắt đầu chuẩn bị mặt bằng triển khai, công nghệ, nhân sự, quy trình quản lý... Đây là cả một quá trình lớn, cần sự phối hợp giữa nhiều bộ ngành. Nếu giao cho tư nhân thì có thể nhanh, nhưng sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro, giống như thời kỳ trước năm 2012 khi hàng loạt sàn vàng mọc lên tự phát, dẫn đến lừa đảo, thua lỗ nặng... Sàn vàng nên là sàn của quốc gia, mới đảm bảo an toàn và thực thi chính sách tiền tệ.

Hiện nay, chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới quanh 9-10 triệu đồng/lượng. Vậy các giải pháp trên có khả thi không khi Nhà nước đặt mục tiêu kéo chênh lệch này về 3-4 triệu đồng/lượng?

Hiện tại chênh lệch đang ở mức 10-11 triệu đồng/lượng, mục tiêu kéo về 3-4 triệu đồng là có thể làm được, nhưng không phải bằng các biện pháp tự nhiên của thị trường, phải dùng biện pháp hành chính. Ví dụ như trước đây Ngân hàng Nhà nước (NHNN) từng áp giá trần cho vàng, và buộc các tiệm vàng phải giao dịch theo giá niêm yết - mức giá danh nghĩa. Nhưng thực tế vẫn xảy ra chuyện niêm yết giá thấp, nhưng bán ra giá cao hơn. Vì vậy, biện pháp này chỉ giúp ổn định “trên giấy”, chứ không ổn định thực chất.

Như vậy, trong ngắn hạn, có cách nào để thực sự bình ổn thị trường vàng không?

Trong ngắn hạn, gần như chỉ còn cách dùng mệnh lệnh hành chính, tức là NHNN can thiệp trực tiếp vào giá và lượng cung ứng, giống như trước đây thôi. Còn nếu muốn bình ổn thực sự thì phải đợi các giải pháp căn cơ như thành lập sàn vàng quốc gia, mở rộng nguồn cung và tự do hóa thị trường. Thế nhưng, những điều này thì phải chờ trong trung và dài hạn mới có hiệu quả.

Xin cảm ơn ông.

* PNJ (HM:PNJ), DOJI, Bảo Tín Minh Châu bị xử phạt vì hàng loạt vi phạm trong hoạt động kinh doanh vàng

* TGĐ quyết định giá mua bán vàng, Công ty SJC bị phạt 2.14 tỷ đồng vì nhiều vi phạm

* Xóa độc quyền vàng: Từ tích trữ đến đầu tư minh bạch

Cát Lam