Việt Nam trước cơ hội trở thành “con hổ kinh tế” mới của châu Á
Investing.com - Diễn biến leo thang của cuộc xung đột giữa Israel và Iran, cùng với sự can dự trực tiếp từ Mỹ và lực lượng Houthi làm giá dầu thế giới đã tăng mạnh. Điều này đã tác động rõ nét đến giá xăng dầu nội địa, tạo ra áp lực lớn lên các doanh nghiệp đầu mối và bán lẻ.
Mở cửa tuần giao dịch mới, dầu WTI được giao dịch ở mức 74,58 USD/thùng, tăng 0,73 USD, trong khi dầu Brent đạt 76,26 USD/thùng, tăng 0,81 USD – mức cao nhất kể từ tháng Một. Theo dự báo, nếu giá dầu thế giới tiếp tục xu hướng tăng, giá bán lẻ trong nước dự kiến sẽ tăng thêm khoảng 1.400–1.500 đồng/lít tại kỳ điều hành tiếp theo. Tính từ đầu tháng đến nay, mức tăng toàn phần vào khoảng 3.000 đồng/lít.
Sự gia tăng giá tạo áp lực nặng nề lên chính sách chiết khấu đầu mối, khi nhiều doanh nghiệp phản ánh mức chiết khấu chỉ còn dao động từ 50 đến 200 đồng một lít, thậm chí nhiều nơi về 0. Một chủ hệ thống phân phối xăng tại TP.HCM, cho biết việc Mỹ tham chiến đã khiến chiết khấu từ 300–500 đồng/lít xuống thấp, khiến các đầu mối bán chạy nhưng lỗ khoảng 1.000 đồng/lít. Tình trạng này khiến nguồn cung khan hiếm, một phần vì đầu mối hạn chế cung cấp cho những khách hàng không nằm trong hợp đồng với kỳ vọng nhu cầu không ổn định.
Tình thế này buộc một số cửa hàng bán lẻ tại TP.HCM chấp nhận bán lỗ nhằm giữ chân khách hàng, dù doanh thu sụt giảm 30–50% nếu phải đóng cửa tạm thời. Nhưng nếu giá dầu tiếp tục tăng và chiết khấu vẫn duy trì ở mức thấp, áp lực chi phí vận hành 1.500–1.700 đồng/lít đè nặng lên các cửa hàng, nhiều trạm xăng có thể đang hoạt động dưới giá vốn.
Nhiều doanh nghiệp đầu mối khu vực miền Tây cho biết họ chỉ ưu tiên bán cho những đối tác đã ký hợp đồng để bảo đảm nguồn hàng. Mặc dù lượng cung từ trong nước và khu vực vẫn ổn định, nhưng giá cao khiến các doanh nghiệp nhỏ gặp khó khăn trong quản lý vốn và dự trữ.
Trong bối cảnh đó, họ đang cảnh báo về nguy cơ đứt gãy nguồn cung nếu tình trạng chiết khấu thấp và giá bán lẻ tăng kéo dài. Doanh nghiệp đề xuất cần sớm có biện pháp ổn định, như hỗ trợ chiết khấu, nhằm giữ cho doanh nghiệp vẫn còn lãi khi bán và ngăn nguy cơ thiếu hàng.
Trước tình hình này, nhiều doanh nghiệp kiến nghị Bộ Công Thương khẩn trương vận hành lại Quỹ bình ổn giá xăng dầu để hỗ trợ doanh nghiệp và người tiêu dùng. Tại cuộc họp báo cuối tuần trước, lãnh đạo Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước đã yêu cầu các đầu mối thực hiện nghiêm kế hoạch cung ứng, đảm bảo dự trữ và phối hợp chặt chẽ với các nhà máy lọc dầu nội địa để duy trì nguồn cung.
Theo báo cáo, trong 5 tháng đầu năm 2025, tổng nguồn cung xăng dầu trong nước đạt 12,5 triệu m³, trong đó 38% là hàng nhập khẩu. Tuy nhiên, kể từ đầu năm đến nay, các doanh nghiệp không trích lập hay sử dụng quỹ bình ổn. Trong khi đó, hơn 6.067 tỷ đồng quỹ này vẫn đang nằm trong tay hơn 30 đầu mối. Việc kích hoạt lại quỹ được đánh giá là cần thiết để kiềm chế giá trong giai đoạn địa chính trị căng thẳng và giá dầu neo cao.
Về lâu dài, Bộ Công Thương đã trình Chính phủ dự thảo sửa đổi nghị định liên quan đến hoạt động kinh doanh xăng dầu, bao gồm điều chỉnh cách tính giá và quy định sử dụng quỹ bình ổn. Nếu được phê duyệt, các điều chỉnh này được kỳ vọng sẽ giúp tăng khả năng chủ động điều tiết thị trường và đảm bảo cân đối cung – cầu trong bối cảnh biến động hiện tại.