Bí ẩn lượng vàng ‘khủng’ Trung Quốc đang nắm giữ

Vietstock - Bí ẩn lượng vàng ‘khủng’ Trung Quốc đang nắm giữ

Trung Quốc có thể đã mua vàng với khối lượng gấp hơn 10 lần con số công bố trong chiến lược âm thầm đa dạng hóa dự trữ và giảm phụ thuộc vào USD.

Âm thầm mua - bán

Số liệu mua vàng công khai của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc trong năm nay rất thấp, chỉ 1,9 tấn vào tháng 8, 1,9 tấn vào tháng 7 và 2,2 tấn vào tháng 6.

Một số nhà phân tích quốc tế nhận định lượng vàng Trung Quốc mua có thể cao hơn số liệu công bố, do sự khác biệt giữa dữ liệu thương mại và báo cáo chính thức.

Các nhà phân tích tại Societe Generale ước tính, dựa trên dữ liệu thương mại, tổng lượng mua của Trung Quốc có thể lên tới 250 tấn trong năm nay, chiếm hơn 1/3 tổng cầu vàng của các ngân hàng trung ương toàn cầu.

Jeff Currie, Giám đốc chiến lược năng lượng tại Carlyle cho rằng xu hướng mua vàng của Trung Quốc có thể liên quan đến nỗ lực đa dạng hóa dự trữ ngoại hối, tương tự nhiều nền kinh tế khác. Chuyên gia này không thể đoán được Trung Quốc đang mua bao nhiêu vàng. Dầu mỏ có thể theo dõi bằng vệ tinh, vàng thì không. Không có cách nào xác định vàng được chuyển đến đâu và bên nào đang thực sự mua.

Các nhà giao dịch hiện phải dựa vào dữ liệu gián tiếp, như số lượng thỏi vàng 400 ounce được đúc mới với số seri liên tiếp. Những thỏi này thường được tinh luyện tại Thụy Sĩ hoặc Nam Phi, sau đó vận chuyển qua London rồi bay sang Trung Quốc.

Ông Bruce Ikemizu, Giám đốc Hiệp hội Thị trường vàng Nhật Bản, cho rằng năm nay mọi người thực sự không tin vào số liệu chính thức, đặc biệt là tại Trung Quốc. Nhiều chuyên gia tin rằng dự trữ vàng hiện tại của Trung Quốc gần 5.000 tấn, gấp đôi con số công khai.

Các ngân hàng trung ương đã mua vào lượng lớn vàng trong những năm gần đây, góp phần đẩy giá vượt mốc 4.300 USD/ounce. Dữ liệu từ Hội đồng Vàng Thế giới (WGC) cho thấy trong thập kỷ qua, tỷ trọng vàng trong dự trữ toàn cầu ngoài Mỹ đã tăng từ 10% lên 26%, trở thành tài sản dự trữ lớn thứ hai sau đồng USD.

Trong quý gần đây nhất, chỉ khoảng 1/3 lượng mua chính thức được báo cáo công khai, giảm từ khoảng 90% cách đây bốn năm, theo ước tính của WGC dựa trên dữ liệu của Metals Focus.

Các ngân hàng trung ương có thể không báo cáo hoạt động vàng để tránh phản ứng của thị trường hoặc vì lý do chính trị. Một số lo ngại rằng việc mua vàng công khai, vốn thường là biện pháp phòng ngừa rủi ro với đồng USD, có thể làm xấu đi quan hệ với chính quyền Mỹ.

Nicky Shiels, nhà phân tích tại nhà máy tinh luyện Thụy Sĩ MKS Pamp, cho biết việc chỉ báo cáo mức tối thiểu là hợp lý, nếu cần, vì sợ bị trả đũa từ chính quyền Mỹ. Vàng được coi là biện pháp phòng ngừa rủi ro đối với Mỹ. Ở hầu hết thị trường mới nổi, ngân hàng trung ương không tiết lộ đầy đủ các giao dịch mua.

Các bên bán vàng cũng thường giữ kín kế hoạch của mình để tránh làm giá đi ngược lại lợi ích của họ. Năm 1999, cựu Bộ trưởng Tài chính Anh Gordon Brown công bố rằng Ngân hàng Anh sẽ bán một nửa dự trữ vàng. Thông tin này khiến giá vàng giảm mạnh và khi bán ra, ngân hàng chỉ thu về trung bình 275 USD/ounce.

Michael Haigh, nhà phân tích tại Societe Generale, cho biết sự mờ mịt này khiến thị trường vàng trở nên độc đáo và khó đoán so với các hàng hóa như dầu, nơi Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) đóng vai trò điều tiết sản xuất. Lượng vàng ra vào ngân hàng trung ương có tác động rất lớn.

Trung Quốc nắm giữ bao nhiêu vàng?

Trung Quốc là nhà sản xuất và tiêu thụ vàng lớn nhất thế giới, nhưng dữ liệu dự trữ vàng của Trung Quốc thường không được cập nhật thường xuyên, khiến các chuyên gia phải dựa vào nhiều nguồn thống kê khác nhau để ước tính.

Chương trình mua vàng chính thức của Trung Quốc, do Cục Quản lý Ngoại hối Nhà nước (SAFE) trực thuộc PBOC quản lý, mới chỉ mua 25 tấn trong năm nay. Vàng dự trữ thường được lưu giữ ở Thượng Hải hoặc Bắc Kinh.

SAFE có các mục tiêu mua vàng trong 1 năm và 5 năm và lượng dự trữ hiện tại vẫn thấp hơn nhiều so với mục tiêu, theo một cựu quan chức SAFE.

Một số báo cáo cho rằng ngoài SAFE, các tổ chức nhà nước khác cũng tham gia giao dịch vàng, tuy nhiên thông tin chi tiết không được công bố rộng rãi.

Một phương pháp ước tính việc mua vàng chính thức của Bắc Kinh là xem xuất khẩu vàng từ Anh sang Trung Quốc, các thỏi lớn được các ngân hàng trung ương ưa chuộng chủ yếu được giao dịch ở London. Theo phương pháp này, Societe Generale ước tính SAFE sẽ nhập khoảng 250 tấn trong năm nay.

Một phương pháp khác là tính khoảng chênh giữa nhập khẩu ròng và sản xuất vàng trong nước của Trung Quốc, cũng như sự thay đổi lượng vàng nắm giữ bởi các ngân hàng thương mại hoặc mua bởi người tiêu dùng bán lẻ.

Dựa trên phương pháp này, Plenum Research, một công ty tư vấn tại Bắc Kinh, tính toán chênh lệch các giao dịch mua chính thức là 1.351 tấn năm 2023 và 1.382 tấn năm 2022, gấp hơn 6 lần lượng mua công khai mà Trung Quốc thực hiện trong các năm đó.

Dữ liệu càng phức tạp bởi Trung Quốc là nhà khai thác vàng lớn nhất thế giới, chiếm 10% sản lượng toàn cầu năm ngoái. Điều này có nghĩa nước này có thể mua vàng trong nước cho dự trữ.

Khi Trung Quốc mở rộng dự trữ vàng, nước này cũng đã đề xuất dịch vụ lưu trữ vàng tại Sở Giao dịch Vàng Thượng Hải; một số quốc gia, như Campuchia, đã lựa chọn sử dụng dịch vụ này.

Duy Anh (Theo FT)