Cuộc khủng hoảng chính trị ở Venezuela đang leo thang. Hôm qua, Mỹ, Canada, Brazil và một loạt các quốc gia Nam và Trung Mỹ khác đã chính thức công nhận lãnh đạo phe đối lập Venezuela, Juan Guaido, trở thành tổng thống lâm thời thay cho Nicolas Maduro, người đã đẩy đất nước Nam Mỹ rơi vào sụp đổ kinh tế.
Guaido từng là chủ tịch của Quốc hội Venezuela trước khi đảm nhiệm vai trò mới, đầy tranh chấp này. Ngoài ra, chính quyền Trump hiện đang công khai xem xét đưa ra các biện pháp trừng phạt đối với hàng dầu xuất khẩu của Venezuela .
Mỹ có nhiều biện pháp trừng phạt đối với Maduro và những người ủng hộ ông, nhưng họ đã kiềm chế không xử phạt dầu của Venezuela. Điều này có thể thay đổi. Tổng thống Trump nói rằng ông đang tích cực xem xét các biện pháp trừng phạt trong bối cảnh các cuộc biểu tình ngày càng gia tăng nhằm chống lại chế độ cai trị ngày càng độc đoán của Maduro.
Tuần trước, tôi đã đề cập đến tác động tiềm tàng của các lệnh trừng phạt như vậy đối với nhà máy lọc dầu Citgo ở Hoa Kỳ. Tuy nhiên, lệnh trừng phạt đối với dầu của Venezuela có thể gây ra nhiều tác động lớn hơn.
Giá loại dầu thô nặng có thể tăng
Venezuela có trữ lượng dầu lớn nhất thế giới. Dầu có thể khai thác dễ dàng được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1914 tại hồ Maracaibo, nhưng phần lớn sản lượng hiện tại của Venezuela đến từ nguồn tài nguyên dầu đắt đỏ và khó khai thác hơn ở Vành đai Orinoco. Sản xuất dầu ở Venezuela lên tới 3,4 triệu thùng mỗi ngày, nhưng đã giảm xuống dưới 1,2 triệu thùng mỗi ngày trong năm 2018. Venezuela là nguồn cung cấp dầu nước ngoài lớn thứ 3 của Mỹ (Canada và Ả Rập xê út đều xuất khẩu sang Mỹ nhiều hơn Venezuela). Chưa đến một nửa sản lượng hiện tại của Venezuela được xuất khẩu sang các nhà máy lọc dầu ở Mỹ, một trong số đó là Citgo, thuộc sở hữu của PdVSA.
Dầu ở đây chủ yếu là dầu thô nặng thường được trộn với các loại dầu khác để chế biến. Nếu Venezuela bị loại do cung cấp dầu thô nặng, giá của loại dầu này sẽ tăng lên. Trên thực tế, theo Reuters, giá của một số loại dầu thô tương tự đã tăng thêm $6,25 vào thứ 3.
Việc nhập khẩu sản phẩm dầu thô Mỹ của Venezuela sẽ dừng lại?
Canada cũng sản xuất dầu thô tương tự, từ khu vực cát dầu ở Alberta. Tuy nhiên, các nhà máy lọc dầu Mỹ, chủ yếu nằm ở khu vực Vịnh Mexico, sẽ gặp khó khăn trong việc khai thác dầu đó, bởi vì Alberta đang phải đối mặt với vấn đề giao thông đáng kể. Sắp xếp lại đường đi của dầu từ Trung Đông không phải là một ý kiến hay, vì điều đó rất mất thời gian.
Vì vậy, nếu các biện pháp trừng phạt này xảy ra, các nhà máy lọc dầu ở Vịnh Mexico sử dụng dầu của Venezuela sẽ phải chịu với chi phí cao hơn. Nếu họ phải vận hành dưới công suất tối đa, có thể giá xăng sẽ tăng ở một số nơi.
Nếu Mỹ trừng phạt dầu của Venezuela, có khả năng Venezuela cũng sẽ ngừng mua các sản phẩm dầu mỏ của Mỹ mặc dù quyết định đó sẽ ảnh hưởng Venezuela nhiều hơn là ảnh hưởng đến Mỹ Theo EIA, Venezuela đã nhập khẩu hơn 3 triệu thùng sản phẩm dầu mỏ từ Mỹ trong tháng 10 năm 2018.
Các nhà máy lọc dầu của Venezuela đã bị phá huỷ và không còn có thể sản xuất đủ xăng và các sản phẩm dầu mỏ khác để đáp ứng nhu cầu trong nước. Từ năm 2016, Venezuela đã nhập khẩu chất pha loãng từ Hoa Kỳ, các sản phẩm dầu mỏ được trộn với dầu nặng của Venezuela để có thể được xuất khẩu. Nếu hoạt động giao thương với Hoa Kỳ bị dừng lại, xuất khẩu dầu Venezuela cho các khách hàng khác có thể giảm đáng kể cho đến khi họ tìm thấy một nguồn chất pha loãng khác.
Rosneft có thể chiếm tài sản của PdVSA ở Mỹ
Doanh thu mà Venezuela nhận được từ thị trường Hoa Kỳ thường được sử dụng để tài trợ cho ngân sách Venezuela. Phần còn lại của việc bán dầu Venezuela để trả lãi cho các khoản vay từ Nga và Trung Quốc.
Nếu Venezuela không trả nợ cho Rosneft của Nga (MCX: ROSN), họ có thể chiếm đoạt dầu của Venezuela ở Mỹ. Trên thực tế, 49,9% Citgo hiện đang trở thành tài sản thế chấp cho các khoản nợ của PdVSA đối với Rosneft.
Nhiều khả năng chính phủ Hoa Kỳ sẽ chặn việc Rosneft mua lại Citgo vì lý do an ninh quốc gia, nhưng điều đó có thể dẫn đến tranh chấp và bế tắc giữa Venezuela, Nga và Mỹ. Nếu PdVSA vỡ nợ, và nếu chính phủ Mỹ cấm Rosneft mua cổ phần của Citgo, chúng ta có thể thấy việc bán số cổ phần đó cho một công ty trung lập hơn đã được thỏa thuận giữa các bên (có khả năng giảm giá).
Các lệnh trừng phạt: Không tốt đối với Venezuela, ảnh hưởng xấu tương tự đối với Mỹ
Rõ ràng, các lệnh trừng phạt sẽ tác động đáng kể đến Venezuela. Tuy nhiên, Mỹ cũng chịu ảnh hưởng ngay lập tức của các biện pháp trừng phạt này. Hiện nay, Hoa Kỳ đang tràn ngập các sản phẩm dầu mỏ. Các nhà máy lọc dầu đang hoạt động hết công suất và sản phẩm đang chất đống trong kho.
Mexico đã ngừng nhập khẩu dầu Mỹ khi đang tập trung giải quyết các vấn đề trộm cắp trong cơ sở hạ tầng đường ống. Nếu Venezuela cũng ngừng nhập khẩu các sản phẩm dầu của Mỹ, khả năng hàng tồn kho của họ sẽ gia tăng đáng kể.
Hầu hết các nhà phân tích dự đoán sản lượng dầu của Venezuela sẽ giảm xuống dưới 1 triệu thùng mỗi ngày trong năm 2019. Tuy nhiên, nếu có quyết định về lệnh trừng phạt sớm, giá dầu sẽ tăng mạnh trong tháng 5.
Sự kết hợp của các lệnh trừng phạt đối với Venezuela, sự khởi đầu của mùa cao điểm ở Mỹ, kết thúc một số hoặc tất cả các miễn trừ đối với các nhà nhập khẩu dầu Iran và việc cắt giảm sản xuất tại các nước OPEC+ có thể khiến sản lượng dầu mỏ giảm vào mùa xuân này.