Tỷ phú Masayoshi Son đề xuất siêu dự án AI 1,000 tỷ USD với TSMC và chính quyền Trump

Vietstock - Tỷ phú Masayoshi Son đề xuất siêu dự án AI 1,000 tỷ USD với TSMC và chính quyền Trump

Nhà sáng lập SoftBank Group Masayoshi Son đang tìm cách hợp tác với Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. (TSMC) để triển khai một khu phức hợp công nghiệp trị giá 1,000 tỷ USD tại Arizona chuyên sản xuất robot và trí tuệ nhân tạo (AI).

Theo những nguồn tin thân cận, ông Son đang ấp ủ tầm nhìn tạo ra một "Thâm Quyến phiên bản Mỹ" - một trung tâm sản xuất công nghệ cao khổng lồ nhằm đưa ngành sản xuất hiện đại trở lại đất Mỹ. Khu công nghiệp này sẽ tập trung vào các dây chuyền sản xuất robot công nghiệp được tích hợp trí tuệ nhân tạo.

Các đại diện SoftBank mong muốn nhà sản xuất chip AI tiên tiến của Nvidia (NASDAQ:NVDA) - TSMC - đóng vai trò nổi bật trong dự án. Tuy nhiên, vai trò cụ thể của TSMC trong kế hoạch của Son vẫn chưa được làm rõ hoàn toàn. Hiện TSMC đã có kế hoạch đầu tư 165 tỷ USD vào Mỹ và bắt đầu sản xuất hàng loạt tại nhà máy Arizona đầu tiên. Tuy nhiên, một nguồn tin quen thuộc với TSMC cho biết dự án của SoftBank sẽ không ảnh hưởng đến kế hoạch của họ tại Phoenix.

Dự án mang tên "Project Crystal Land" đại diện cho nỗ lực đầy tham vọng nhất của người đứng đầu SoftBank trong sự nghiệp đầy những khoản cược lớn - từng mang lại lợi nhuận hàng ngàn lần nhưng cũng có lúc thua lỗ hàng tỷ USD. Son, người thường thể hiện sự thất vọng về di sản của chính mình, đã nhiều lần khẳng định sẽ làm mọi thứ có thể để đẩy nhanh phát triển AI.

Các đại diện SoftBank đã tiếp xúc với chính quyền liên bang và bang để thảo luận về các ưu đãi thuế cho các công ty xây dựng nhà máy hoặc đầu tư vào khu công nghiệp này, bao gồm các cuộc đàm phán với Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick.

Tỷ phú Nhật Bản cũng đang trực tiếp tìm hiểu sự quan tâm từ nhiều công ty công nghệ, trong đó có Samsung Electronics của Hàn Quốc.

Sau thông tin trên, cổ phiếu SoftBank tăng 2.7% trong ngày 20/06, TSMC tăng 1.9% và Samsung tăng 0.5%.

Kế hoạch tài chính đầy thách thức

Dự án Crystal Land ra đời trong bối cảnh chiến dịch huy động hàng trăm tỷ USD cho các trung tâm dữ liệu Mỹ hợp tác với OpenAI đang có dấu hiệu chậm tiến độ so với kế hoạch ban đầu. Tuy nhiên, Crystal Land cần giải quyết các vấn đề quan trọng như nhu cầu thị trường và nguồn tài trợ phù hợp với quy mô khổng lồ để trở thành hiện thực.

Ông Son đã lập danh sách các công ty trong danh mục SoftBank Vision Fund có thể tham gia trung tâm sản xuất Arizona. Các startup về robot và tự động hóa được SoftBank hỗ trợ - như Agile Robots SE - có thể thiết lập cơ sở sản xuất tại khu phức hợp này.

Các kế hoạch vẫn ở giai đoạn sơ bộ và tính khả thi phụ thuộc vào sự hỗ trợ từ chính quyền Trump và quan chức bang. Chi phí dự án của Son có thể lên tới 1,000 tỷ USD, nhưng quy mô thực tế sẽ phụ thuộc vào sự quan tâm từ các công ty công nghệ lớn. Nếu thành công, vị tỷ phú Nhật Bản có ý định xây dựng nhiều khu công nghiệp tiên tiến khác trên khắp nước Mỹ.

SoftBank dự định triển khai dự án Arizona song song với kế hoạch đầu tư tới 30 tỷ USD vào OpenAI và thương vụ mua lại Ampere Computing với giá 6.5 tỷ USD. Công ty cũng tham gia liên doanh Stargate với OpenAI, Oracle và MGX của Abu Dhabi.

Đến cuối tháng 3/2025, SoftBank sở hữu 3.4 nghìn tỷ Yên (23 tỷ USD) tiền mặt. Công ty đã bán khoảng 25% cổ phần T-Mobile để huy động 4.8 tỷ USD trong tháng này. SoftBank còn có lượng tài sản ròng 25.7 nghìn tỷ Yên, với Arm Holdings (NASDAQ:ARM) chiếm phần lớn, từ đó cho phép vay thêm hàng tỷ USD khi cần.

Đánh giá từ chuyên gia

SoftBank đang nghiên cứu cách thức tài trợ cho dự án Stargate, mô hình này có thể sử dụng cho Crystal Land. Đây là phương thức phổ biến với các dự án hạ tầng lớn, cho phép gọi vốn riêng cho từng dự án và cần ít tiền đầu tư ban đầu hơn.

Việc ông Son liên tục tìm kiếm tăng trưởng đã khiến nhiều dự án được triển khai thiếu chắc chắn, gây khó khăn trong việc đánh giá cam kết thực tế của ông. Vị tỷ phú này thường bị thúc đẩy bởi mong muốn nâng giá cổ phiếu SoftBank và "đền đáp" những nhà đầu tư cá nhân đã kiên nhẫn nắm giữ cổ phiếu từ thời kỳ bong bóng công nghệ.

Bà Melissa Otto - Trưởng bộ phận nghiên cứu tại Visible Alpha - cho rằng nếu mục tiêu chính của ông Son là thúc đẩy AI, việc khuyến khích hợp tác giữa các chuyên gia sản xuất với kỹ sư AI và ươm tạo những công ty nhỏ hơn có thể hiệu quả hơn. Tuy nhiên, đầu tư vào trung tâm dữ liệu lại có thể giúp giảm chi phí phát triển ứng dụng AI và thúc đẩy việc áp dụng công nghệ này trên quy mô rộng.

"Ông ấy là người có tư duy dài hạn và sẵn sàng chấp nhận rủi ro", bà Otto nhận xét. "Nhưng vẫn còn quá sớm để đưa ra đánh giá cuối cùng”.

Vũ Hạo (Theo Bloomberg)