Vietstock - Thị trường tiền tệ toàn cầu 2024: Đồng USD thị uy sức mạnh
Năm 2024 khép lại với diễn biến đầy kịch tính trên thị trường tiền tệ, nơi đồng USD tiếp tục thể hiện sức mạnh vượt trội trong bối cảnh toàn cầu trải qua nhiều biến động về chính trị và kinh tế. Đây là năm đánh dấu thành công của các ngân hàng trung ương trong việc kiểm soát lạm phát - hệ quả của đại dịch COVID-19 và những căng thẳng địa chính trị gần đây.
Sau khi duy trì lãi suất ở mức cao trong gần suốt năm 2023, đa số ngân hàng trung ương lớn đã bắt đầu chu kỳ giảm lãi suất trong năm 2024. Tuy nhiên, tốc độ giảm lãi suất khác biệt giữa các quốc gia đã tạo nên sự phân hóa rõ rệt trong kỳ vọng chính sách tiền tệ, dẫn đến những biến động mạnh trên thị trường ngoại hối.
Trong số 20 đồng tiền toàn cầu được Octa Broker theo dõi, đồng USD thể hiện sức mạnh vô cùng vượt trội. Tính đến ngày 13/12/2024, chỉ số đồng USD (DXY) – thước đo sức mạnh của đồng bạc xanh so với rổ tiền tệ chủ chốt – đã tăng gần 6% so với đầu năm.
"Đồng USD đã trải qua một chuyến tàu lượn siêu tốc trong năm 2024, tăng vọt lên mức cao mới trong nhiều tháng và giảm xuống mức thấp mới trong nhiều tháng. Mặc dù đồng bạc xanh có vẻ là đồng tiền có hiệu suất tốt nhất trong suốt năm 2024 , phần lớn sự tăng giá của nó diễn ra trong nửa cuối năm và chủ yếu do kỳ vọng về một sự thay đổi lớn trong chính sách thương mại của Mỹ", chuyên gia phân tích thị trường tài chính tại Octa Broker Kar Yong Ang nhận định.
Thị trường đặc biệt lo ngại về tác động của các chính sách nhập cư và thương mại được Donald Trump đề xuất, với dự đoán rằng những chính sách này có thể gây áp lực lạm phát và buộc Fed phải duy trì lãi suất cao trong thời gian dài hơn. Hệ quả là khoảng cách lãi suất giữa Fed và các ngân hàng trung ương lớn khác ngày càng rộng ra, thúc đẩy dòng vốn đổ mạnh vào đồng USD.
Nền kinh tế Mỹ cũng cho thấy sức mạnh vượt trội so với các nền kinh tế phát triển khác. Theo dự báo của IMF, trong khi GDP thực tế của các nền kinh tế phát triển chỉ đạt mức tăng trưởng trung bình 1.8%, riêng Mỹ dự kiến sẽ đạt mức tăng trưởng ấn tượng 2.8% trong năm 2024, và xu hướng này được dự báo tiếp tục trong năm 2025.
Trong khi đồng USD tăng giá, hầu hết các đồng tiền chính khác đều giảm giá. Ngoại lệ duy nhất là đồng Bảng Anh, dự kiến sẽ kết thúc năm với mức gần như không đổi so với năm 2023.
"Sức mạnh tương đối của đồng USD chỉ là một trong nhiều lý do khiến hầu hết các đồng tiền chính khác hoạt động kém hiệu quả trong năm 2024. Tuy nhiên, các yếu tố đặc thù của từng quốc gia và đặc biệt là sự bất ổn chính trị đã tạo áp lực giảm giá đáng kể lên các đồng tiền này", Kar Yong Ang phân tích.
EUR/USD, cặp ngoại hối được giao dịch nhiều nhất và có thanh khoản cao nhất thế giới, đã chịu ảnh hưởng nặng nề từ bất ổn chính trị tại các nền kinh tế lớn của khu vực đồng Euro. Tại Pháp và Đức, tình trạng bế tắc chính trị đã dẫn đến việc từ chức của nhiều quan chức cấp cao và các cuộc bầu cử sớm. Tương tự, quyết định kêu gọi bầu cử nghị viện bất ngờ của Thủ tướng Anh Rishi Sunak đã khiến GBP/USD trải qua một trong những đợt giảm giá mạnh nhất trong năm 2024.
Yên Nhật biến động mạnh nhất
Đồng Yên Nhật đã trở thành đồng tiền có biến động mạnh nhất trong nhóm tiền tệ chính, bất chấp vị thế trú ẩn an toàn truyền thống của nó.
"Các nhà giao dịch USD/JPY đã có một chuyến đi điên rồ trong năm 2024. Thành thật mà nói, nó giống như một chuyến tàu lượn siêu tốc hoàn toàn. Tôi nghĩ rằng ở đây đã có những khoản lãi và lỗ rất nhanh chóng", Kar Yong Ang chia sẻ.
Trong nửa đầu năm, động lực tăng giá của đồng USD đã đẩy cặp USD/JPY lên mức cao nhất trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, tin đồn về khả năng can thiệp của Chính phủ Nhật Bản để hỗ trợ đồng Yên đã khiến cặp tiền này bắt đầu giảm giá. Đặc biệt, đợt bán tháo mạnh diễn ra vào cuối tháng 7 sau khi Ngân hàng Nhật Bản (BOJ) quyết định tăng lãi suất lên mức cao nhất trong 15 năm và công bố kế hoạch giảm quy mô chương trình mua trái phiếu.
"Vào thời điểm đó, có vẻ như BOJ đang có lập trường thắt chặt đáng ngạc nhiên. Quyết định của họ thực sự làm chấn động thị trường và khiến các nhà đầu tư phải đánh giá lại các giao dịch chênh lệch lãi suất (carry trade) bằng đồng Yên", Kar Yong Ang giải thích.
Sức mạnh của đồng USD cũng tạo áp lực đáng kể lên thị trường tiền tệ Việt Nam trong năm 2024. Chênh lệch lãi suất lớn giữa Việt Nam và Mỹ, cộng với xu hướng tăng giá của đồng USD trên thị trường thế giới, đã khiến tỷ giá USD/VND liên tục thiết lập mặt bằng giá mới. Hiện tỷ giá đang dao động quanh ngưỡng 25,400 đồng/USD, buộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phải tích cực can thiệp thị trường thông qua việc bán USD để bình ổn tỷ giá.
Nhìn chung, bức tranh tiền tệ năm 2024 phản ánh rõ nét sự phân hóa giữa các nền kinh tế lớn, với đồng USD nổi lên như một điểm sáng nhờ nền tảng kinh tế vững chắc của Mỹ, chính sách tiền tệ thận trọng của Fed và kỳ vọng về những thay đổi chính sách trong tương lai.
Trong khi đó, các đồng tiền chính khác phải đối mặt với thách thức kép từ tăng trưởng kinh tế chậm chạp và bất ổn chính trị, dự báo một năm 2025 còn nhiều biến động cho thị trường tiền tệ toàn cầu.
Vũ Hạo
