IR trong kỷ nguyên AI - Bước đột phá ẩn chứa thách thức

Vietstock - IR trong kỷ nguyên AI - Bước đột phá ẩn chứa thách thức

Trong vòng vài năm trở lại đây, trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành từ khóa nóng trong hầu hết các lĩnh vực - từ marketing, vận hành, quản trị rủi ro cho đến nghiên cứu thị trường. Hoạt động quan hệ nhà đầu tư (IR) vốn được xem là lĩnh vực đặc thù, đòi hỏi nhân sự sở hữu kiến thức tài chính lẫn kỹ năng truyền thông, cũng không nằm ngoài làn sóng chuyển đổi mới.

Ngày nay, việc áp dụng AI vào IR đang mở ra sự thuận lợi chưa từng có để triển khai phân tích dữ liệu thị trường theo thời gian thực, dự báo mối quan tâm của nhà đầu tư, cá nhân hóa nội dung truyền thông, hay tự động hóa quy trình công bố thông tin. Nếu trước đây đội ngũ IR phải mất hàng giờ, thậm chí hàng ngày để tổng hợp dữ liệu và viết báo cáo thì nay nhiều khâu có thể rút ngắn xuống chỉ còn vài phút.

Ở các thị trường phát triển, không ít doanh nghiệp đã tích hợp AI vào nền tảng IR dưới dạng phân tích dự đoán (predictive analytics), giúp xác định thời điểm tối ưu để phát hành thông tin, cũng như lựa chọn nội dung mà nhà đầu tư quan tâm.

Chẳng hạn, 2 doanh nghiệp niêm yết tại Sở GDCK New York (NYSE) là Skechers USA và Ciena đã sử dụng AI để phân tích dữ liệu lịch sử và dự đoán trước các câu hỏi mà nhà phân tích có thể đặt ra trong các cuộc họp công bố kết quả kinh doanh định kỳ. Điều này giúp ban lãnh đạo chuẩn bị câu trả lời sâu sát, kịp thời và giảm thiểu rủi ro bỏ sót thông tin quan trọng [1].

Theo hãng cung cấp dịch vụ hạ tầng tài chính Broadridge, nhiều công ty niêm yết ở thị trường phát triển còn khai thác AI để phân tích hành vi cổ đông, phân loại nhà đầu tư và cá nhân hóa thông điệp IR cho từng nhóm đối tượng [2]. Một số công ty đã tích hợp chatbot AI trên trang web IR để trả lời tức thì các câu hỏi thường gặp, đồng thời thu thập dữ liệu phản hồi nhằm tinh chỉnh chiến lược truyền thông. Nhờ những ứng dụng này, thời gian phản hồi đã rút ngắn đáng kể. Tính nhất quán của thông tin cũng được nâng cao và trải nghiệm nhà đầu tư được cải thiện rõ rệt.

Trong những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp Việt cũng đã nhanh chóng áp dụng AI để tối ưu hóa hoạt động kinh doanh - từ tự động hóa chăm sóc khách hàng, phân tích dữ liệu đến dự báo nhu cầu và cá nhân hóa trải nghiệm.

Khảo sát của CPA Australia cho thấy, có đến 74% doanh nghiệp tại Việt Nam đã và đang áp dụng chiến lược số, bao gồm cả AI - cao hơn mức trung bình 63% của toàn khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Trong đó, 98% ghi nhận cải thiện rõ rệt trong vận hành kinh doanh và trải nghiệm khách hàng. Về phía người dùng, khảo sát của Microsoft cũng cho thấy, 88% lao động tri thức ở Việt Nam đã sử dụng AI tạo sinh (Generative AI) trong công việc, cao hơn mức trung bình toàn cầu là 75%.

Tuy nhiên, việc ứng dụng AI một cách chuyên sâu trong hoạt động IR đến nay vẫn chưa được triển khai ở nhiều tổ chức. Nguyên nhân của sự chậm trễ là bởi doanh nghiệp thiếu hụt nhân lực am hiểu công nghệ, chi phí đầu tư ban đầu cao, và đặc biệt là lo ngại từ phía các nhà quản lý về việc khó kiểm soát chất lượng nội dung do AI tạo ra trong các tương tác tự động với nhà đầu tư - điều dễ dẫn đến rủi ro truyền đạt thông tin sai lệch hoặc không phù hợp.

Thách thức và giải pháp

Cơ hội là rất lớn, nhưng việc ứng dụng AI vào IR đặt ra không ít thách thức.

Đầu tiên là về chất lượng dữ liệu, bởi AI chỉ hiệu quả khi được huấn luyện trên dữ liệu chuẩn xác và đáng tin cậy. Dữ liệu không đầy đủ hoặc sai lệch có thể dẫn tới phân tích sai, gây ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín doanh nghiệp.

Đối với hoạt động IR, việc cho phép AI xử lý nhiều dữ liệu nhạy cảm về tài chính và chiến lược kinh doanh cũng tạo nên nguy cơ rò rỉ, hoặc lạm dụng thông tin.

Trong khi đó, một vấn đề quan trọng mang nặng yếu tố con người là việc IR không chỉ là truyền tải dữ liệu, mà còn là xây dựng niềm tin và kết nối cảm xúc với nhà đầu tư. Nếu quá phụ thuộc vào tự động hóa, doanh nghiệp có nguy cơ đánh mất “điểm chạm” cá nhân - vốn là yếu tố rất quan trọng trong mối quan hệ dài hạn với cổ đông.

Với vai trò là Thành viên Hội đồng Bình chọn Chương trình IR Awards 2025, VCBF nhận thấy: Phần lớn doanh nghiệp niêm yết Việt Nam hiện chỉ mới ở giai đoạn số hóa cơ bản. Chẳng hạn, họ thực hiện IR thông qua việc đăng tải báo cáo trực tuyến, sử dụng phần mềm quản lý dữ liệu hoặc áp dụng dịch vụ họp trực tuyến. Việc khai thác AI ở tầm chiến lược, như dự đoán hành vi nhà đầu tư hay tối ưu hóa thời điểm công bố thông tin, vẫn còn hạn chế.

Để AI thực sự phát huy giá trị trong hoạt động IR, VCBF cho rằng, doanh nghiệp cần một lộ trình gồm 3 bước.

Thứ nhất, dữ liệu phải được chuẩn hóa và làm sạch, nhằm đảm bảo mọi thông tin tài chính, báo cáo và phản hồi của nhà đầu tư đều được lưu trữ nhất quán và dễ khai thác.

Thứ hai, cần có sự kết hợp giữa AI với kinh nghiệm của đội ngũ IR. Điều này là do AI mạnh ở phân tích số liệu và nhận diện xu hướng, nhưng chiến lược truyền thông và xử lý tình huống vẫn cần kinh nghiệm của con người.

Cuối cùng, các bộ phận IR cần duy trì nguyên tắc minh bạch và trách nhiệm giải trình. Dù ứng dụng công nghệ mới, mọi thông tin cung cấp ra thị trường phải tuân thủ pháp luật, đảm bảo tính chính xác và dễ kiểm chứng.

Tựu trung, AI sẽ không thay thế con người trong hoạt động IR, nhưng sẽ là trợ thủ mạnh mẽ nếu được ứng dụng hợp lý. Một doanh nghiệp biết cân bằng giữa công nghệ và yếu tố con người sẽ không chỉ nâng cao hiệu quả truyền thông với thị trường mà còn củng cố được niềm tin của nhà đầu tư. Đây chính là nền tảng quan trọng cho tăng trưởng bền vững.

Nguyễn Hoàng Linh - Giám đốc Quản lý Danh mục Đầu tư VCBF

FILI

[1] Wall Street Journal