Xung đột Trung Đông đe dọa gây cú sốc mới cho kinh tế Mỹ

Investing.com - Giá dầu tăng mạnh sau căng thẳng tại Trung Đông khiến Mỹ đối mặt nguy cơ lạm phát quay trở lại, theo nhận định của nhiều chuyên gia phân tích. Sau khi Mỹ không kích ba cơ sở hạt nhân của Iran, rủi ro giá xăng dầu tăng cao đã trở thành hiện thực, tạo áp lực lớn lên nền kinh tế số một thế giới.

Căng thẳng leo thang tại Trung Đông gần như chắc chắn sẽ đẩy giá dầu tăng cao. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là mức tăng này sẽ kéo dài bao lâu. Giá dầu WTI được dự đoán có thể tăng thêm 5 USD/thùng trong phiên giao dịch đầu tuần. Ông Andrew Lipow – Chủ tịch công ty Lipow Oil Associates – nhận định giá dầu WTI có thể dao động quanh mốc 80 USD/thùng trong phiên này. Lần gần nhất dầu WTI đóng cửa trên 80 USD là vào tháng 1/2025; kể từ tháng 8/2024, giá dầu chủ yếu xoay quanh 60–75 USD/thùng.

Việc giá dầu ổn định trong suốt hơn một năm qua đã kéo giá xăng tại Mỹ giảm xuống dưới 3 USD/gallon ở nhiều khu vực – một yếu tố quan trọng giúp xoa dịu áp lực tiêu dùng trong bối cảnh lạm phát tiềm ẩn do chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump. Tuy nhiên, nếu giá dầu tiếp tục leo thang do chiến sự ở Trung Đông, chưa thể khẳng định mức tăng này sẽ duy trì lâu dài.

Từ sau cuộc tấn công bất ngờ của Israel vào Iran ngày 13/6, giá dầu đã tăng khoảng 10%, nhưng lại giảm vào ngày 20/6 sau khi ông Trump tuyên bố sẽ đưa ra quyết định tấn công Iran trong vòng hai tuần. Ông Joe Brusuelas – kinh tế trưởng tại công ty kế toán RSM – cho rằng giá dầu tuy tăng nhưng chưa chắc đã giữ vững mức cao này. Ông lưu ý rằng biến động tiếp theo sẽ phụ thuộc vào việc Iran có đóng cửa eo biển Hormuz – nơi trung chuyển gần 20% lượng dầu thô toàn cầu – hay không.

Ngày 22/6, Bộ trưởng Ngoại giao Iran, ông Abbas Araghchi, tuyên bố Tehran đang cân nhắc nhiều phương án đáp trả các đợt không kích của Mỹ. Một cố vấn thân cận của Lãnh tụ tối cao Iran cũng kêu gọi phong tỏa eo biển Hormuz. Ngoài ra, Iran có thể nhắm đến các cơ sở xuất khẩu và xử lý dầu khí trong khu vực Vịnh Ba Tư.

Ông Bob McNally – Chủ tịch Rapidan Energy Group và từng là cố vấn năng lượng của Tổng thống George W. Bush – nhận định rằng Iran có thể sử dụng nỗi lo giá dầu tăng sốc để ngăn chặn hành động quân sự từ phía Tổng thống Trump. Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng nếu Tehran thực sự cắt nguồn cung toàn cầu bằng cách đóng eo biển Hormuz, họ có thể phải đối mặt với phản ứng quân sự mạnh mẽ từ Mỹ và các đồng minh.

Phát biểu trên Fox News ngày 22/6, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã kêu gọi Trung Quốc can thiệp, thuyết phục Iran không phong tỏa eo biển Hormuz. Ông nhấn mạnh rằng việc đóng cửa tuyến đường biển này sẽ gây tổn thất nghiêm trọng cho nhiều nền kinh tế, đặc biệt là Trung Quốc – quốc gia nhập khẩu khoảng một phần ba lượng dầu từ Vịnh Ba Tư, trong khi Mỹ chỉ nhập chưa tới 3%.

Tác động đến người tiêu dùng Mỹ có thể diễn ra rất nhanh. Ông Patrick De Haan – Phó Chủ tịch phân tích của nền tảng theo dõi giá xăng dầu GasBuddy – cho biết: “Thông thường, mất khoảng 5 ngày để giá dầu thô biến động được chuyển hóa vào giá xăng bán lẻ. Tuy nhiên, nếu thị trường tăng vọt liên tục trong vài ngày tới, người dân Mỹ có thể thấy giá xăng nhảy vọt chỉ trong vài giờ”.

Ông Brusuelas cũng cảnh báo rằng sự kết hợp giữa căng thẳng địa chính trị và các chính sách thương mại của Mỹ có thể khiến lạm phát gia tăng mạnh hơn dự kiến, đặc biệt trong vòng 90 ngày tới.