Lãi suất cho vay tăng nhanh gây áp lực không nhỏ cho các doanh nghiệp và người đi vay. Ngay sau khi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) có động thái tăng lãi suất điều hành sau 2 đợt, nhiều ngân hàng thương mại (NHTM) bắt đầu điều chỉnh tăng lãi suất huy động kịch trần biên độ cho phép các kỳ hạn ngắn dưới 6 tháng.
Chi phí vốn đầu vào tại các ngân hàng trở nên đắt đỏ hơn đã đẩy chi phí lãi vay bật lên mức cao mới, gây không ít khó khăn cho người vay tiền.
Lãi suất cho vay tăng nhanh gây áp lực không nhỏ cho các doanh nghiệp và người đi vay. Các ngân hàng đang cho vay với mức lãi suất trung bình 12-14%/năm. Thậm chí, một số ngân hàng có lãi suất cho vay ở kỳ hạn 12 tháng lên tới 16%/năm.
Theo đó, kể từ đầu tháng 11/2022, lãi suất cơ sở với mức trên 10%/năm đã xuất hiện phổ biến hơn tại nhiều ngân hàng. Lãi suất cho vay được các ngân hàng tính theo công thức lãi suất cơ sở cộng thêm biên độ 3-4%/năm. Mà lãi suất cơ sở ngày càng có xu hướng đi lên khiến lãi suất cho vay cũng tăng cao.
Tại Ngân hàng TMCP An Bình (ABBank) vừa công bố áp dụng lãi suất cơ sở cho vay khách hàng cá nhân là 10,64%/năm kể từ ngày 17/11/2022, tăng hơn 1%/năm so với tháng trước.
Bên cạnh đó, Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) cũng áp dụng lãi suất cơ sở cho vay khách hàng cá nhân với mức thấp nhất là 9,1%/năm cho kỳ hạn 1 tháng và cao nhất là 10,6%/năm cho kỳ hạn trên 12 tháng.
Tại Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank (HM:VPB)) lãi suất cơ sở cho vay tăng từ mức 8,6-10,6%/năm lên dao động từ 9,7-10,7%/năm.
Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (HM:EIB) (Eximbank) tăng lãi suất cơ sở kỳ hạn 1 năm lên thành 8,3%/năm, từ 1-5 năm dao động từ 9,25-9,45%/năm và trên 5 năm là từ 9,4-9,6%/năm.
Ngoài ra, một số ngân hàng cũng đang áp dụng lãi suất cơ sở ở mức rất cao như tại Techcombank (HM:TCB), lãi suất cơ sở cao nhất tới 12,15%/năm; ngân hàng SHB (HM:SHB) khoảng từ 10-11,3%/năm; ngân hàng VIB (HM:VIB) áp dụng lãi suất cơ sở dao động từ 9,1-11,4%/năm...
Với biểu lãi suất cơ sở tăng từ 0,5-1,2%/năm như trên, lãi suất cho vay tại các ngân hàng hiện đã tăng mạnh lên trên mức 10%/năm, thậm chí còn lên tới 15-16%/năm, trừ các khoản vay theo chính sách ưu đãi dành cho các lĩnh vực ưu tiên.
Nhưng do hạn mức tăng trưởng tín dụng còn rất eo hẹp, khách hàng vay mới không nhiều, lãi suất tăng như trên chủ yếu ảnh hưởng lớn đến các khách hàng vay hiện hữu, nhất là những khách hàng vay vốn vừa hết thời gian ưu đãi lãi suất.
Theo các chuyên gia tài chính, áp lực tăng lãi suất cho vay sẽ chưa thể hạ nhiệt trong ngắn hạn. Do đó, người vay tiền cần tính toán, cân đối chi phí để tránh rơi vào tình trạng vỡ nợ.
Kiến nghị giảm lãi suất cho vay bình ổn giá
Trước tình hình trên, NHNN chi nhánh TP.HCM có văn bản gửi tổng giám đốc các tổ chức tín dụng trên địa bàn yêu cầu tiếp tục cho vay và xem xét giảm lãi suất đối với các DN tham gia bình ổn thị trường vào dịp cuối năm, đặc biệt là Tết Nguyên đán Quý Mão và năm 2023.
Ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó giám đốc NHNN chi nhánh TP.HCM, cho biết theo thông báo từ một số DN trên địa bàn, Vietcombank (HM:VCB) cách đây vài ngày đã giảm lãi suất cho vay 1% đối với DN thực hiện bình ổn giá tại TP.HCM vào thời điểm cuối năm.
Để hạn chế tốc độ tăng lãi vay quá nhanh, NHNN cần đẩy mạnh thanh tra giám sát việc thực hiện lãi suất trên thị trường.
Theo ông Lệnh, trong thời gian qua, các ngân hàng đẩy mạnh cho vay, nay quay ngược lại tăng cường chạy đua huy động vốn cho bằng được. Vấn đề là lãi suất huy động tăng lên, vốn từ ngân hàng này chạy qua ngân hàng khác, càng làm cho thị trường hỗn loạn, méo mó, đó là chưa kể chuyện “đi đêm” huy động lãi suất.
Đối với những mặt hàng thiết yếu, cần có nguồn tín dụng với lãi suất ưu đãi thấp để giữ được mặt bằng giá cả ổn định, đặc biệt vào thời điểm cuối năm. Điều này cũng góp phần kiểm soát lạm phát.
Với động thái hút ròng của NHNN, lãi suất trên thị trường liên ngân hàng có xu hướng tăng trở lại trong tuần qua. Cụ thể, ngày 17/11, lãi suất liên ngân hàng kỳ hạn qua đêm đã tăng lên 5,18% so với mức 4,63%/năm trong ngày 16/11. Lãi suất liên ngân hàng kỳ hạn 6-9 tháng lại giảm nhẹ, xuống khoảng 8,5%-8,82%/năm.