Chính phủ họp với các tập đoàn bất động sản, công ty chứng khoán lớn
Investing.com - Các chuyên gia và hiệp hội nghề nghiệp đang đồng loạt kiến nghị giảm đáng kể mức thu tiền sử dụng đất khi người dân chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở, nhằm giảm gánh nặng tài chính trong bối cảnh giá đất theo bảng giá hiện nay đã tăng mạnh.
Theo dự thảo sửa đổi Nghị định 103 vừa được Bộ Tài chính gửi Chính phủ, mức thu đề xuất dao động từ 30% đến 50% phần chênh lệch giữa giá đất ở và giá đất nông nghiệp đối với phần vượt hạn mức. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng mức này vẫn quá cao và chưa phù hợp với khả năng chi trả của người dân. Hiện tại, mức thu phổ biến là 100% phần chênh lệch, khiến chi phí chuyển đổi đất ở một số nơi lên tới cả tỷ đồng.
Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) đã gửi văn bản góp ý tới Bộ Tư pháp, trong đó đề xuất giảm mức thu xuống còn 20% đối với phần vượt hạn mức. Ví dụ, với một thửa đất 300m² (vượt hạn mức 50m²), nếu áp dụng mức 30% như đề xuất của Bộ Tài chính, người dân có thể phải nộp tới 1 tỷ đồng tiền sử dụng đất. Trong khi đó, nếu giảm xuống 20%, khoản tiền chỉ còn khoảng 676 triệu đồng – tiết kiệm hơn 35%. Với phần vượt hạn mức đang bị đề xuất thu 50%, HoREA kiến nghị điều chỉnh về 30% để tiệm cận với thu nhập thực tế của các hộ gia đình.
Không chỉ vậy, HoREA cũng phản đối việc truy thu tiền sử dụng đất bổ sung với các dự án đã được giao đất từ 20-30 năm trước. Nếu vẫn cần thu, hiệp hội đề xuất mức thấp hơn – khoảng 0,5% mỗi năm, thay vì 3,6% như trong dự thảo – để tránh gây thêm áp lực chi phí và ảnh hưởng đến giá nhà ở.
Một số chuyên gia khác cũng cho rằng việc chuyển mục đích sử dụng đất là một thủ tục hành chính đơn thuần, không phải hoạt động mang tính thương mại hay giao dịch mua bán tài sản công. Do đó, nên miễn toàn bộ tiền sử dụng đất đối với những thửa liền kề với đất ở hiện hữu, nơi người dân đã sinh sống ổn định từ trước.
Luật sư Trương Anh Tú cho rằng khoản tiền sử dụng đất này chỉ nên áp dụng với doanh nghiệp hoặc trường hợp được giao đất mới. Đối với đất người dân đã sở hữu và canh tác lâu dài, việc thu phí là chưa phù hợp. Ông đề xuất ngoài việc miễn thu hoàn toàn với các thửa liền kề, cũng nên miễn thu đối với đất thuộc các chương trình phúc lợi như nhà ở xã hội, tái định cư hay đất công ích.
Ngoài ra, một số chuyên gia khuyến nghị thiết lập cơ chế hỗ trợ nộp chậm, giãn thời gian đóng tiền sử dụng đất, giúp người dân dễ xoay xở tài chính thay vì bị buộc đóng một lần với số tiền lớn.
Ở góc nhìn phân loại đối tượng sử dụng đất, bà Võ Nhật Liễu từ Viện PROPIIN đề xuất chia làm ba nhóm để áp dụng mức thu linh hoạt: người dân sử dụng đất để ở thực tế nên được hỗ trợ; nhóm có 2-3 lô đất có thể thu 30-50%; còn với tổ chức và cá nhân kinh doanh bất động sản, có thể thu đủ 100% với cách tính rõ ràng, minh bạch.
Cùng với đó, bà cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải cải tiến quy trình định giá và xác định tiền sử dụng đất để rút ngắn thời gian, tháo gỡ ách tắc cho các dự án và giảm áp lực tài chính cho doanh nghiệp.
Đáng chú ý, việc TP.HCM điều chỉnh khung giá đất từ ngày 1/8 tới, với mức tăng cao gấp nhiều lần so với bảng giá năm 2020, được giới chuyên gia cảnh báo có thể khiến chi phí sử dụng đất và thuê đất tăng vọt. Điều này không chỉ gây khó khăn cho người dân và doanh nghiệp, mà còn tiềm ẩn nguy cơ đầu cơ ở các tỉnh giáp ranh do chênh lệch giá đất quá lớn. Do vậy, cần có một phương pháp xây dựng giá đất nhất quán trên toàn quốc để đảm bảo sự ổn định cho thị trường bất động sản.