NHNN hút ròng hơn 20.000 tỷ, lãi suất liên ngân hàng hạ nhiệt
Investing.com - Chính quyền Tổng thống Donald Trump tiếp tục gia tăng áp lực thương mại khi mở rộng phạm vi áp thuế 50% đối với thép và nhôm nhập khẩu, đồng thời phát tín hiệu mạnh tay với bán dẫn và dược phẩm. Loạt động thái này không chỉ làm đội chi phí sản xuất mà còn đe dọa chuỗi cung ứng toàn cầu, đẩy kinh tế thế giới vào nguy cơ giảm tốc sâu hơn trong những năm tới.
Bộ Thương mại Mỹ vừa công bố quyết định bổ sung 407 mã sản phẩm thép và nhôm vào diện chịu thuế 50%. Các mặt hàng dẫn xuất có chứa thép, nhôm giờ đây đều bị áp chi phí nhập khẩu cao hơn, khiến toàn bộ chuỗi sản xuất liên quan chịu tác động. Quyết định có hiệu lực từ 18/8, đánh dấu bước leo thang mới trong chính sách bảo hộ thương mại của Washington.
Việc tính thuế dựa theo hàm lượng cũng khiến khai báo hải quan trở nên phức tạp, buộc doanh nghiệp phải rà soát lại chuỗi cung ứng. Không dừng ở thép, nhôm, ông Trump còn tuyên bố Mỹ sẽ áp thuế với chất bán dẫn – lĩnh vực cốt lõi cho công nghệ cao – với mức thuế có thể tăng dần lên 200%–300% cho sản phẩm không sản xuất trong nước.
Dược phẩm cũng rơi vào tầm ngắm. Ngày 5/8, ông Trump cho biết Mỹ có thể áp thuế nhập khẩu thuốc lên tới 250% theo lộ trình tăng dần trong vòng 18 tháng. Đây là mức cao kỷ lục, tạo áp lực lớn vì ngành dược Mỹ đã phụ thuộc vào nguồn cung từ Trung Quốc, Ấn Độ trong nhiều thập kỷ. Mức thuế này có thể thúc đẩy tái công nghiệp hóa nhưng cũng khiến giá thuốc tăng mạnh trong ngắn hạn.
Bên cạnh đó, chính quyền Mỹ khởi động điều tra theo Mục 232 với dược phẩm – cơ chế thường dùng để viện dẫn lý do an ninh quốc gia – nhằm hợp pháp hóa các mức thuế cao. Chính sách “tối huệ quốc về giá thuốc” - một cơ chế buộc giá thuốc tại Mỹ phải được neo theo mức thấp nhất đang áp dụng tại các quốc gia phát triển khác - được ban hành từ tháng 5/2025 càng gia tăng áp lực, buộc các tập đoàn dược phải điều chỉnh chiến lược kinh doanh.
Một số hãng lớn như Eli Lilly, Johnson & Johnson đã công bố kế hoạch đầu tư mới tại Mỹ, song giới phân tích cho rằng đây chỉ là phản ứng tình thế, khó bù đắp năng lực sản xuất đã suy giảm nhiều thập kỷ.
Tác động từ chính sách thuế Mỹ lan rộng toàn cầu. Caterpillar (NYSE:CAT) ghi nhận nhu cầu yếu tại nhiều thị trường, Marriott chịu chi phí vận hành tăng do chuỗi cung ứng đứt gãy. Theo ước tính, các doanh nghiệp niêm yết trên toàn thế giới có thể mất khoảng 15 tỷ USD lợi nhuận trong năm 2025 vì thuế nhập khẩu mới, chưa kể các thiệt hại gián tiếp từ đầu tư, mở rộng và chiến lược kinh doanh bị trì hoãn.
Thiệt hại nặng nề tập trung ở công nghiệp, sản xuất, ô tô – các ngành phụ thuộc nhiều vào thép, nhôm và linh kiện nhập khẩu. Ngược lại, lĩnh vực tài chính và công nghệ ít bị ảnh hưởng hơn nhờ chuỗi cung ứng toàn cầu hóa thấp hơn.
OECD cảnh báo tăng trưởng toàn cầu sẽ giảm còn khoảng 3% trong hai năm tới, với Mỹ, Canada, Mexico và Trung Quốc chịu ảnh hưởng nặng nhất. Kinh tế Mỹ, sau giai đoạn được kích thích bởi giảm thuế doanh nghiệp và chi tiêu công, được dự báo tăng trưởng giảm gần một nửa so với năm 2024. Khu vực đồng euro chỉ cải thiện nhẹ, trong khi Trung Quốc cũng hạ nhiệt do sức ép kép từ thương mại và nhu cầu nội địa.
Tổng Thư ký OECD Mathias Cormann nhấn mạnh, sự dịch chuyển từ “ổn định sang bất ổn” đang làm xói mòn niềm tin thương mại và đầu tư, có nguy cơ đẩy kinh tế thế giới vào chu kỳ suy thoái mới. Dù lạm phát đã hạ nhiệt ở nhiều nền kinh tế, chi phí thương mại gia tăng khiến giá hàng hóa công nghiệp và dược phẩm tiếp tục neo cao, gia tăng gánh nặng cho người tiêu dùng.
Từ thép, nhôm đến bán dẫn và dược phẩm, chính sách thuế quan mở rộng của Mỹ vừa nhằm bảo hộ sản xuất trong nước, vừa buộc các tập đoàn đa quốc gia điều chỉnh chiến lược. Tuy nhiên, hệ quả là chi phí leo thang, chuỗi cung ứng gián đoạn và triển vọng tăng trưởng toàn cầu thêm phần ảm đạm.