Vietstock - Giảm điện than, thủy điện để nhường chỗ cho điện mặt trời
Tập đoàn điện lực Việt Nam dự kiến năm 2021 sẽ huy động 32 tỉ kWh, gấp hơn 2,5 lần năm qua, trong đó điện mặt trời khoảng 26,3 tỉ kWh.
|
Các dự án điện gió, điện mặt trời đang được ưu tiên huy động. ẢNH: NGỌC THẮNG
|
Năm 2021 năng lượng tái tạo được huy động sẽ tăng lên 32 tỉ kWh, gấp 2,5 lần năm qua, trong đó điện mặt trời dự kiến đóng góp 26,3 tỉ kWh so với 10,8 tỉ kWh năm 2020 và để có con số này thì điện than và thủy điện sẽ được giảm phát để nhường chỗ.
Chiều 4.5, Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) tổ chức đối thoại với gần 20 chuyên gia kinh tế, chuyên gia năng lượng về vận hành hệ thống điện.
Giảm điện truyền thống, ngừng nhập khẩu từ Trung Quốc
Ông Nguyễn Đức Ninh, Giám đốc Trung tâm vận hành hệ thống điện quốc gia (A0), cho biết thực hiện chủ trương của Chính phủ về việc ưu tiên tối đa huy động nguồn điện năng lượng tái tạo, nhất là điện mặt trời, công tác điều độ điện thời gian qua đã có nhiều thay đổi theo hướng giảm phát các nguồn điện truyền thống, dù đây là các nguồn giá rẻ hơn và chất lượng ổn định hơn.
“Theo kế hoạch, EVN sẽ huy động khoảng 126 tỉ kWh nhiệt điện than. Tuy nhiên, cập nhật đến cuối tháng 4 cho thấy khả năng sản lượng điện than huy động năm nay sẽ giảm khoảng 8 tỉ kWh (khoảng 6%). Hầu hết các tổ máy sẽ chỉ phát khoảng 80% công suất”, ông Ninh nói. Không chỉ có điện than, thủy điện cũng điều chỉnh để nhường chỗ cho năng lượng tái tạo. “Trong 4 tháng đầu năm, có khoảng 8.000 MW của hầu hết tất cả các nhà máy thủy điện lớn ở miền Trung, miền Nam đã ngừng hoàn toàn phát giờ vào cao điểm 11 - 12 giờ trưa để lấy chỗ cho điện mặt trời”, ông Ninh thông tin.
|
Tính đến hết tháng 4, cả nước có 17.000 MW điện mặt trời, trong đó gồm 9.200 MW điện mặt trời trang trại và 7.700 MW điện mặt trời mái nhà. Cùng với đó, hệ thống đang có 612 MW điện gió đã vào vận hành. Dự kiến từ đây đến cuối năm 2021, hệ thống sẽ có thêm gần 4.000 MW điện gió nữa, hiện đang chạy đua xây dựng để hưởng cơ chế giá ưu đãi. |
Ông Ninh cho biết thêm với sự bùng nổ rất lớn năng lượng tái tạo trong 3 năm qua, trong 2020, EVN đã huy động 12 tỉ kWh điện năng lượng tái tạo, tăng khoảng 2 tỉ kWh so với kế hoạch ban đầu là chỉ 10 tỉ kWh, trong đó có 10,8 tỉ kWh điện mặt trời. Tập đoàn dự kiến năm 2021 sẽ huy động 32 tỉ kWh, gấp hơn 2,5 lần năm qua, trong đó điện mặt trời khoảng 26,3 tỉ kWh. Cùng với đó, từ nay đến năm 2025, EVN cũng ngừng hẳn việc nhập khẩu điện từ Trung Quốc và giảm dần mua điện từ Lào. Dù vậy, theo ông Ninh, lũy kế 4 tháng đầu năm, A0 cũng đã phải cắt giảm 447 triệu kWh của năng lượng tái tạo, chủ yếu là điện mặt trời, chiếm 13,3% so với tổng sản lượng mà khối năng lượng tái tạo có thể phát.
Nhà đầu tư nhiệt điện "kêu" vì giảm phát
Tuy nhiên, EVN cho hay việc huy động cao năng lượng tái tạo, với phần lớn là mua điện có giá 9,35 cent/kWh không những không tối ưu hóa được chi phí sản xuất mà còn gây khó khăn cho vận hành hệ thống bởi tính không ổn định của năng lượng tái tạo so với các nguồn thủy điện, điện than hay điện khí. Đáng nói hơn, việc cắt giảm nhiệt điện cũng gây tổn hại kinh tế cho các chủ đầu tư đã có hợp đồng mua bán điện với nhà nước từ trước đó.
Cụ thể, thống kê của EVN cho biết, nếu năm 2019 các tổ máy nhiệt điện chỉ phải khởi động lại 74 lần khi cả nước mới có 4.500 MW điện mặt trời thì con số này tăng lên 190 lần trong năm 2020. Riêng 4 tháng đầu năm nay, các nhà máy nhiệt điện đã phải khởi động lại hơn 330 lần khi phải “nằm chờ”, dự phòng cho điện mặt trời. “Nếu trước đây cắt giảm điện mặt trời do quá tải khiến chủ đầu tư kêu thì hiện nay, đáng quan ngại không kém là phản đối của các chủ đầu tư điện truyền thống, điển hình nhất là của dự án BOT Phú Mỹ 3”, đại diện EVN cho biết.
Chuyên gia Nguyễn Tiến Thỏa, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý giá, cho rằng EVN cần kiến nghị Bộ Công thương có cơ chế thúc đẩy huy động trong bối cảnh phụ tải cao thì thế nào, phụ tải thấp thì thế nào. “Nguyên tắc huy động thế nào, tiêu chí sao. Tiêu chí nào để cắt năng lượng tái tạo? Khi cắt thì năng lượng truyền thống duy trì ở mức nào hợp lý. EVN cần công khai để tránh dư luận nghĩ EVN chỉ chú trọng các nhà máy do EVN đầu tư”, ông Thỏa bày tỏ.
|
Trình lại Quy hoạch điện 8 trước ngày 15.6 Nội dung trên vừa được Văn phòng Chính phủ ra thông báo ngày 3.5 về kết luận của Phó thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành tại cuộc họp về Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (QH điện 8). Phó thủ tướng yêu cầu Bộ Công thương nghiên cứu, tiếp thu ý kiến các bộ ngành. Đặc biệt, rà soát quy mô phát triển nguồn điện, cơ cấu hợp lý so với dự báo nhu cầu điện từng thời kỳ, nhất là giai đoạn đến năm 2030; không để xảy ra tình trạng dự phòng nguồn điện không hợp lý (như phương án phát triển tổng công suất đạt 167.000 MW đến năm 2030 trong khi dự báo nhu cầu công suất cực đại theo phương án cơ sở là 86.500 MW). Lưu ý tuân thủ đúng định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 tại Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11.2.2020 của Bộ Chính trị, đặc biệt là các mục tiêu phát triển về năng lượng tái tạo và nguồn điện khí LNG. Sau khi bổ sung, rà soát, tiếp thu các ý kiến…, Văn phòng Chính phủ yêu cầu Bộ Công thương hoàn thiện hồ sơ, trình lại Thủ tướng Chính phủ dự thảo Quyết định phê duyệt QH điện 8 trước ngày 15.6.2021. Ng.Nga |
Ông Ngô Sơn Hải, Phó tổng giám đốc EVN, cho biết khi cắt giảm năng lượng tái tạo (do quá tải hoặc khi nhu cầu xuống thấp - PV) thì tỷ lệ điện mặt trời trang trại - điện áp mái - điện gió đều bị cắt giảm như nhau. “Không có chuyện ưu tiên nhà máy do EVN đầu tư”, ông Hải nói. Vị này cũng cho hay, EVN đã kiến nghị Bộ Công thương xây dựng tỷ lệ phần trăm điện mặt trời được huy động trong hệ thống để đảm bảo vận hành được an toàn.
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan và TS Trần Đình Thiên cũng bày tỏ lo ngại trước việc tấp nập chuyển nhượng các dự án điện mặt trời. Theo các chuyên gia, đây không chỉ là câu chuyện kinh tế mà là vấn đề liên quan đến an ninh năng lượng quốc gia vì rất nhiều dự án nằm ở các vị trí, khu vực có vị trí nhạy cảm.
Chí Hiếu
