Vàng thế giới mất giá sau phát biểu của ông Trump
Investing.com - Ngay trước cuộc họp chính sách tháng Sáu của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), tâm điểm chú ý của giới tài chính không nằm ở quyết định lãi suất – vốn gần như chắc chắn được giữ nguyên – mà tập trung vào một chi tiết tưởng chừng nhỏ nhặt: biểu đồ “dot plot”. Chỉ cần một thay đổi nhỏ trong số lần cắt giảm lãi suất được thể hiện trên biểu đồ này cũng có thể làm đảo lộn kỳ vọng của thị trường về hướng đi chính sách trong phần còn lại của năm.
Được Fed đưa vào sử dụng từ năm 2012, “dot plot” là biểu đồ thể hiện kỳ vọng lãi suất của từng quan chức trong Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC). Mỗi “chấm” đại diện cho một dự báo cá nhân, và mức trung vị thường được truyền thông và thị trường sử dụng để suy đoán định hướng chính sách. Ban đầu, công cụ này được thiết kế để minh bạch hóa thông tin trong giai đoạn hậu khủng hoảng, khi lãi suất gần về 0% và Fed cần trấn an thị trường về chính sách tiền tệ nới lỏng kéo dài. Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế hiện tại với nhiều yếu tố khó lường, “dot plot” lại có nguy cơ gây hiểu lầm nhiều hơn là cung cấp định hướng rõ ràng.
Điển hình là cuộc họp tháng 3/2025, khi các quan điểm trong FOMC phân tán: 4 người không dự báo cắt giảm, 4 người ủng hộ một lần, 9 người chọn hai lần, và 2 người dự báo ba lần cắt giảm. Trung vị là hai lần – nhưng chỉ cần một vài thành viên điều chỉnh quan điểm trong cuộc họp lần này, con số có thể giảm xuống còn một lần cắt giảm, đủ để thị trường biến động mạnh. Thực tế cũng cho thấy trung vị không phản ánh chính xác hành động của Fed. Năm 2024, dù “dot plot” ban đầu chỉ dự báo một lần cắt giảm, Fed cuối cùng đã hạ lãi suất tổng cộng 1 điểm phần trăm.
Bối cảnh hiện tại càng làm tăng tính bất định: kể từ tuyên bố áp thuế quy mô lớn của Tổng thống Trump vào đầu tháng 4, rủi ro lạm phát tăng trở lại đang hiện hữu, dù quy mô ảnh hưởng vẫn chưa được lượng hóa đầy đủ. Nếu Fed hạ số lần cắt giảm trong biểu đồ, điều đó có thể bị diễn giải là sự thừa nhận áp lực lạm phát tăng. Nhưng nếu giữ nguyên dự báo, họ lại có nguy cơ bị xem là quá tự tin trong một môi trường đang thay đổi nhanh chóng. Chủ tịch Jerome Powell từng khẳng định việc giữ nguyên dự báo tại kỳ họp trước là để phản ánh “mức độ bất định cực kỳ cao”.
Trong khi đó, các dữ liệu kinh tế cũng không đưa ra tín hiệu rõ ràng. Tăng trưởng việc làm có dấu hiệu chững lại, thất nghiệp tăng nhẹ, và lạm phát vẫn xoay quanh mục tiêu 2%. Tuy nhiên, chi phí từ thuế quan – vốn chưa phản ánh đầy đủ vào giá tiêu dùng – có thể đẩy lạm phát tăng trong những quý tới.
Tranh luận về giá trị thực sự của “dot plot” đang nóng trở lại. Một số chuyên gia đề xuất Fed nên dừng công bố mức trung vị và thay vào đó sử dụng “central tendency” – khoảng dự báo trung lập loại bỏ các giá trị cực đoan – để tránh thị trường phản ứng thái quá với một vài quan điểm thiểu số.
Phe ủng hộ “dot plot” cho rằng công cụ này vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì minh bạch và giải trình. Tuy nhiên, những người phản đối lập luận rằng minh bạch không có nghĩa nếu kết quả lại là sự nhiễu loạn thông tin và kỳ vọng. Với các nhà đầu tư, bài toán hiện nay không chỉ là theo dõi số chấm, mà là đọc đúng tín hiệu thực sự đằng sau bức tranh chính sách ngày càng phức tạp của Fed.