Vietstock - Doanh nghiệp chật vật vì kinh tế giảm tốc
Năm 2023 từng được đánh giá là một năm thuận lợi đối với nhà sản xuất vải lưới Daeduck Mesh Vina. Họ kỳ vọng khi Trung Quốc nới lỏng các hạn chế liên quan tới COVID-19, nhu cầu sẽ tăng vọt, tạo lực đẩy cho kinh tế Việt Nam đi lên.
Tuy nhiên, thực tế lại diễn biến theo một hướng khác. Các đơn đặt hàng tại Daeduck Mesh Vina - chuyên cung cấp vải để sản xuất ba lô và mũ - đã chậm lại đáng kể nên ông đang phải tìm kiếm người mua trong nước để thay thế những khách hàng nước ngoài thường xuyên của họ.
“Khách hàng của tôi, đối thủ cạnh tranh của tôi, nhiều người đang nói rằng tình hình sẽ còn tồi tệ hơn thời kỳ COVID-19”, ông Lee nói với Nikkei Asia.
Mức tăng trưởng GDP 3.3% của Việt Nam trong ba tháng đầu năm nay khiến nhiều chuyên gia kinh tế bất ngờ. Con số này thấp hơn nhiều so với dự báo và đánh dấu sự đảo ngược đối với nền kinh tế đang phát triển nhanh nhất châu Á này. Xuất khẩu và nhập khẩu đồng thời giảm, cho thấy các nhà sản xuất kém lạc quan về sự phục hồi trong ngắn hạn của nhu cầu toàn cầu.
Sự trì trệ trong quý đầu 1 đã khiến các chuyên gia kinh tế cắt giảm dự báo cả năm của kinh tế Việt Nam. Họ viện dẫn những rủi ro như căng thẳng trong lĩnh vực bất động sản trong nước và lo ngại về suy thoái kinh tế toàn cầu ảnh hưởng đến các đơn đặt hàng của nhà máy - huyết mạch của nền kinh tế Việt Nam.
“Chúng tôi nghĩ rằng đà sụt giảm của xuất khẩu vẫn chưa kết thúc, vì nhu cầu toàn cầu sẽ tiếp tục suy yếu trong suốt cả năm nay”, chuyên gia kinh tế Theng Theng Tan của Oxford Economics viết trong một báo cáo vào tuần trước. “Lĩnh vực bất động sản cũng đang phải đối mặt với những trở ngại nghiêm trọng từ khủng hoảng tín dụng”.
Các doanh nghiệp trong nhiều lĩnh vực, từ bất động sản công nghiệp đến điện tử và dệt may, cũng bi quan như ông Lee.
Wendy Nguyen, nhân viên bán hàng tại nhà cung cấp quần áo thể thao Shindo, cũng cho rằng năm 2023 có một khởi đầu khó khăn hơn dự kiến. Đơn đặt hàng tại công ty của cô cho đến nay thấp hơn 20% so với năm 2022. “Vấn đề không phải là ở công ty chúng tôi, mà là ở thị trường. Tất cả chúng tôi đều ngạc nhiên về điều đó”.
Oxford Economics dự báo mức tăng trưởng GDP của Việt Nam là 4.2% trong năm 2023, giảm gần một nửa so với con số 8% của năm ngoái. Nhập khẩu giảm là một tín hiệu đặc biệt vì nhập khẩu của Việt Nam chủ yếu là để sản xuất hàng xuất khẩu cho nhiều tháng sau đó.
“Điều này có thể cho thấy các nhà sản xuất vẫn bi quan về triển vọng nhu cầu của nước ngoài, do đó, họ thận trọng trong việc mua đầu vào", các chuyên kinh tế của Maybank cho biết.
Đồng thời, xuất khẩu giảm 12%, giảm ở tất cả loại sản phẩm hàng đầu: điện thoại và các thiết bị điện tử khác, quần áo, giày dép và sản phẩm gỗ, theo báo cáo của Tổng cục thống kê.
Trung Quốc là nguồn cung hàng nhập khẩu và khách du lịch hàng đầu cho Việt Nam, đồng thời cũng là người mua hàng xuất khẩu của Việt Nam lớn thứ hai sau Mỹ. Nhưng việc Bắc Kinh chấm dứt các hạn chế liên quan tới COVID-19 không mang lại lợi ích cho xuất khẩu hoặc du lịch.
Năm ngoái, các tài xế xe tải phải đợi một tháng mới có thể chở hàng từ Việt Nam sang Trung Quốc do chính sách Zero COVID. Việc này được cho là đã chấm dứt vào tháng 01/2023, nhưng thay vì tăng, các chuyến hàng đến Trung Quốc đã giảm 5.3% so với cùng kỳ năm ngoái trong hai tháng đầu năm 2023. Các tài xế tiếp tục gặp phải tình trạng chậm trễ ở biên giới, đến mức tuần trước Thủ tướng Việt Nam đã yêu cầu nhà lãnh đạo đồng cấp Trung Quốc giúp đẩy nhanh quá trình thông quan.
Về du lịch, khoảng 140,000 khách Trung Quốc đã sang Việt Nam trong quý đầu tiên, giảm so với 1.3 triệu của ba tháng đầu năm 2019, trước khi đại dịch COVID-19 xảy ra, theo Tổng cục Thống kê.
Theo dữ liệu hải quan, xuất khẩu sang Nga thậm chí còn giảm sâu hơn, giảm 60% trong hai tháng đầu năm nay. Các biện pháp trừng phạt của thế giới xung quanh cuộc xung đột ở Ukraine đã ảnh hưởng tới nhập khẩu của Nga.
Phần lớn những điều này nằm ngoài tầm kiểm soát của Wendy, nên cô ấy hy vọng mọi chuyện sẽ cải thiện vào cuối năm. “Giờ chúng tôi chỉ chờ cho các cuộc khủng hoảng qua đi”.
Kim Dung (Theo Nikkei Asia)
