TS. Cấn Văn Lực và nhóm chuyên gia cho rằng có 4 nguyên nhân dẫn tới quyết định giảm lãi suất lần này của NHNN. TS. Cấn Văn Lực cùng nhóm chuyên gia Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV (HM:BID) vừa có Báo cáo đánh giá nhanh về "Động thái giảm tiếp lãi suất điều hành của Ngân hàng Nhà nước và kiến nghị".
Bốn cơ sở cho quyết định tiếp tục hạ lãi suất điều hành của NHNN:
Việc NHNN quyết định giảm tiếp một số lãi suất điều hành (lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu, lãi suất cho vay qua đêm liên ngân hàng, lãi suất cho vay ngắn hạn bằng nội tệ đối với một số lĩnh vực ưu tiên, tất cả đều giảm 0,5 điểm %), hiệu lực từ ngày 19/6/2023, đây tiếp tục là một động thái mạnh mẽ, phù hợp với bốn cơ sở sau đây:
Một là, áp lực tăng lãi suất và tỷ giá đã và đang giảm đáng kể : từ bên ngoài, Fed đã tạm dừng tăng lãi suất, có thể còn tăng nhưng tổng lượng tăng dự báo chỉ ở mức nhẹ (0,25-0,5 điểm %) nếu có từ nay đến cuối năm 2023, thậm chí có thể giảm nhẹ lãi suất từ đầu năm 2024.
Theo đó, áp lực lãi suất, tỷ giá đối với Việt Nam đã và đang giảm đáng kể. Thực tế, mặt bằng lãi suất của Việt Nam đã giảm 1-1,5% và tỷ giá USD/VND thậm chí giảm nhẹ 0,57% so với đầu năm.
Thứ hai,lạm phát dù còn cao, nhưng đang giảm dần từ tháng 2/2023: CPI bình quân 5 tháng tăng 3,55%, giảm so với mức tăng 3,84% của 4T/2023 và 4,89% của tháng 1/2023; lạm phát cơ bản bình quân 5 tháng tăng 4,83%, giảm so với mức tăng 4,9% của 4T/2023 và 5,21% của tháng 1/2023, so với cùng kỳ năm trước.
Trong bối cảnh sức cầu còn yếu, vòng quay tiền chậm, cung tiền còn ở mức thấp (cả năm tăng khoảng 9-10%), nên CPI bình quân cả năm trong tầm kiểm soát (dự báo tăng khoảng 4%).
Từ đầu năm 2023 đến nay, thị trường tiền tệ trong nước đã trở nên ổn định hơn nhiều so với quý 4/2022. Thanh khoản hệ thống các TCTD đã dồi dào hơn (lãi suất thị trường liên ngân hàng giảm mạnh).
Một phần là do trong bối cảnh xuất khẩu thu hẹp, sản xuất công nghiệp chậm lại, nhu cầu tín dụng thấp (hết 5 tháng đầu năm, tín dụng mới tăng 3,17% so với mức tăng 8,09% cùng kỳ năm trước), trong khi huy động vốn ước tăng 2%, gần gấp đôi cùng kỷ năm ngoái).
Bốn là, tình hình kinh tế - xã hội có nhiều khó khăn , số liệu tháng 5 có đỡ hơn một chút nhưng các động lực tăng trưởng chính như xuất khẩu, đầu tư tư nhân, đầu tư FDI và sản xuất công nghiệp vẫn giảm; đầu ra – đơn hàng cho doanh nghiệp và nhiều lĩnh vực như bất động sản, xây dựng, điện tử, điện thoại, dệt may, da giày, gỗ, thủy hải sản…còn nhiều khó khăn.
Việc giảm lãi suất là một trong những giải pháp hỗ trợ vượt khó cho doanh nghiệp, người dân, thúc đẩy tăng trưởng như đánh giá chi tiết dưới đây.
