Thế hệ kế thừa Việt Nam nhận thức thế nào về kinh doanh bền vững?

Investing.com - Việt Nam đang ở giữa giai đoạn được gọi là “cửa sổ dân số vàng”, khi gần 70% dân số nằm trong độ tuổi lao động. Theo dự báo của Liên Hợp Quốc, giai đoạn này sẽ kéo dài đến khoảng năm 2041, tạo cơ hội hiếm có để Việt Nam bứt phá về tăng trưởng. Nhưng câu hỏi đặt ra cho các nhà đầu tư quốc tế là lớp thanh niên Việt Nam, những người sẽ kế thừa nền kinh tế đang nhận thức thế nào về phát triển bền vững, và họ có đủ năng lực để biến điều đó thành lợi thế cạnh tranh quốc gia hay không?

Thế hệ trẻ và khoảng trống nhận thức

Một khảo sát với hơn 7.000 bạn trẻ tại 63 tỉnh, thành phố do Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc thực hiện cho thấy, khoảng 75% thanh niên chưa từng nghe đến “Các Mục tiêu Phát triển Bền vững” – bộ khung toàn cầu gồm 17 mục tiêu về xóa nghèo, giáo dục, y tế, bình đẳng, môi trường và quản trị.

Dù thiếu kiến thức chính thức, khi được hỏi về những ưu tiên quan trọng nhất cho tương lai đất nước, thanh niên Việt Nam lại lựa chọn đúng những vấn đề cốt lõi của phát triển bền vững:

• 51% chọn giáo dục chất lượng,
• 33,5% chọn sức khỏe và an sinh cho mọi người,
• 31,9% chọn bình đẳng giới.

(Ghi chú: số liệu vượt 100% do có em chọn 2 vấn đề trở lên)

Điều này chứng tỏ lớp trẻ Việt Nam có động lực xã hội mạnh mẽ, ngay cả khi họ chưa quen với thuật ngữ “phát triển bền vững”. Đây là nền tảng giá trị quan trọng để xây dựng hành vi tiêu dùng có trách nhiệm và các mô hình kinh doanh xanh trong tương lai.

Người tiêu dùng trẻ sẵn sàng chi trả cho bền vững

Không chỉ dừng ở thái độ, khảo sát thị trường tiêu dùng thực hiện bởi PwC, NielsenIQ và các tổ chức nghiên cứu thị trường gần đây cũng cho thấy 54% người Việt Nam sẵn sàng trả thêm tới 10% cho sản phẩm có nguồn gốc bền vững hoặc làm từ vật liệu tái chế. Điều này phản ánh sự dịch chuyển trong thói quen tiêu dùng của lớp trẻ thành thị, hướng tới kinh tế tuần hoàn và sản phẩm thân thiện môi trường.

Nếu xu hướng này tiếp tục, nó sẽ tạo ra áp lực thị trường để doanh nghiệp nội địa chuyển đổi sang ESG và đồng thời mở ra cơ hội cho dòng vốn đầu tư tác động (impact investing) từ bên ngoài.

Để hiểu hơn về nhận thức của giới trẻ Việt Nam, chúng tôi đã có cuộc phỏng vấn ngắn với em Phạm Hoàng Long, 16 tuổi, học sinh chương trình Tú tài Quốc tế (IB) tại BIS, một đại diện của Việt Nam vinh dự có mặt tại Hội nghị Thượng đỉnh Liên Hợp Quốc Summit of the Future 2024.

Ở tuổi 16, Long đã là founder của 2 dự án kinh doanh phi lợi nhuận là  Eco-Stall và ToyJoy. Với Eco-Stall, Long và các bạn nghiên cứu các vật liệu tái chế phù hợp để tạo nên các xe đẩy hàng vừa bắt mắt vừa thân thiện với môi trường cho các quán ăn địa phương và dùng lợi nhuận hỗ trợ  cộng đồng khó khăn. Trong khi đó, ToyJoy ra đời từ niềm tin rằng mọi trẻ em đều xứng đáng được vui chơi với đồ chơi chất lượng. Với khẩu hiệu "Sharing Toy, Sharing Joy", dự án trao tặng đồ chơi, đồng thời, gây quỹ thành công 180 triệu đồng cho Quỹ mổ tim Bệnh viện Nhi Đồng 2.

Khi được chúng tôi mời phỏng vấn về nhận thức của thanh thiếu niên Việt Nam về kinh doanh bền vững, Long đã vui vẻ nhận lời với phong thái tự tin hơn hẳn lứa tuổi của mình.

PV: Vì sao con có thời gian để thực hiện nhiều dự án kinh doanh xã hội như vậy, con không dành thời gian để học tập ở trường sao?

Long: Dạ con vẫn đảm bảo thời gian học tập ở trường và giữ kết quả học tập tốt. Những dự án đó không phải do một mình con làm mà còn có các bạn trong câu lạc bộ Global Innovators Hub (GIH) cùng thực hiện nữa.

PV: Ồ đó là câu lạc bộ do trường con tổ chức đúng không?

Long: Dạ đó là câu lạc bộ con tự thành lập vì con thích làm kinh doanh kết hợp với các dự án xã hội nhưng con nghĩ sức một mình con thì không thể thực hiện được nên con đã khởi xướng câu lạc bộ này, rủ các bạn trong trường cùng tham gia. Con cũng kêu gọi các bạn trường khác nữa. Con hy vọng là câu lạc bộ này sẽ là sân chơi, giúp các bạn học sinh trung học tích lũy được nhiều kinh nghiệm xã hội thực tế để tìm ra hướng đi nghề nghiệp trong tương lai của mình. Đó là điều con cần và con nghĩ các bạn cũng vậy.

PV: Vậy con và các bạn hiểu gì về khái niệm kinh doanh bền vững? Con có hiểu là trong kinh doanh việc tiết giảm chi phí rất quan trọng. Nếu như để đảm bảo thân thiện với môi trường mà chi phí sản xuất cao thì con nghĩ kinh doanh có bền vững không?

Long: Dạ con nghĩ là xu thế kinh doanh sẽ thay đổi bởi vì giống như thế hệ của tụi con, không chỉ quan tâm về giá cả của sản phẩm mà ưu tiên hơn về chất lượng, tính thân thiện với môi trường và bền vững đối với xã hội. Tụi con không muốn tương lai đất nước mình ngập tràn trong rác thải. Hay là một sản phẩm mà con đang sử dụng là cái giá được trả bằng nước mắt của một đứa trẻ ở nơi khác. Con mong tương lai nước mình sẽ hạnh phúc và giàu có hơn nữa. Và con và các bạn có thể góp phần hiện thực hóa điều đó.

PV: Tại sao con lại có được suy nghĩ trưởng thành như vậy. Đó là suy nghĩ của con hay là con được giáo dục về vấn đề này tại trường?

Long: Dạ con được dạy ở trường, tìm hiểu qua truyền thông. Con nghĩ con có sự may mắn được ba mẹ đầu tư cho một nền tảng giáo dục tốt. Ba mẹ con cũng luôn đối xử tốt với mọi người nên con lấy đó là bài học cho mình để luôn đi theo hướng đi kinh doanh có trách nhiệm.

PV: Vậy kế hoạch tiếp theo của con là gì?

Long: Ưu tiên của con vẫn là việc học, con muốn học tại một trường đại học danh tiếng, nơi mà con có thể gặp được các thầy cô và bạn bè giỏi để có thể học hỏi từ họ. Bên cạnh đó con sẽ tiếp tục quảng bá về Việt Nam và các ý tưởng kinh doanh xã hội của mình để thu hút đầu tư từ nước ngoài. Con cũng hy vọng phát triển mạng lưới của câu lạc bộ Global Innovators Hub (GIH) ra nhiều quốc gia. Khi trình bày tại Hội Nghị Thưởng Đỉnh của Liên Hợp Quốc, con nhận được nhiều sự chia sẻ và chỉ bảo của các cô chú đại diện cho các tổ chức quốc tế như Ban Ki-moon Foundation, UNESCO và UNITAR về việc thiết lập hợp tác quốc tế nên con nghĩ giấc mơ tạo một sân chơi toàn cầu cho học sinh trung học từ một câu lạc bộ nhỏ bé của Việt Nam sẽ có cơ hội thành hiện thực. 

PV: Cám ơn con. Chúc con đạt được những ước mơ của mình.