WGC dự báo giá vàng có thể chạm mốc 4.000 USD/ounce cuối năm nay
Investing.com - Thông điệp kêu gọi người dân Tehran “sơ tán ngay lập tức” do Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra hôm 17/6 tiếp tục tạo nên làn sóng tâm lý “risk-off” trên các thị trường tài chính toàn cầu.
Giá dầu thế giới tăng vọt sau khi thông tin về lời kêu gọi sơ tán tại Tehran lan truyền rộng rãi, làm dấy lên lo ngại về nguy cơ gián đoạn xuất khẩu qua Eo biển Hormuz cũng như ảnh hưởng đến các cơ sở dầu mỏ của Iran. Trong phiên giao dịch ngay sau đó, giá dầu Brent đã tăng mạnh khoảng 4–4,5%, lên gần 76,45 USD/thùng. Diễn biến này phản ánh tâm lý lo ngại sâu sắc về an ninh năng lượng, điều cũng được thể hiện qua chỉ số biến động dầu (OVX) – vốn ghi nhận mức tăng hơn 26% lên 71,56 điểm, cao nhất trong hơn ba năm.
Tác động lan rộng sang các thị trường tài chính, khi tâm lý né rủi ro (risk-off) chiếm ưu thế, khiến giới đầu tư đồng loạt rút khỏi các tài sản mang tính đầu cơ. Chỉ số chứng khoán S&P 500 và Nasdaq đều giảm điểm trong phiên, trong khi chỉ số biến động VIX (HM:VIX) tăng nhẹ, cho thấy sự thận trọng gia tăng trên thị trường. Dòng tiền nhanh chóng chuyển hướng sang các tài sản trú ẩn an toàn như vàng và trái phiếu chính phủ Mỹ, đẩy lợi suất trái phiếu Kho bạc giảm do lực mua tăng cao. Đồng thời, đồng USD mạnh lên so với hầu hết các đồng tiền của các thị trường mới nổi, tạo thêm áp lực lên những nền kinh tế đang có mức vay nợ cao bằng USD, trong đó có Việt Nam.
Theo các chuyên gia, lời kêu gọi sơ tán Tehran đặt ra kịch bản xung đột có thể lan rộng hoặc leo thang cao hơn giữa Israel và Iran, với sự can dự tiềm tàng của Mỹ. Mọi khả năng gián đoạn đường ống vận chuyển dầu qua Eo biển Hormuz, tấn công trả đũa vào cơ sở quân sự hoặc hạ tầng dầu mỏ, đều đe dọa nguồn cung năng lượng toàn cầu. Trong bối cảnh này, nhà đầu tư đánh giá rủi ro địa chính trị tăng cao, dẫn tới xu hướng ưu tiên nắm giữ tài sản “trú ẩn” và giảm tỷ trọng tài sản rủi ro.
Lịch sử cho thấy thị trường dầu mỏ luôn phản ứng mạnh trước các xung đột địa chính trị, đặc biệt tại khu vực Trung Đông. Trong khủng hoảng dầu mỏ các năm 1973 và 1979, căng thẳng tại khu vực này từng khiến giá dầu tăng đột biến, kéo theo lạm phát toàn cầu và dẫn đến các đợt suy thoái kinh tế nghiêm trọng. Gần đây hơn, vào năm 2019, vụ tấn công tàu chở dầu trên Biển Đỏ do lực lượng Houthi thực hiện cũng khiến giá dầu tăng 3–5% chỉ trong một phiên giao dịch, cho thấy mức độ nhạy cảm cao của thị trường trước các rủi ro an ninh hàng hải. Xung đột Nga–Ukraine năm 2022 là một ví dụ khác về cách chiến tranh có thể ảnh hưởng sâu rộng đến thị trường tài chính và hàng hóa toàn cầu, làm gia tăng tâm lý né rủi ro và biến động trên quy mô rộng.
Dù ngành dầu đá phiến tại Mỹ hiện mang lại sự linh hoạt nhất định cho thị trường năng lượng, nhưng giới phân tích cho rằng điều đó chưa đủ để xóa bỏ hoàn toàn các rủi ro địa chính trị. Đặc biệt, nếu xung đột tại Trung Đông kéo dài hoặc vượt ngoài tầm kiểm soát, giá dầu vẫn có thể chịu cú sốc lớn tương tự các giai đoạn khủng hoảng trong quá khứ. Theo Reuters, các chiến lược gia nhận định rằng ngay cả khi nguồn cung toàn cầu có thể được bù đắp phần nào, chỉ riêng khả năng Eo biển Hormuz bị phong tỏa cũng đủ để thổi bùng tâm lý hoảng loạn và khiến giá dầu biến động mạnh.