Vietstock - Gỡ vướng nợ xấu có tài sản đảm bảo
Hiện nợ xấu có tài sản bảo đảm (TSBĐ) đang chiếm phần lớn trong tổng nợ xấu của các tổ chức tín dụng (TCTD). Tuy nhiên, khâu xử lý TSBĐ của ngân hàng gặp nhiều vướng mắc nên tốc độ xử lý nợ xấu còn rất chậm.
Với Dự thảo Nghị quyết mới về nợ xấu thì khâu xử lý TSĐB có được gỡ vướng?
Theo Thống kê của NHNN, tỷ lệ nợ xấu có bảo đảm bằng TSBĐ chiếm trên 90% tổng nợ xấu. Tuy nhiên, việc xử lý TSBĐ của các TCTD gặp nhiều vướng mắc đã tác động đến tốc độ xử lý nợ xấu.
|
Tình hình nợ xấu tại 12 ngân hàng tính đến hết Quý I/2017. Đvt: tỉ VND
|
Nợ xấu có tài sản đảm bảo chiếm 90%
Theo đại diện một số ngân hàng, khó khăn, vướng mắc trong quá trình nhận TSBĐ là nhà ở. Nhiều quy định của pháp luật hiện hành thiếu các hướng dẫn cụ thể về nội dung xử lý TSBĐ, do đó, khi các TCTD nhận thế chấp dự án đầu tư xây dựng nhà ở thì việc xử lý TSBĐ có thể dẫn đến thời gian giải quyết kéo dài, gây khó khăn, lúng túng cho các TCTD trong quá trình thực hiện.
Bên cạnh đó, việc kéo dài thời gian thi hành án không chỉ gây tốn kém chi phí, mà còn kéo dài thời gian thu nợ, ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động kinh doanh của TCTD.
TS Vũ Đình Ánh - Chuyên gia kinh tế cho rằng, quyền xử lý TSBĐ tại TCTD là quyền đối với TSBĐ nhằm bù đắp thiệt hại do nợ xấu gây ra. Tuy nhiên, khi các TCTD xử lý TSBĐ, người đi vay thiếu sự hợp tác cần thiết, thậm chí có khi đối đầu, mâu thuẫn xung đột gay gắt…
Quyền xử lý TSBĐ chỉ được thực thi hiệu quả và hiệu lực khi và chỉ khi nhận thức về quyền, lợi ích và nghĩa vụ của tất cả các bên liên quan trong quan hệ tín dụng ngân hàng được xác lập một cách đúng đắn dựa trên những cơ sở pháp lý khả thi, phù hợp với điều kiện thực tế ở Việt Nam.
Theo luật sư Nguyễn Thị Phương, Phó chủ nhiệm Câu lạc bộ Pháp chế Ngân hàng thuộc Hiệp hội Ngân hàng, quyền xử lý TSBĐ của các TCTD là một loại quyền dân sự. Do đó, các TCTD được thực hiện quyền xử lý TSBĐ theo ý chí của mình với điều kiện không trái các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự và không được lạm dụng quyền gây thiệt hại cho người khác…
Trong khi đó, Bộ luật Dân sự năm 2015 có hiệu lực từ ngày 1/1/2017 chưa có quy định cụ thể về việc thu giữ TSBĐ. Do đó, theo NHNN, Bộ Tư pháp cần phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan để nghiên cứu, bổ sung hướng dẫn chi tiết về quyền của bên nhận bảo đảm đối với việc xử lý TSBĐ trong trường hợp bên bảo đảm chống đối, không hợp tác…
Sẽ xử lý dứt điểm vướng mắc TSĐB
Trình bày tại Quốc hội, Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng cho biết, với mục tiêu tăng dư nợ cho vay bình quân khoảng 16%, dự kiến nợ xấu phát sinh thêm trong 5 năm tới (2017 - 2022) là 350,000 tỷ đồng. Để duy trì mục tiêu duy trì nợ xấu dưới 3% thì tổng số nợ xấu cần xử lý trong 5 năm tới là 640,000 tỷ đồng. Như vậy bình quân mỗi năm cần xử lý gần 130,000 tỷ.
Để giải quyết dứt điểm vướng mắc trong khâu xử lý TSĐB, Dự thảo Nghị quyết quy định TCTD được thực hiện thu giữ tài sản bảo đảm để xử lý thu hồi nợ khi có đầy đủ một số điều kiện như TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, VAMC có quyền xử lý tài sản bảo đảm theo quy định của pháp luật hoặc theo thỏa thuận; có thỏa thuận về quyền thu giữ TSBĐ trong thỏa thuận giao dịch bảo đảm (để bảo đảm việc thu giữ tài sản bảo đảm là thỏa thuận, tự do ý chí của các bên); giao dịch bảo đảm đã được đăng ký theo quy định của pháp luật (bảo đảm quyền của TCTD đã phát sinh hiệu lực đối kháng với bên thứ ba).
Đồng thời cũng bổ sung nhiều quy định khác được kỳ vọng giúp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về xử lý tài sản bảo đảm của TCTD, như quy định về điều kiện chuyển nhượng tài sản bảo đảm là dự án bất động sản đảm bảo xử lý tình trạng dự án treo, bảo đảm quyền lợi của các bên liên quan, đặc biệt là người mua nhà tại dự án bất động sản; quy định về tài sản của người phải thi hành án đang là tài sản bảo đảm cho nghĩa vụ trả nợ tại TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài…
Các chuyên gia nhấn mạnh, nợ xấu là một vấn đề nhức nhối của nền kinh tế, chính vì vậy cần thiết phải ban hành một Nghị quyết của Quốc hội về xử lý nợ xấu là cấp bách, nhằm giải phóng các nguồn lực kinh tế đang tồn đọng trong xã hội. Việc xử lý nợ xấu càng nhanh, có cơ chế xử lý TSBĐ hữu hiệu sẽ càng sớm hỗ trợ hiệu quả hơn cho phát triển kinh tế.
