17 công ty báo lỗ, ngành chứng khoán lộ rõ sự phân hóa
Investing.com - Tổng thống Donald Trump thường tuyên bố rằng ông đang thu hút hàng nghìn tỷ USD đầu tư từ nước ngoài vào Mỹ, nhưng một điều khoản trong dự luật cắt giảm thuế của ông có thể khiến các doanh nghiệp quốc tế ngần ngại mở rộng hoạt động tại thị trường Mỹ.
Phiên bản dự luật đã được Hạ viện thông qua cho phép chính phủ liên bang đánh thuế đối với các công ty có trụ sở chính ở nước ngoài và các nhà đầu tư đến từ các quốc gia bị đánh giá là đang áp dụng "các sắc thuế không công bằng" đối với doanh nghiệp Mỹ.
Điều khoản này, được biết đến với tên gọi Mục 899 (Section 899), có thể khiến doanh nghiệp nước ngoài e ngại đầu tư vào Mỹ do lo ngại sẽ phải chịu mức thuế cao. Hiện số phận của điều khoản này phụ thuộc vào Thượng viện – nơi đang diễn ra các cuộc tranh luận về triển vọng và tác động của nó.
Một phân tích mới từ Global Business Alliance – tổ chức đại diện cho các tập đoàn quốc tế như Toyota và Nestlé – ước tính rằng điều khoản này sẽ khiến Mỹ thiệt hại 360.000 việc làm và 55 tỷ USD GDP mỗi năm trong vòng một thập kỷ. Báo cáo cũng cho rằng thuế này có thể làm giảm một phần ba tốc độ tăng trưởng kinh tế mà Ủy ban Hỗn hợp về Thuế của Quốc hội kỳ vọng từ chính sách cắt giảm thuế tổng thể.
“Dù những người ủng hộ cho rằng đây là biện pháp trừng phạt nhằm trả đũa các chính phủ nước ngoài, báo cáo này khẳng định nạn nhân thực sự là người lao động Mỹ tại các bang như North Carolina, South Carolina, Indiana, Tennessee và Texas,” ông Jonathan Samford, Chủ tịch kiêm CEO của Global Business Alliance, phát biểu.
Dân biểu Cộng hòa Jason Smith (bang Missouri), Chủ tịch Ủy ban Thuế vụ Hạ viện, bảo vệ điều khoản này với lập luận rằng nó nhằm bảo vệ lợi ích của Mỹ bằng cách cung cấp cho tổng thống một công cụ để đối phó với những quốc gia có hệ thống thuế gây bất lợi cho doanh nghiệp Mỹ.
“Nếu các quốc gia đó rút lại những sắc thuế này và cư xử đúng mực, chúng ta sẽ đạt được mục tiêu,” ông Smith tuyên bố trong một thông cáo tuần trước. “Đây là điều hiển nhiên. Tôi kêu gọi các đồng nghiệp tại Thượng viện nhanh chóng thông qua dự luật này để bảo vệ người dân Mỹ khỏi các hành vi kinh tế bất công trên toàn cầu.”
Đảng Cộng hòa tại Hạ viện đã theo đuổi vấn đề này từ lâu, và dự luật hiện tại mang tính linh hoạt, cho phép tổng thống lựa chọn việc áp thuế hoặc không. Một số nghị sĩ Cộng hòa từng bày tỏ lo ngại dưới thời Tổng thống Joe Biden rằng các thỏa thuận quốc tế về thuế doanh nghiệp có thể khiến chính phủ nước ngoài tăng gánh thuế đối với doanh nghiệp Mỹ.
Loại thuế này phản ánh mâu thuẫn cốt lõi trong chính sách kinh tế của ông Trump: ông đồng thời muốn đánh thuế cao đối với hàng nhập khẩu và lợi nhuận từ nước ngoài, trong khi vẫn tìm cách thu hút đầu tư từ các tập đoàn quốc tế.
Cuối tháng 5, ông Trump đã bảo vệ chiến lược của mình khi cho rằng các mức thuế của ông đang khiến nhiều quốc gia chọn đầu tư vào Mỹ để tránh bị đánh thuế khi xuất khẩu. Dù một số quốc gia và doanh nghiệp đã đưa ra tuyên bố đầu tư, chưa có bằng chứng cho thấy điều này đang làm tăng đầu tư xây dựng nhà máy mới, theo số liệu của chính phủ về chi tiêu xây dựng hàng tháng.
Tổng thống Trump khẳng định chính sách thuế của ông đã thành công.
“Hiện có 14.000 tỷ USD đã được đầu tư, hoặc cam kết đầu tư,” ông nói. “Chúng ta là quốc gia hấp dẫn nhất thế giới hiện nay. Khi tôi tới Saudi Arabia, nhà vua nói với tôi rằng: ‘Các ông là nơi nóng nhất’ – chúng ta là nền kinh tế sôi động nhất thế giới hiện nay.”
Global Business Alliance nằm trong số các nhóm đã ký tên trong một bức thư gửi Thượng nghị sĩ John Thune (lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện) và Thượng nghị sĩ Mike Crapo (Chủ tịch Ủy ban Tài chính Thượng viện), đều là thành viên Đảng Cộng hòa, để cảnh báo về hậu quả của Mục 899.
Investment Company Institute, tổ chức đại diện cho các doanh nghiệp tài chính, cho biết điều khoản này “có thể làm suy giảm đầu tư nước ngoài vào Mỹ – một yếu tố then chốt thúc đẩy tăng trưởng của thị trường vốn Mỹ và cuối cùng mang lại lợi ích cho các gia đình Mỹ đang tiết kiệm cho tương lai.”
Phân tích từ Ernst & Young về tác động định lượng và thống kê kinh tế cho thấy có sự không chắc chắn lớn trong cách thức Mục 899 sẽ được thực thi và các quốc gia khác sẽ phản ứng như thế nào. Tuy nhiên, các doanh nghiệp tại các nước đang đánh thuế dịch vụ số – như một số quốc gia châu Âu – có thể bị ảnh hưởng.
Tồn tại tranh cãi lớn giữa các bên ủng hộ và phản đối về các tiêu chí xác định “thuế không công bằng” và cách áp thuế. Nếu Mỹ đánh giá các loại thuế này là không công bằng, mức thuế có thể lên tới 30% đối với lợi nhuận và thu nhập của các công ty nước ngoài, mặc dù những người ủng hộ cho biết mức thuế thực tế có thể thấp hơn. Người nước ngoài không cư trú tại Mỹ cũng có thể bị đánh thuế dựa trên tài sản họ nắm giữ tại Mỹ. Tuy nhiên, vẫn có ngoại lệ đối với các nhà đầu tư nước ngoài nắm giữ trái phiếu chính phủ Mỹ – họ sẽ không bị ảnh hưởng bởi sắc thuế tiềm năng này.
Khả năng đánh thuế cũng như bản chất có phần tùy tiện trong việc xác định các đối tượng chịu thuế là vấn đề đáng lo ngại, theo bà Chye-Ching Huang, Giám đốc điều hành Trung tâm Luật Thuế tại Đại học New York.
“Mục 899 tạo ra một trò chơi rủi ro mang tính chính trị với các đối tác thương mại, có thể gây tổn hại đến doanh nghiệp, người tiêu dùng và người lao động, nhằm đổi lấy khả năng để các tập đoàn Mỹ chuyển thêm lợi nhuận ra các thiên đường thuế,” bà Huang viết trong một email. “Đây là chiến lược nhiều rủi ro có thể làm trầm trọng thêm những tổn thất từ cuộc chiến thuế thất bại trước đó.”
Về mặt chính trị, nếu các bang then chốt trong liên minh bầu cử của ông Trump năm 2024 chứng kiến tình trạng sa thải lao động hoặc tốc độ tăng trưởng việc làm chậm lại, điều này có thể gây phản ứng tiêu cực. Global Business Alliance ước tính số việc làm bị mất có thể lên tới: 44.200 ở Florida, 27.700 ở Pennsylvania, 24.500 ở North Carolina và 23.500 ở Michigan.