Theo thông tin từ Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), các khâu chuẩn bị cho hệ thống giao dịch trái phiếu riêng lẻ đã hoàn tất. Dự kiến đến tháng 7/2023, hệ thống sẽ chính thức đi vào vận hành. Thực hiện chỉ đạo của Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam, HNX đã triển khai xây dựng phần mềm, xây dựng hệ thống giai đoạn 1 với các chức năng cơ bản phục vụ hoạt động giao dịch trái phiếu riêng lẻ. Hệ thống được xây dựng trên nền tảng Core I5, theo chuẩn dữ liệu FIX 4.4, là chuẩn dữ liệu quốc tế về giao dịch, truyền nhận dữ liệu tài chính. Hệ thống cho phép tích hợp nhiều thị trường, có khả năng giao dịch nhiều loại hàng hóa trên cùng một nền tảng.
Năng lực xử lý của hệ thống có thể đạt 20 - 30 triệu lệnh/phiên, đảm bảo khả năng xử lý lệnh trong cùng một thời điểm đạt ngưỡng 15.000 - 20.000 lệnh/giây.
Giao dịch trên hệ thống của HNX được thực hiện qua các thành viên giao dịch (công ty chứng khoán). Hệ thống giao dịch của HNX chỉ nhận lệnh giao dịch từ công ty chứng khoán thông qua hệ thống nhập lệnh của Sở và hệ thống giao dịch trái phiếu riêng lẻ của công ty chứng khoán. Công ty chứng khoán có trách nhiệm xác định tư cách nhà đầu tư, đảm bảo nhà đầu tư đúng đối tượng giao dịch trái phiếu theo quy định.
Phương thức giao dịch là thỏa thuận. Các bên tham gia giao dịch tự thỏa thuận, thống nhất các nội dung giao dịch. Giao dịch được xác lập khi bên mua và bên bán xác nhận thực hiện giao dịch trên hệ thống.
2 hình thức và 2 khung thời gian giao dịch cụ thể Có 2 hình thức giao dịch thoả thuận là thỏa thuận điện tử và thỏa thuận thông thường. Đối với thỏa thuận điện tử, thành viên giao dịch nhập lệnh chào mua/chào bán với cam kết chắc chắn vào hệ thống hoặc lựa chọn các lệnh đối ứng phù hợp đã được nhập vào hệ thống để thực hiện giao dịch.
Đối với thỏa thuận thông thường, bên mua và bên bán tự thỏa thuận với nhau về các điều kiện giao dịch từ trước và báo cáo kết quả vào hệ thống giao dịch trái phiếu riêng lẻ để xác lập giao dịch. Đơn vị giao dịch trái phiếu riêng lẻ là 1 trái phiếu, khối lượng giao dịch tối thiểu là 1 trái phiếu và đơn vị yết giá là 1 đồng.
Thời gian giao dịch từ thứ 2 đến thứ 6 hàng tuần với 2 phiên giao dịch cụ thể gồm: Phiên giao dịch sáng từ 9h - 11h, chiều từ 13h - 15h.
Bút sa gà chết: Nhà đầu tư phải tự chịu trách nhiệm
Ở diễn biến liên quan, Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số 30/2023/TT-BTC hướng dẫn việc đăng ký, giao dịch và tổ chức thị trường giao dịch trái phiếu doanh nghiệp chào bán riêng lẻ tại thị trường trong nước và sẽ có hiệu lực từ 1/7. Theo đó, nhà đầu tư mua trái phiếu phải thực hiện theo quy định tại Nghị định 65/2022 do Chính phủ ban hành trong đó có việc ký văn bản xác nhận đã thực hiện các quy định và phải tự chịu trách nhiệm đối với quyết định của mình.
Cụ thể, Nghị định 65/2022 quy định, nhà đầu tư phải ký văn bản xác nhận đã tiếp cận đầy đủ nội dung công bố thông tin của doanh nghiệp phát hành; hiểu rõ điều kiện, điều khoản trái phiếu và các cam kết khác của doanh nghiệp phát hành trước khi quyết định mua và giao dịch trái phiếu. Đồng thời, nhà đầu tư phải hiểu rõ về các rủi ro phát sinh trong việc đầu tư, giao dịch trái phiếu; hiểu rõ và đảm bảo tuân thủ quy định về đối tượng nhà đầu tư, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ theo quy định tại Nghị định này và quy định của pháp luật liên quan.
Cùng với đó, nhà đầu tư tự đánh giá, tự chịu trách nhiệm về quyết định đầu tư của mình và tự chịu các rủi ro phát sinh trong việc đầu tư và giao dịch trái phiếu. Nhà nước không đảm bảo việc doanh nghiệp phát hành trái phiếu thanh toán đầy đủ, đúng hạn lãi, gốc trái phiếu khi đến hạn và các quyền khác cho nhà đầu tư mua trái phiếu.
Nhà đầu tư cũng phải tự chịu trách nhiệm đối với quyết định mua trái phiếu doanh nghiệp sau khi ký văn bản xác nhận này. Văn bản xác nhận thực hiện theo mẫu quy định tại Phụ lục V ban hành kèm theo Nghị định số 65/2022/NĐ-CP và phải được lưu trữ tại hồ sơ chào bán khi phát hành trái phiếu hoặc tại công ty chứng khoán nơi nhà đầu tư thực hiện giao dịch trái phiếu theo quy định của pháp luật.
Việc xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân cũng được thực hiện theo quy định là phải đảm bảo danh mục chứng khoán niêm yết, đăng ký giao dịch do nhà đầu tư nắm giữ có giá trị tối thiểu 2 tỷ đồng được xác định bằng giá trị thị trường bình quân theo ngày của danh mục chứng khoán trong thời gian tối thiểu 180 ngày liền kề trước đó. Việc xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp có giá trị trong vòng 3 tháng kể từ ngày được xác nhận.
Cũng theo hướng dẫn của Bộ Tài chính, nhà đầu tư phải mở tài khoản giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ hoặc được phép sử dụng tài khoản giao dịch chứng khoán đã có để thực hiện giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ,...
Theo thông tin từ Bộ Tài chính, trong tháng 7 sẽ khai trương sàn giao dịch trái phiếu doanh nghiệp, từ đó làm tăng thanh khoản thị trường, giúp giao dịch thuận lợi hơn, từ đó tạo dựng lại niềm tin của nhà đầu tư đối với thị trường trái phiếu doanh nghiệp.
