Vietstock - Giảm giá xăng RON 95 400 đồng/lít là không minh bạch
Kể từ 15 giờ ngày 21-2, Liên bộ Công thương- Tài chính quyết định giảm giá bán các loại mặt hàng xăng dầu (trừ dầu hỏa), giảm mức trích lập Quỹ bình ổn giá. Các quyết định về giá được nhắc đến là minh bạch, ngoại trừ việc liên bộ yêu cầu giảm giá xăng RON 95 tối thiểu 400 đồng/lít so với giá trước đó mà không rõ căn cứ.
|
Việc giảm giá xăng RON 95 ở mức 400 đồng/lít được xem là không rõ ràng. Ảnh: TL.
|
Trong quyết định vể điều chỉnh giá xăng dầu của liên bộ, việc giảm giá bán các mặt hàng xăng dầu cụ thể như sau: xăng E5 không cao hơn 18.340 đồng/lít, dầu diesel (15.716 đồng/lít), dầu hỏa (14.560 đồng/lít), dầu mazut (12.528 đồng/lít).
Riêng xăng khoáng RON 95, liên bộ yêu cầu doanh nghiệp giảm giá bán tối thiểu 400 đồng/lít mà không nêu mức giá cơ sở của loại xăng này. Kèm theo quyết định về giá là việc giảm mức trích lập quỹ bình ổn giá xăng dầu với mức trích lập giảm mạnh so với kỳ điều hành hôm 19-1.
Để ra được các quyết định về điều chỉnh giá từng loại xăng, dầu, liên bộ đã công bố kèm giá bình quân thành phẩm xăng dầu thế giới tương ứng 15 ngày trước 21-2 cũng giảm cụ thể như thế nào (theo quy định của Nghị định 83 về cơ chế điều hành giá xăng dầu).
Từ mức giá bình quân này cộng với thuế phí, lợi nhuận định mức của doanh nghiệp... để hình thành nên giá cơ sở, người tiêu dùng dễ dàng tính được việc tăng, giảm giá là hợp lý hay chưa.
Chỉ riêng có việc điều chỉnh giá xăng RON 95 là không đi theo thông lệ này, Quyết định ngày 21-2 chỉ đột ngột yêu cầu các doanh nghiệp giảm tối thiểu 400 đồng/lít RON 95 với lý do: “qua giám sát giá xăng RO 95 kỳ điều hành này có diễn biến giảm” mà không giải thích gì thêm.
Nhưng điều này được xem là thiếu minh bạch và không thỏa đáng đối với người tiêu dùng vì các loại xăng, dầu khác lại có đầy đủ yếu tố đầu vào của doanh nghiệp.
Điều mà người tiêu dùng cần là việc công bố giá cơ sở đối với xăng RON 95 phải được Liên bộ thực hiện theo đúng quy định tại điều 39 của Nghị định 83 về cơ chế kinh doanh xăng dầu (phải công bố giá cơ sở của tất cả các mặt hàng xăng dầu).
Khi dư luận phản ánh về sự thiếu minh bạch này tại kỳ điều hành giá lần đầu tiên của năm 2018 (4-1), nhất là khi giá xăng cơ sở RON 92 lấy làm giá cơ sở cho mặt hàng xăng đã bị loại bỏ do xăng này không dùng nữa, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã có công văn yêu cầu cơ quan điều hành giá thực hiện đúng Nghị định 83 và các văn bản hướng dẫn liên quan.
Đồng thời yêu cầu Bộ Công thương chủ trì, phối hợp với các cơ quan theo dõi tình hình tiêu thụ xăng E5 và RON 95 và công bố giá cơ sở trong Quý I/2018 phù hợp với thị trường và quy định của pháp luật.
Đến nay, giá cơ sở cho xăng RON 95 chưa có, cộng với việc giảm giá thiếu thông tin khiến người tiêu dùng không thể hình dung được việc giảm giá 400 đồng/lít là dựa trên những cơ sở nào, chi phí kinh doanh định mức và lợi nhuận định mức ra sao để có thể đi đến quyết định giảm giá ở con số 400 đồng đó.
Theo công bố giá của doanh nghiệp xăng dầu lớn nhất là Petrolimex ngay sau quyết định giảm giá của liên bộ, giá xăng RON 95 giảm xuống 400 đồng/lít so với kỳ trước (19.980 đồng so với 20.290 đồng). Nó cũng đồng nghĩa với việc không có doanh nghiệp nào tự động giảm giá hơn 400 đồng là mức tối thiểu vì có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp.
Ở đây, người tiêu dùng cũng có quyền đặt ngược lại câu hỏi là giảm giá 400 đồng/lít, tương đương với mức giá bán hiện nay bằng 98,47% giá bán kỳ gần nhất đã thực sự là mức giảm giá hợp lý hay chưa? Có thể giảm tiếp không? Vì ở kỳ điều hành tháng 1-2018, giá xăng RON 95 đã tăng lên tới 810 đồng/lít là ảnh hưởng rất lớn đến người tiêu dùng. Và từ trước đến nay, thường chỉ có tăng giá mạnh chứ hầu như không có chuyện giảm giá sâu.
Theo Luật giá, việc điều hành giá hay định giá phải dựa trên quan hệ cung cầu của hàng hóa, dịch vụ và sức mua, khả năng thanh toán của người tiêu dùng. Phải căn cứ vào giá thị trường trong nước, thế giới và khả năng cạnh tranh của hàng hóa, dịch vụ tại thời điểm định giá.
Cơ chế điều hành xăng dầu, nhất là xăng RON 95 là theo cơ chế thị trường nhưng việc công bố giá cơ sở, các yếu tố hình thành giá để từ đó đưa ra quyết định tăng giảm mới là minh bạch và cần thiết chứ không phải vấn đề là tăng giá thì thuyết trình rất cụ thể nhưng giảm giá theo kiểu “đánh úp” .
NGỌC LAN
