Vietstock - Cơ hội cho châu Phi đã đến?
Với việc Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) và Anh đang tìm cách loại bỏ dần nguồn khí đốt nhập khẩu từ Nga, các nhà lãnh đạo phương Tây có thể xem xét những dự án khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) ở châu Phi cận Sahara để giảm bớt sự phụ thuộc.
Hiện, Nga và phương Tây vẫn chưa thống nhất được việc thanh toán cho nguồn khí đốt tự nhiên được mua bán giữa đôi bên, khi Moscow khăng khăng đòi các nước “không thân thiện” phải trả bằng đồng ruble, trong khi các nước G-7 nhất quyết bác bỏ yêu cầu này.
Bất đồng xảy ra sau khi phương Tây áp dụng một loạt biện pháp trừng phạt quốc tế chưa từng có dành cho Nga vì cuộc xung đột ở Ukraine.
Về phần mình, Mỹ tuyên bố cấm hoàn toàn dầu, khí đốt và nhập khẩu than của Nga, trong khi Anh dự định loại bỏ dần dầu của Nga vào cuối năm nay và EU đặt mục tiêu cắt giảm 2/3 sự phụ thuộc vào nhập khẩu của Nga.
Nga cung cấp khoảng 40% lượng khí đốt tự nhiên nhập khẩu của EU, trong đó nhập khẩu nhiều nhất là Đức và Ý. Vào thứ Tư, Đức đưa ra cảnh báo có thể cần “chia khẩu phần” khí đốt tự nhiên nếu xảy ra tình trạng thiếu hụt nguồn cung.
EU đã đạt được một thỏa thuận với Mỹ để mua thêm 15 tỷ mét khối LNG, mặc dù cựu Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Dan Brouillette cho rằng con số này sẽ không đủ để lấp đầy sự thiếu hụt.
Trò chuyện với CNBC hôm thứ Ba, Bộ trưởng Ngoại giao Ý Luigi di Maio cho biết trong tháng qua, ông đã đến các nước như Mozambique, Cộng hòa Congo và Angola để xây dựng quan hệ đối tác cung cấp LNG mới.
“An ninh năng lượng là điều cơ bản đối với các cường quốc sản xuất toàn cầu như Ý và nhiều nước khác, và chúng tôi phải có khả năng đa dạng hóa nguồn cung ứng năng lượng”, ông Di Maio nói.
“Chúng tôi đang đa dạng hóa để khỏi phụ thuộc vào Nga, nhằm tránh bất kỳ mối đe dọa cuối cùng nào từ Nga đối với nguồn cung cấp khí đốt và tiếp tục quá trình chuyển đổi xanh bằng các nguồn năng lượng khác và mới”.
Trong một báo cáo vào tuần trước, các nhà phân tích châu Phi tại công ty tư vấn rủi ro chính trị Verisk Maplecroft nói mặc dù châu lục này không thể lấp đầy khoảng trống nhập khẩu khí đốt tự nhiên do Nga để lại, nhưng có thể giúp tăng cường nguồn cung.
Các công ty dầu mỏ lớn như BP, TotalEnergies (NYSE:TTE) và Eni đều đã thiết lập sự hiện diện ở châu Phi để xây dựng cơ sở cùng với các tập đoàn dầu khí lớn của Mỹ như Exxon Mobil.
Verisk Maplecroft lưu ý BP đang tiến xa nhất trong nỗ lực đưa một dự án LNG lớn ở châu Phi cận Sahara vào hoạt động và có thể tăng gấp đôi những dự án này, đặc biệt là tại các mỏ khí đốt Tortue nằm giữa biên giới Senegal và Mauritania.
CEO của Eni, Claudio Descalzi, vào đầu tháng thông báo gã khổng lồ đến từ Ý này có thể cung cấp cho châu Âu thêm gần 40 ngàn tỷ lít khí đốt từ nay đến năm 2025, từ các cơ sở của họ trên khắp thế giới bao gồm ở Angola, Congo, Nigeria và Mozambique. Angola và Congo đã đồng ý tăng lượng xuất khẩu khí đốt sang Ý, với Eni đóng vai trò trung gian.
Tiềm năng lớn nhưng vẫn có những trở ngại đáng kể
Các nhà phân tích Alexandre Raymakers, Maja Bovcon và Eric Humphery-Smith nhấn mạnh Senegal, Mauritania, Nigeria và Angola là những nơi tốt nhất để tăng sản lượng, mặc dù phần lớn nguồn cung mới sẽ chưa thể thành hiện thực cho đến nửa sau thập niên này.
“Sự ổn định về chính trị và tài chính ở Senegal và Mauritania nghĩa là các dự án có được vị trí tốt để phát triển LNG, trong khi việc đảng MPLA có thể tái đắc cử ở Angola vào tháng 8/2022 cũng sẽ giúp tăng đầu tư”, Verisk Maplecroft nói.
Mozambique cũng là nơi có trữ lượng khí đốt tự nhiên khổng lồ, và một số công ty năng lượng khổng lồ của châu Âu đã thiết lập cơ sở ở nước này, nhưng một cuộc nổi dậy đầy bạo lực của lực lượng Hồi giáo đã buộc một số cơ sở phải đóng cửa trong những năm gần đây.
Verisk Maplecroft đề xuất cũng có thể mở rộng ở những quốc gia sản xuất LNG lớn khác ở Vịnh Guinea như Nigeria, Cameroon và Guinea Xích đạo.
“Môi trường giá khí đốt được cải thiện có thể làm thay đổi sự cân bằng lợi nhuận cho một số dự án ở Nigeria, cho phép có thêm nguồn cung cho các dự án LNG hiện có và đã lên kế hoạch”, báo cáo của họ viết.
“Ví dụ, cuộc khủng hoảng Ukraine có khả năng làm tăng sức hấp dẫn của dự án Nigeria LNG Train 7 của Nigeria đã được lên kế hoạch từ lâu, dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào năm 2026 và sẽ cung cấp thêm gần 34 tỷ lít khí đốt mỗi ngày”.
Các nhà phân tích cũng ghi nhận có sự quan tâm trở lại đối với dự án Fortuna FLNG đang bị “đắp chiếu” ở Guinea Xích đạo.
Tuy nhiên, sự gia tăng nạn cướp biển trong khu vực, trong đó có các cuộc tấn công bất ngờ nhằm vào các tàu chở LNG trong những năm gần đây, có thể là một trở ngại.
Cuối cùng, Verisk Maplecroft ước tính ngay cả khi tất cả dự án LNG được biết đến ở châu Phi cận Sahara hoạt động với công suất tối đa, chúng sẽ vẫn chỉ bằng được khoảng phân nửa nguồn cung cấp khí đốt của Nga cho châu Âu.
“Nhu cầu khí đốt và môi trường giá cả được cải thiện có nghĩa là khu vực châu Phi cận Sahara có thể giúp lấp đầy khoảng trống do nguồn cung khí đốt của Nga bị cấm vận, nhưng không thể giải quyết được vấn đề này”, báo cáo kết luận.
Nhã Thanh (Theo CNBC)
