Bài viết được viết riêng cho Investing.com
Với chính sách giữ mức lãi suất bằng 0 và việc nới lỏng định lượng tiếp tục được duy trì khiến cho đường cong lợi suất thấp hơn, điều này thúc đẩy các nhà đầu tư tìm kiếm một mức lãi suất kép để đẩy giá cổ phiếu lên cao. Với một tuần giao dịch ảm đạm, vẫn không có bất cứ một sự thay đổi nào trong quyết định về mức lãi suất từ các Ngân hàng trung ương trên thế giới cùng với rủi ro dự kiến về thu nhập sẽ giảm do đại dịch Coronavirus, điều duy nhất có thể đẩy giá cổ phiếu lên cao hơn chính là lãi suất kép. Nhưng lịch sử chưa từng diễn ra xu hướng lãi suất kép tăng trong khi mức lãi suất hiện tại vẫn ở mức thấp, nhưng đối với thu nhập thì lại có khả năng thúc đẩy lãi suất kép tăng.
Trước đây, khi lãi suất giảm sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 và 2009. Phải mất nhiều năm để mức lãi suất kép có thể mở rộng. Trong thời kỳ suy thoái kinh tế trên toàn thế giới với tỷ lệ lãi suất chỉ đạt mức thấp trong một khoảng thời gian dài thì tại Châu Âu, và thậm chí với một đất nước luôn có tỷ lệ lãi suất kép tăng mạnh mẽ như Đức, đều không thể thấy được mức độ mở rộng hơn của lãi suất kép như chúng ta đang thấy tại Mỹ hiện nay.
Tỷ lệ lãi suất và lãi suất kép
Tỷ lệ giá trong lợi nhuận P/E của chỉ số S&P 500 gần đây đã tăng lên 19,8, cao nhất kể từ tháng 4 năm 2002. Sau đó, lãi suất kép của tỷ lệ P/E đã tụt giảm mạnh xuống chỉ còn 9 vào năm 2009 sau khi bong bóng dot.com vỡ. Tuy nhiên sau cuộc suy thoái năm 2009, khi FED cắt giảm lãi suất và lợi tức trái phiếu kho bạc cũng giảm đã thúc đẩy lãi suất kép của P/E bắt đầu mở rộng với mức tăng gần như gấp đôi vào ngày 18 tháng 12 năm 2017.
Tuy nhiên điều đáng nói là từ năm 2011 đến 2013, ngay cả khi FED giữ nguyên lãi suất cho vay ở mức 0,25%,và lợi tức trái phiếu kho bạc 10 năm đã tăng từ khoảng 1,6% lên gần 3% thì tỷ lệ lợi nhuận về giá P/E của S&P 500 cũng đã tăng từ 11 lên 15.
Khi lợi suất trái phiếu kho bạc 10 năm bắt đầu giảm xuống khoảng 1,5% vào mùa hè năm 2016, thì tỷ lệ lợi nhuận về giá P/E cũng cho thấy mức tăng trưởng kém, khi chỉ tăng lên đến khoảng 16. Sau đó, lợi suất trái phiếu kho bạc lại cho thấy một mức tăng, điều này đã dấy lên các dự đoán về sự gia tăng đầu tiên của mức lãi suất từ FED kể từ năm 2005, các diễn biến lặp lại như vậy trong mối quan hệ tăng – giảm của lợi suất trái phiếu kho bạc và tỷ lệ P/E đã diễn ra liên tục cho đến tháng 10 năm 2018. Vào thời điểm đó, tỷ lệ P/E của chỉ số S&P đã tăng lên 18.
Thu nhập thực tế có thể sẽ là điều kiện bền vững hơn để tăng mức lãi suất kép
Mặc dù đã có trường hợp tỷ lệ lãi suất thấp diễn ra trùng hợp với sự gia tăng lãi suất kép của P/E, nhưng điều này không chứng minh được các trường hợp đều hoàn toàn sẽ diễn ra như vậy. Vì dường như việc tỷ lệ lãi suất thấp diễn ra song song với lãi suất kép tăng chỉ cho thấy một trường hợp cá biệt với tỷ lệ các trường hợp xảy ra rất thấp và chỉ dựa trên lãi suất kép trong thu nhập thực tế của chỉ số S&P 500. Trường hợp cá biệt này diễn ra chỉ bởi vì không có cách nào khác để lãi suất kép có thể mở rộng ngoài việc giảm tỷ lệ P/E như chúng ta đã thấy.
Vì vậy, chúng ta có thể thấy được mối tương quan quan trọng chính là lãi suất kép và mức thu nhập thực tế, với mức tăng trưởng thu nhập cao hơn và nhanh hơn sẽ thúc đẩy nhiều lần mở rộng hơn đối với lãi suất kép. Mối tương quan dường như cực kỳ gần gũi khi chúng ta có thể nhận thấy được chỉ bằng các nhận định thông thường thông qua tình hình chung của thị trường và chính thu nhập thực tế. Biểu đồ dưới đây cho thấy tỷ lệ P/E của chỉ số S&P trên mỗi cổ phiếu.
Phân tích tổng quan tại Đức cho thấy, với điểm chuẩn của lợi suất trái phiếu kho bạc 10 năm đang được giao dịch ở mức -50 điểm cơ bản và chỉ số DAX giao dịch với tỷ lệ P/E là 15. Tỷ lệ này của DAX tại Đức đã đạt mức cao nhất trong lịch sử kể từ năm 2003, sau đó lại suy yếu khá mạnh vào năm 2009, giảm xuống mức thấp khoảng 7. Nếu muốn tỷ lệ P/E tại Đức tăng trở lại mức bình thường trước giai đoạn suy yếu thì chúng ta phải cần hơn một thập kỷ giữ cho mức lãi suất trái phiếu thấp và ít nhất năm năm giữ nguyên chính sách lãi suất bằng 0 của Ngân hàng Trung ương Châu Âu. Trong khi đó, mức lãi suất kép của chỉ số S&P lại tăng gấp đôi trong thời gian ngắn hơn nhiều so với tỷ lệ P/E của DAX.