Vietstock - Thao túng giá Bitcoin: Trò gian lận của trader cố ý đẩy giá lên hơn 700%?
Một trong số các trường hợp biến động mạnh đầu tiên của Bitcoin diễn ra vào cuối năm 2013, khi đó giá đồng tiền ảo này tăng vọt từ quanh mức 150 USD lên hơn 1,000 USD. Tuy nhiên, một nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, giá Bitcoin dường như bị chi phối bởi những giao dịch ảo xuất phát từ 1 hoặc 2 chuyên viên giao dịch (trader) lớn.
TechCrunch ghi nhận rằng, hành vi gian lận trên đã được xác định trong một nghiên cứu có tên gọi là “Price Manipulation in the Bitcoin Ecosystem” (“Thao túng giá trong hệ sinh thái Bitcoin) được công bố trên Tạp chí Kinh tế Tiền tệ (Journal of Monetary Economics). Các tác giả thực hiện nghiên cứu gồm Neil Gandal, JT Hamrick, Tyler Moore và Tali Oberman tập trung vào các giao dịch diễn ra trên Mt Gox – sàn khét tiếng đã tuyên bố phá sản trong năm 2014.
Cuối năm 2013, sàn Mt Gox xử lý hơn 70% lượng giao dịch Bitcoin, nhưng đến tháng 4/2014, sàn đã tuyên bố phá sản. Ông chủ của Mt. Gox thừa nhận là sàn này đã hứng chịu một cuộc tấn công mạng và toàn bộ số tiền BTC của khoảng một triệu khách hàng có thể đã rơi vào tay kẻ gian.
“Nghiên cứu xác định và phân tích tác động của hoạt động giao dịch Bitcoin khả nghi tại sàn Mt. Gox – trong đó gần 600,000 đồng Bitcoin với giá trị 188 triệu USD được giao dịch một cách gian lận”, các tác giả viết trong nghiên cứu.
Các tác giả cho biết, hai trader có tên là Markus và Willy đã cố tình đẩy giá, mặc dù họ không thực sự sở hữu lượng Bitcoin mà họ giao dịch.
Và khối lượng giao dịch tăng mạnh dường như có tác động rất lớn tới giá của Bitcoin, theo quan điểm của các nhà nghiên cứu:
“Dựa trên việc phân tích kỹ lưỡng và khắt khe với các đợt kiểm thử biên mạnh mở rộng (robustness check), nghiên cứu này cho thấy, hoạt động giao dịch khả nghi dường như đã làm tỷ giá USD-BTC nhảy vọt chưa từng thấy vào cuối năm 2013 – khi đó tỷ giá nhảy vọt quanh 150 USD lên hơn 1,000 USD trong vòng chỉ 2 tháng”.
Bằng cách đẩy mạnh khối lượng giao dịch, các trader đã có thể chi phối giá Bitcoin – thu về hàng triệu USD trong quá trình chi phối.
Sàn Mt Gox không hề lo ngại về điều đó vì bản thân sàn cũng tạo ra lợi nhuận từ phí giao dịch tăng mạnh.
Sau các phát hiện của các tác giả nghiên cứu, họ đưa ra lời cảnh báo về thị trường tiền ảo ngày nay, trong bối cảnh bùng nổ số lượng tiền ảo mới – vốn giao dịch trong các thị trường nhỏ và kém thanh khoản.
“Số lượng tiền ảo đã tăng mạnh từ gần 80 loại (tại giai đoạn nghiên cứu) lên gần 843 loại như hiện nay. Trong đó có nhiều thị trường rất nhỏ và chịu tác động của hoạt động thao túng giá”, họ cho biết.
Với những suy nghĩ trên, việc hiểu được các thị trường tiền kỹ thuật số dễ bị thao túng giá như thế nào là rất quan trọng. Nghiên cứu trên đã cung cấp cuộc kiểm định đầu tiên.
Bài nghiên cứu còn thể hiện rằng việc thiếu đi các quy định đối với các sàn giao dịch tiền ảo có thể dẫn tới các kết quả không mong muốn.
Và đây là một khái niệm dường như rất trái ngược với quan điểm của nhiều tín đồ tiền ảo – những người phần lớn tin tưởng vào những lợi ích từ những loại tiền dựa trên công nghệ nền tảng Blockchain, vốn không phụ thuộc vào một cơ quan trung ương nào.
Với góc nhìn trên, nghiên cứu cũng dấy lên một câu hỏi quan trọng mà các đồng tiền ảo đang phải đối mặt. Đó là làm thế nào mà thị trường với sự tham gia của các nhà điều hành toàn cầu – từ cơ quan thuế cho tới các sàn giao dịch truyền thống – có thể tạo ra dự luật với trọng tâm là giá trị dài hạn của tiền ảo.
Vũ Hạo (Theo Business Insider)
